☰ kalash

કળશ ૭

વિશ્રામ ૪૬

પૂર્વછાયો

પ્રભુ રહ્યા ગઢપુર વિષે, ત્યાં જ વિતી ગયો માઘ માસ;

ફાગણ ફૂલ્યો ફૂલડે, ફૂલ્યાં કેસુડાં બહુ ચહુ પાસ. ૧

ચોપાઈ

ભૂપ મછિયાવના બાપુભાઈ, તેની માતા તો ફૈબા મનાઈ;

પ્રભુને લખી મોકલ્યો પત્ર, કુલદોલ કરો આવી અત્ર. ૨

અમે સામાન કીધો તૈયાર, માટે વાર ન કરશો લગાર;

કંકોતરિના લખાવિને પત્ર, ત્યાંથી મોકલજો સર્વત્ર. ૩

એવો પત્ર લખાવીને પ્રીતે, લખી કંકોતરી રૂડી રીતે;

સૌને તેડાવિયા મછીયાવ, વળી દર્શનનો લેવા લાવ. ૪

સર્વે સંતોને શ્રીજીએ કહ્યું, ગામ લીંબડીએ જાઓ સહુ;

મછીયાવ સિધાવશું અમે, માટે આવજો ત્યાં સહુ તમે. ૫

એમ મોકલી સંતસમાજ, ગયા સારંગપુર મહારાજ;

ગયા ત્યાં થકી સુંદરિયાણે, ગયા ત્યાંથી શિયાળ તે ટાણે. ૬

પુત્ર મેઘજીના તેહ ઠામ, રહે માધુ ને જેસંઘ નામ;

ઉતર્યા પ્રભુ તેહને ઘેર, પોતે થાળ જમ્યા રુડી પેર. ૭

રહ્યા ત્યાં શ્રીહરિ એક રાત, કરી જ્ઞાન વૈરાગ્યની વાત;

બીજે દિવસ દુમાલીયે ગયા, ત્યાંના સત્સંગી સૌ રાજી થયા. ૮

એની સેવા કરી અંગીકાર, વિચર્યા મછિયાવ મુરાર;

બાપુભાઈએ સામૈયું કીધું, ઘણા સ્નેહથી સનમાન દીધું. ૯

વાજતે ગાજતે પધરાવ્યા, દરબારમાં એ રીતે આવ્યાં;

સારો આપીયો ત્યાં જ ઉતારો, તેમાં ઉતર્યા ધર્મદુલારો. ૧૦

પુષ્પદોલ તણો દિન આવ્યો, બહુ સારો હિંડોળો બંધાવ્યો;

હરિને હરિભક્ત ઝુલાવે, ગવૈયા સંત કીર્તન ગાવે. ૧૧

ભાત ભાતનો રંગ રચાવ્યો, મણ ઝાઝા ગુલાલ મંગાવ્યો;

પીચકારી લઈ જગદીશ, રંગ નાખે હરિજન શીશ. ૧૨

નાખે ફાંટ1 ભરીને ગુલાલ, થયાં અવનિ ને અંબર લાલ;

સંત હરિજન પણ મળી સંગ, નાખે શ્રીહરિ ઉપર રંગ. ૧૩

વાજે ઢોલ ત્રાંસાં શરણાઈ, બોલે કીર્તન ભાઈ ને બાઈ;

જન સર્વ સામું તેહ કાળે, કૃપાદૃષ્ટિયે કૃષ્ણ નિહાળે. ૧૪

ત્યાં તો થૈ જનની ભીડ ભારે, માગ ખાલી રહ્યો ન લગારે;

ત્યારે ચારણના ફળીયામાં, ગયા શ્રીહરિ તેહ સમામાં. ૧૫

સરોવરમાં કર્યું જઈ સ્નાન, આવ્યા દરબારમાં ભગવાન;

ત્યાં તો સ્થાપ્યા દામોદર દેવ, સભા રુડી સજી તતખેવ. ૧૬

બેઠા ચોતરા ઉપર જઈ, સભા ત્યાં તો સુશોભિત થઈ;

