પ્રકરણ - ૫૩: પાંચસો પરમહંસ બનાવ્યા પછી શ્રીહરિએ આપેલો ઉપદેશ
પૂર્વછાયો
ત્યાગ શોભા સંતની, એમ કહે વેદ પુરાણ,
ત્યાગી થઈ તનસુખ ઇચ્છે, એ જ મોટો અજાણ । ૩૮
પછી બોલિયા જગજીવન રે, દર્શન સ્પર્શન મોટો જગન રે । ૨૪
તિયાં હરિજનને તેડાવ્યા, દશ વિશ સંત પણ આવ્યા । ૧૫
પછી સુંદર આણ્યો સમાજ, રંગ કેસર રમવા કાજ,
તેલ ફુલેલ ગુલાલ ઘણા, મેલ્યો સમાજ ન રાખી મણા । ૧૬
સખા તાકી રહ્યા છે તયાર, જમે જીવન એટલી વાર,
જ્યારે જમી લીધું છે જીવને, તિયાં આવીને ઘેરિયા જને । ૧૭
લાવ્યા રંગ સુરંગ ગુલાલ, ઘેરી લીધા છે ઘરમાં લાલ,
છાંટે રંગ ઉડે છોળ્યું ઘણી, ચડિ ગરદી ગુલાલતણી । ૧૮
રંગ સોરંગે રંગ્યા રંગીલો, રસબસ થયા છે છબીલો,
પછી નાથ કહે સુણો તમે, માગો ફગવા તે આપિયે અમે । ૧૯
એમ કરી અલબેલે વાત, સુણી જન થયા રળિયાત,
વારુ માગશું અમે મહારાજ, દેજ્યો રાજી થઈ તમે રાજ । ૨૦
ત્યારે રાજ કહે રાજી છૈયે, માગો મન માન્યું અમે દૈયે,
ત્યારે બોલ્યા જન જોડી હાથ, તમ પાસે એ માગિયે નાથ । ૨૧
મહાબળવંત માયા તમારી, જેણે આવરિયાં નરનારી,
એવું વરદાન દીજિયે આપે, એહ માયા અમને ન વ્યાપે । ૨૨
વળી તમારે વિષે જીવન, નાવે મનુષ્યબુદ્ધિ કોઈ દન,
જે જે લીલા કરો તમે લાલ, તેને સમજું અલૌકિક ખ્યાલ । ૨૩
સતસંગી જે તમારા કા’વે, તેનો કે’દિ અભાવ ન આવે,
દેશ કાળ ને ક્રિયાએ કરી, કે’દિ તમને ન ભૂલીયે હરિ । ૨૪
કામ ક્રોધ ને લોભ કુમતિ, મોહ વ્યાપીને ન ફરે મતિ,
તમને ભજતાં આડું જે પડે, માગીએ એ અમને ન નડે । ૨૫
એટલું માગીએ છૈયે અમે, દેજ્યો દયા કરી હરિ તમે,
વળી ન માગીએ અમે જેહ, તમે સુણી લેજ્યો હરિ તેહ । ૨૬
કે’દિ દેશો મા દેહાભિમાન, જેણે કરી વિસરો ભગવાન,
કે’દિ કુસંગનો સંગ મા દેજ્યો, અધર્મ થકી ઉગારી લેજ્યો । ૨૭
કે’દિ દેશો મા સંસારી સુખ, દેશો મા પ્રભુ વાસ વિમુખ,
દેશો મા પ્રભુ જક્ત મોટાઈ, મદ મત્સર ઈરષા કાંઈ । ૨૮
દેશો મા દેહસુખ સંયોગ, દેશો મા હરિજનનો વિયોગ,
દેશો મા હરિજનનો અભાવ, દેશો મા અહંકારી સ્વભાવ । ૨૯
દેશો મા સંગ નાસ્તિકનો રાય, મેલી તમને જે કર્મને ગાય,
એ આદિ નથી માગતા અમે, દેશો મા દયા કરીને તમે । ૩૦
પછી બોલીયા શ્યામસુંદર, જાઓ આપ્યો તમને એ વર,
મારી માયામાં નહિ મૂંઝાઓ, દેહાદિકમાં નહિ બંધાઓ । ૩૧
મારી ક્રિયામાં નહિ આવે દોષ, મને સમજશો સદા અદોષ,
એમ કહ્યું થઈ રળિયાત, સહુએ સત્ય કરી માની વાત । ૩૨
દીધા દાસને ફગવા એવા, બીજું કોણ સમર્થ એવું દેવા,
એમ રમ્યા રંગભર હોળી, હરિ સાથે હરિજન ટોળી । ૩૩
જય જય કહે નિજદાસ, લીધું સુખ દીધું અવિનાશ,
કરી લીલા અલૌકિક શ્યામે, શોભાવંત સારંગપુર ગામે । ૪૧
ત્યાગી થઈ તનસુખ ઇચ્છે, એ જ મોટો અજાણ । ૩૮
