Jīvadhārā

Mangalam

Ichchhā-jnyāna-kriyā-shakter-jīvānām yah pradāyakah;

Vande tam mukti-dātāram-akṣharapuruṣhottamam. 370

Jīva-lakṣhaṇam

Jīvayati swadeham yo jīvati cha swayam yatah;

Tasmāddhi chetanā’’tmā’yam jīva iti prakīrtitah. 371

Jnyāna-swarūpam jnyātṛutvam cha

Jnyānam hi dvividham jnyeyam swarūpam cha guṇā’’tmakam;

Svātmaswarūpamādyam tad anyad ghaṭādigocharam. 372

Jnyānam nirviṣhayam naiva saviṣhayam bhavet sadā;

Guṇātmā bheda-sansargāt swarūpam tadabhedatah. 373

Nityam tanjnyānavattvam na jnyānavattvam tu sarvadā;

Jnyānasāmānyashūnyatvam ātmano naiva sambhavam. 374

Buddheh karaṇarūpatvānnaiva syānjnyānakartṛutā;

Paradharmasya nā’’bhāso hyātmadharmo yatastu sah. 375

Aṇuparimāṇah

Na vibhuparimāṇo’yam madhyamo’pi na manyate;

Aṇurev tu mantavyah shrutyā tathaiva bodhanāt. 376

Gatyāgatyādi-vākyāchcha hṛutsthatva-pratipādanāt;

Swanāshakṛutahānāderakṛutā’bhyāgamāditah. 377

Hṛudayakuhare tiṣhṭhan vyāpnoti jnyānashaktitah;

Niravayavatāyāshcha tannirākāratochyate. 378

Trīṇi sharīrāṇi

Sthūlamekam tathā sūkṣhmam tṛutīyam kāraṇam matam;

Tasya trīṇi sharīrāṇi yadbandhāt sansṛutim gatah. 379

Chaturvidhatayā shāstraih sharīram sthūlamuchyate;

Udbhijjam svedajam chaiva hyaṇḍajam cha jarāyujam. 380

Jnyānakarmendriyādīni tattvānyekonavinshatih;

Sūkṣhmasthāni samuchyante yaih samamutkramo bhavet. 381

Pralaye na layo yasya kāraṇam sthūlasūkṣhmayoh;

Anādyāmukti sanshliṣhṭam muktau tu nā’vashiṣhyate. 382

Etad-dehatrayād bhinno jīvātmā’yam sanātanah;

Labhate brahmaloke tu chaturtham brāhmavigraham. 383

Pūrvajanma Punarjanma

Pūrvajanma punarjanma shāstroktyā yuktitastathā;

Jīvānāmīshvarāṇām cha sidhyati bhramatām sfuṭam. 384

Avasthāh

Yatrā’vasthāya bhunjyante bhogā jīvena jīvane;

Pūrvakarmā’nusāreṇ tā avasthāh prakīrtitāh. 385

Jāgaraṇam tathā swapnah suṣhuptishcheti budhyate;

Baddhānām na tu muktānām teṣhām brahmaṇi sansthiteh. 386

Ādyā sattvapradhānā syād rajomukhyā tu madhyamā;

Tamogāḍhā tṛutīyā cha guṇatrayaprabhāvatah. 387

Tūryāvasthā sthitirbrāhmī muktirūpā prakīrtitā;

Jīvato’pi bhavellabhyā jāgradāditrayāt parā. 388

Anvayitva-vyatirekitve

Sthūlādika-trayaikātmyam jīvasyā’nvayitā bhavet;

Tatah pṛuthaktayoktau tu bhavet tadvyatirekitā. 389

Kartṛutvam

Kartṛutvamasya vijnyeyam shubhā’shubhakriyāh prati;

Tachcha punah parā’dhīnam yatah syāt falanirṇayah. 390

Ichchhā-shaktih parāllabdhā jnyāna-shaktistathaiva cha;

Kriyā-shaktih parāllabdhā jīvena kṛupayā prabhoh. 391

Ansha-pratibimbādivādavimarshah

Nām’sho’yam pariṇāmashcha nirvisheṣhasya brahmaṇah;

Swarūpavikṛuterdoṣhād ghātā’’patteshcha dūṣhaṇāt. 392

Naivā’pi pratibimbam syād nitya-shuddha-parātmanah;

Māyāmalo’nyathā jīve katham dṛushyet vāstavah. 393

Paramātmā parabrahma parameshvara-shabdatah;

Jīvato brahmato nityam īshvaratashcha sarvadā. 394

Bhinnah shreṣhṭho harih proktas-tat-sakala-niyāmakah;

Sa evopāsyabhūto nah Swāminārāyaṇah prabhuh. 395

Jīvanānātvādivarṇanam

Jīvā nānā tu vijnyeyāh pratyakṣha-bheda-pratyayāt;

Bhedāt kriyāsukhāderhi gateh falādikasya cha. 396

Janma nāsti mṛutirnāsti nitya ātmā sanātanah;

Deha-yoga-vibhāgābhyām jāto mṛuto’yamuchyate. 397

Dehastho dehabhinno’yam dehendriya-prakāshakah;

Dehādestam vinā naiva swakāryeṣhu pravartanam. 398

Dehastu kṣharaṇāt kṣhetram bhogasyā’’yatanam matam;

Kṣhetragnatā’’tmano jnyeyā tajjānātīti hetutah. 399

Sukhī cha sukharūpo’yam shāstrairhi parikīrtitah;

Sukhāchchā’sya samutkṛuṣhṭam sukham brahmaparātmanoh. 400

Duhkhā’bhāvah sukham naiva bhinno hi sukhapratyayah;

Sukhā’varodhakam duhkham gate duhkhe bhavet sukham. 401

Jīvātmā nitya-shuddho’sti māyāmalavivarjitah;

Āvarakā’pi māyā tu jīvā’ntarnaiva gachchhati. 402

Na daiva āsuro nityah kashchijjīvo bhaved bhave;

Sangāditashcha tadbhāvah sarvamokṣhā’rhatā yatah. 403

MENU