બેઠા સાધુ તથા બ્રહ્મચારી, બેઠા પાળા તથા ઘરબારી. ૧૭

ત્યાં તો સુરતનો સંઘ આવ્યો, તેણે પોશાક પ્રભુને ધરાવ્યો;

જરીયાનનાં વસ્ત્ર રુપાળાં, કડાં વેઢ હિરામોતીવાળાં. ૧૮

સ્વસ્થ થૈને બેઠા સઉ જ્યારે, થયો એક તમાસો તે વારે;

એક વાળંદ ગોવિંદ નામ, વેષ કાઢીને આવ્યો તે ઠામ. ૧૯

મોટાપંથીના2 વેરાગી જેવી, દીસે વેષ બરાબર એવો;

બેય કાનમાં મુદ્રાઓ લટકે, ટીલું ભાળીને ભેંસ તો ભડકે. ૨૦

ગરોડાના3 જેવી ટોપી માથે, રાખી રામકી બાળક સાથે;

બાવો એકલતારો4 બજાવે, રામકીને બાવો બેય ગાવે. ૨૧

એને આવતાં જોયાં જ જ્યારે, સર્વ સંત ઉઠી ગયા ત્યારે;

તેથી સંત અસંતની રીત, સમજુ જન સમજ્યા ખચીત. ૨૨

જેવી દિવસ ને રાતની પેર, તેવો સંત અસંતમાં ફેર;

સાચા સંત તજે ધન નારી, ખોટા સંત બને ઘરબારી. ૨૩

રામકી સાડી કાંચળી5 માગે, ન આપે તો ગાળો દેવા લાગે;

એવા ચાળા કરીને બતાવ્યા, હરિ ને હરિજનને હસાવ્યા. ૨૪

પછી હરિએ પ્રસાદી અપાવી, ગયાં લૈને તે બાવો ને બાવી;

દેખી સંત અસંતનો વેશ, દૈવી જીવે લીધો ઉપદેશ. ૨૫

જ્યારે બાવો ને બાવી સિધાવ્યાં, ત્યારે સંત સભામાંહિ આવ્યા;

બોલ્યા એવે સમે બહુનામી, સુણો માનુભાવાનંદ સ્વામી. ૨૬

જન દેશી વિદેશી હશે જો, તમે સંભાળ સર્વની લેજો;

ભૂખ્યાને તો અપાવજો અન્ન, ખૂટે ખરચી અપાવજો ધન. ૨૭

અહો શ્રીહરિ એવા દયાળું, બીજો બ્રહ્માંડમાં કોણ ભાળું;

પછી સંત ને હરિજન સંગે, પ્રભુ ત્યાંથી પધાર્યા ઉમંગે. ૨૮

ગામથી પશ્ચિમે છે તળાવ, દક્ષણાદી પાળે ગયા માવ;

કુવા કાંઠે મગાવીને રંગ, રમ્યા શ્રીહરિ સૌ જનસંગ. ૨૯

ઈંદ્ર આદિક જોવાને આવ્યા, સારાં પુષ્પે પ્રભુને વધાવ્યા;

ત્યાંથી જૈને તળાવમાં નાથે, જળક્રીડા કરી સખા સાથે. ૩૦

આસપાસ સખા સહુ નાય, તાળી પાડિને કીર્તન ગાય;

પછી નીસરીને નીર બહાર, કોરાં વસ્ત્ર ધર્યાં કરતાર. ૩૧

અશ્વે અસવાર થૈ મહારાજ, પેઠા પુર માંહિ સહિત સમાજ;

દેતાં દર્શન સર્વને ત્યાંય, બિરાજ્યા જઈ દરબારમાંય. ૩૨

પૂરવાભિમુખે છે ઓશરી, બેઠા ઢોલિયા ઉપર હરી;

બેઠા સંત ને હરિજન સહુ, સભા શોભિત થૈ તે તો બહુ. ૩૩

ભક્તિપુત્ર બોલ્યા ભગવંત, સુણો સૌ હરિભક્ત ને સંત;

