પ્રકરણ - ૭૬: જેતલપુરમાં રાત્રે એકાદશીમાં કરેલ વાત
પૂર્વછાયો
પછી પ્રભુજી બોલિયા, તમે સાંભળો હરિજન સહુ;
અતિ રહસ્ય એકાંત્યની, એક વાલ્યપની વાત કહું. ૨૭
આ સભામાં આપણ સહુનાં, તેજોમય તન છે;
છટા છૂટે છે તેજની, જાણું પ્રકટિયા કોટિ ઇન્દુ છે. ૨૮
વળી કહું એક વારતા, સર્વે કીધું આપણું થાય છે;
સુખ દુઃખ વળી જય પરાજય, યત્કિંચિત્ જે કહેવાય છે. ૨૯
જે જે આપણને નવ્ય ગમે, તે જીવ કેમ શકે કરી;
જુવો સર્વે જક્તમાં, કોણ શકે છે ફેલ આચરી. ૩૦
વળી રીત્ય આપણી, જે જીવને નથી ગમતી;
જોઉં છું એવા જીવને, છે કેની કેની એવી મતિ. ૩૧
તેને શોધી સામટો, એક દંડ દેવા તાન છે;
કોઈ ન પ્રીછે પરચો, એવું કરવું મારે નિદાન છે. ૩૨
જેવું અમારાં અંગમાં, સુખદુઃખ રાખું છું સહી;
તેવું જાણજ્યો જક્તમાં, કહું સત્ય એમાં સંશય નહિ. ૩૩
વળી આપણે રાખિયાં, ષટ રસનાં વ્રતમાન;
તે દિ સર્વે જક્તમાં, કેને ખાવા ન રહ્યું ધાન. ૩૪
જે દિ અમે છાના રહ્યા, અને વળી વધાર્યા કેશ;
તે દિના આ ભૂ વિષે, સહુ નિસ્તેજ થયા નરેશ. ૩૫
વળી અમે અંગમાં, આણ્યો હતો મંદવાડ;
તે દાડે આ જક્તમાં, બહુ જીવનો ગયો બિગાડ. ૩૬
એમ જણાય છે એકતા, મારા પિંડ બ્રહ્માંડમાં મળી;
જે હોય આ અંગમાં, તે બ્રહ્માંડમાં હોય વળી. ૩૭
તે માટે તમે સાંભળો, સતસંગી સહુ નરનાર;
જે જે થાય છે જક્તમાં, તેનો બીજો નથી કરનાર. ૩૮
સુખ દુઃખ આવે સર્વે ભેળું, તેમાં રાખજ્યો સ્થિર મતિ;
જાળવીશ મારા જનને, વળી કરીશ જતન અતિ. ૩૯
એમ કરતાં જો પંડ પડશે, તો આગળ સુખ છે અતિ ઘણું;
પણ વ્રત ટેક જો ટાળશો તો, ભોગવશો સહુ સહુ તણું. ૪૦
નહિ તો તમે નચિંત રહેજ્યો, કરવું તમારે કાંઈ નથી;
જે મળ્યા છે તમને, તે પાર છે અક્ષરથી. ૪૧
અતિ રહસ્ય એકાંત્યની, એક વાલ્યપની વાત કહું. ૨૭
આ સભામાં આપણ સહુનાં, તેજોમય તન છે;
છટા છૂટે છે તેજની, જાણું પ્રકટિયા કોટિ ઇન્દુ છે. ૨૮
વળી કહું એક વારતા, સર્વે કીધું આપણું થાય છે;
સુખ દુઃખ વળી જય પરાજય, યત્કિંચિત્ જે કહેવાય છે. ૨૯
જે જે આપણને નવ્ય ગમે, તે જીવ કેમ શકે કરી;
જુવો સર્વે જક્તમાં, કોણ શકે છે ફેલ આચરી. ૩૦
વળી રીત્ય આપણી, જે જીવને નથી ગમતી;
જોઉં છું એવા જીવને, છે કેની કેની એવી મતિ. ૩૧
તેને શોધી સામટો, એક દંડ દેવા તાન છે;
કોઈ ન પ્રીછે પરચો, એવું કરવું મારે નિદાન છે. ૩૨
જેવું અમારાં અંગમાં, સુખદુઃખ રાખું છું સહી;
તેવું જાણજ્યો જક્તમાં, કહું સત્ય એમાં સંશય નહિ. ૩૩
વળી આપણે રાખિયાં, ષટ રસનાં વ્રતમાન;
તે દિ સર્વે જક્તમાં, કેને ખાવા ન રહ્યું ધાન. ૩૪
જે દિ અમે છાના રહ્યા, અને વળી વધાર્યા કેશ;
તે દિના આ ભૂ વિષે, સહુ નિસ્તેજ થયા નરેશ. ૩૫
વળી અમે અંગમાં, આણ્યો હતો મંદવાડ;
તે દાડે આ જક્તમાં, બહુ જીવનો ગયો બિગાડ. ૩૬
એમ જણાય છે એકતા, મારા પિંડ બ્રહ્માંડમાં મળી;
જે હોય આ અંગમાં, તે બ્રહ્માંડમાં હોય વળી. ૩૭
તે માટે તમે સાંભળો, સતસંગી સહુ નરનાર;
જે જે થાય છે જક્તમાં, તેનો બીજો નથી કરનાર. ૩૮
સુખ દુઃખ આવે સર્વે ભેળું, તેમાં રાખજ્યો સ્થિર મતિ;
જાળવીશ મારા જનને, વળી કરીશ જતન અતિ. ૩૯
એમ કરતાં જો પંડ પડશે, તો આગળ સુખ છે અતિ ઘણું;
પણ વ્રત ટેક જો ટાળશો તો, ભોગવશો સહુ સહુ તણું. ૪૦
નહિ તો તમે નચિંત રહેજ્યો, કરવું તમારે કાંઈ નથી;
જે મળ્યા છે તમને, તે પાર છે અક્ષરથી. ૪૧