પ્રકરણ - ૬૧: જેતલપુર યજ્ઞમાં મહારાજે જણાવેલ યજ્ઞનું રહસ્ય
ચોપાઈ દીયે દર્શન પ્રસન્ન હોઈ રે, લિયે જન સુખ મુખ જોઈ રે,પછી બોલિયા જગજીવન રે, દર્શન સ્પર્શન મોટો જગન રે । ૨૪
પ્રકરણ - ૬૪: સારંગપુરમાં પુષ્પદોલોત્સવે રંગે રમ્યા બાદ
ચોપાઈ પછી આવ્યો છે ફાગણ માસ, થયા હોળિ રમવા હુલાસ,તિયાં હરિજનને તેડાવ્યા, દશ વિશ સંત પણ આવ્યા । ૧૫
પછી સુંદર આણ્યો સમાજ, રંગ કેસર રમવા કાજ,
તેલ ફુલેલ ગુલાલ ઘણા, મેલ્યો સમાજ ન રાખી મણા । ૧૬
સખા તાકી રહ્યા છે તયાર, જમે જીવન એટલી વાર,
જ્યારે જમી લીધું છે જીવને, તિયાં આવીને ઘેરિયા જને । ૧૭
લાવ્યા રંગ સુરંગ ગુલાલ, ઘેરી લીધા છે ઘરમાં લાલ,
છાંટે રંગ ઉડે છોળ્યું ઘણી, ચડિ ગરદી ગુલાલતણી । ૧૮
રંગ સોરંગે રંગ્યા રંગીલો, રસબસ થયા છે છબીલો,
પછી નાથ કહે સુણો તમે, માગો ફગવા તે આપિયે અમે । ૧૯
એમ કરી અલબેલે વાત, સુણી જન થયા રળિયાત,
વારુ માગશું અમે મહારાજ, દેજ્યો રાજી થઈ તમે રાજ । ૨૦
ત્યારે રાજ કહે રાજી છૈયે, માગો મન માન્યું અમે દૈયે,
ત્યારે બોલ્યા જન જોડી હાથ, તમ પાસે એ માગિયે નાથ । ૨૧
મહાબળવંત માયા તમારી, જેણે આવરિયાં નરનારી,
એવું વરદાન દીજિયે આપે, એહ માયા અમને ન વ્યાપે । ૨૨
વળી તમારે વિષે જીવન, નાવે મનુષ્યબુદ્ધિ કોઈ દન,
જે જે લીલા કરો તમે લાલ, તેને સમજું અલૌકિક ખ્યાલ । ૨૩
સતસંગી જે તમારા કા’વે, તેનો કે’દિ અભાવ ન આવે,
દેશ કાળ ને ક્રિયાએ કરી, કે’દિ તમને ન ભૂલીયે હરિ । ૨૪
કામ ક્રોધ ને લોભ કુમતિ, મોહ વ્યાપીને ન ફરે મતિ,
તમને ભજતાં આડું જે પડે, માગીએ એ અમને ન નડે । ૨૫
એટલું માગીએ છૈયે અમે, દેજ્યો દયા કરી હરિ તમે,
વળી ન માગીએ અમે જેહ, તમે સુણી લેજ્યો હરિ તેહ । ૨૬
કે’દિ દેશો મા દેહાભિમાન, જેણે કરી વિસરો ભગવાન,
કે’દિ કુસંગનો સંગ મા દેજ્યો, અધર્મ થકી ઉગારી લેજ્યો । ૨૭
કે’દિ દેશો મા સંસારી સુખ, દેશો મા પ્રભુ વાસ વિમુખ,
દેશો મા પ્રભુ જક્ત મોટાઈ, મદ મત્સર ઈરષા કાંઈ । ૨૮
દેશો મા દેહસુખ સંયોગ, દેશો મા હરિજનનો વિયોગ,
દેશો મા હરિજનનો અભાવ, દેશો મા અહંકારી સ્વભાવ । ૨૯
દેશો મા સંગ નાસ્તિકનો રાય, મેલી તમને જે કર્મને ગાય,
એ આદિ નથી માગતા અમે, દેશો મા દયા કરીને તમે । ૩૦
પછી બોલીયા શ્યામસુંદર, જાઓ આપ્યો તમને એ વર,
મારી માયામાં નહિ મૂંઝાઓ, દેહાદિકમાં નહિ બંધાઓ । ૩૧
મારી ક્રિયામાં નહિ આવે દોષ, મને સમજશો સદા અદોષ,
એમ કહ્યું થઈ રળિયાત, સહુએ સત્ય કરી માની વાત । ૩૨
દીધા દાસને ફગવા એવા, બીજું કોણ સમર્થ એવું દેવા,
એમ રમ્યા રંગભર હોળી, હરિ સાથે હરિજન ટોળી । ૩૩
જય જય કહે નિજદાસ, લીધું સુખ દીધું અવિનાશ,
કરી લીલા અલૌકિક શ્યામે, શોભાવંત સારંગપુર ગામે । ૪૧