મોક્ષ પામ્યાનાં ચાર નિદાન, ધર્મ ભક્તિ વૈરાગ્ય ને જ્ઞાન ૩૪

અહિંસા અને શુદ્ધ આહાર, જાણો ધર્મનો એક પ્રકાર;

પ્રભુ માહાત્મ્ય જ્ઞાન સહિત, પૂરો પ્રેમ તે ભક્તિની રીત. ૩૫

કૃષ્ણ વગર બીજે નહીં રાગ, જાણો તેનું જ નામ વૈરાગ;

જીવ ઈશ્વર માયાને જાણે, જાણો જ્ઞાન તો એ જ પ્રમાણે. ૩૬

સદા સ્મરણ રહે જેને મારું, તેને ઉત્તમ ભક્ત હું ધારું;

વસ્ત્ર ધોળાં કે ભગવાં જે ધારે, નથી એ થકી ઓછું વધારે. ૩૭

ગીતીછંદ

સૌને સરખા જાણું, ધોળાને વળી સુભેખ ભગવાને6;

પૂરણ પ્રેમે રીઝું, ભાખ્યું ભક્તીતનૂજ ભગવાને. ૩૮

શ્રી સ્વામીનારાયણ, આશ્રિત જનને અનેક વર દાતા;

અતિશય ઉદાર એવો, અખિલ જગતમાં નથી અવર દાતા. ૩૯

ચોપાઈ

વાલે વાતો કરી ઘણી વાર, ઉપદેશ દીધો બહુ સાર;

સૌના હૈયામાં હરખ વધાર્યા, પ્રભુજી પછી જમવા પધાર્યા. ૪૦

જમતાં જમતાં લાગે સ્વાદ, આપે હરિજનને તે પ્રસાદ;

જમી ઉઠી લીધો મુખવાસ, દેખીને હરખે હરિદાસ. ૪૧

પછી સંતની પંગત થઈ, પીરસે પ્રભુજી તહાં જઈ;

લૈને લાડુ જલેબીનાં નામ, વારે વારે ફરે ઘનશ્યામ. ૪૨

પીરશા પછી ધોઈને હાથ, ઢોલિયે બિરાજ્યા મુનિનાથ;

ગંગારામ આદિક મલ્લ જેહ, કચ્છવાસી તહાં આવ્યા તેહ. ૪૩

મલ્લે ખેલ કર્યો ચાહિ7 ચિત્ત, શ્રીજીએ શિખવી તેની રીત;

જોઈ રાજી થયા છે મુરારી, આપ્યાં અંગનાં વસ્ત્ર ઉતારી. ૪૪

એવી લીલા કરીને અપાર, કર્યો શ્રીજીએ જય જયકાર;

પછી ત્યાંથી વિદાય તે થયા, દદુકે થઈ ગઢપુર ગયા. ૪૫

પુષ્પિતાગ્રાવૃત્ત

સરસ કુસુમદોલનો સમૈયો, પુર મછિયાવ વિષે વિચિત્ર થૈયો;

મુનિજન મનમાં વિચારી લે છે, ગણિ ગણિ ધન્ય સુધ્યાનમાં ધરે છે. ૪૬

 

ઇતિ શ્રીવિહારિલાલજીઆચાર્યવિરચિતે હરિલીલામૃતે સપ્તમકલશે

અચિંત્યાનંદવર્ણીન્દ્ર-અભયસિંહનૃપસંવાદે

મછિયાવગ્રામે-પુષ્પદોલોત્સવનામ ષટ્ચત્વારિંશો વિશ્રામઃ ॥૪૬॥

×

કળશ/વિશ્રામ

ગ્રંથ વિષે

કળશ ૧ (૨૦)

કળશ ૨ (૧૮)

કળશ ૩ (૨૭)

કળશ ૪ (૩૧)

કળશ ૫ (૨૮)

કળશ ૬ (૨૯)

કળશ ૭ (૮૩)

કળશ ૮ (૬૩)

કળશ ૯ (૧૩)

કળશ ૧૦ (૨૦)

ચિત્રપ્રબંધ વિષે