સ્તોત્ર સિન્ધુ
ભગવાન સ્વામિનારાયણે સમાજના ઉન્નયન માટે તથા ભક્તિના પ્રવર્તન માટે સાહિત્ય, સંગીત, કળા આદિને સ્વીકાર્યાં છે, તેવી જ રીતે સંસ્કૃત ભાષાના અધ્યયનને પણ બ્રહ્મવિદ્યાના એક અંગરૂપે-ભક્તિના ઉપકરણ રૂપે અપનાવ્યું છે. આથી તેમણે પોતાના પરમહંસોને સંસ્કૃતનો ઊંડો અભ્યાસ કરાવી તેમના દ્વારા પ્રસ્થાનત્રયી ઉપર બ્રહ્મ-પરબ્રહ્મ ઉપાસનાનાં ભાષ્યો, તેમનાં દિવ્ય ચરિત્રોના ગ્રંથો વગેરે રચાવ્યાં. પરમહંસોએ સંસ્કૃતમાં ભગવાનની સ્તુતિનાં અષ્ટકો અને કેટલાંયે ભક્તિ-પદો પણ રચ્યાં છે, જે સંસ્કૃત સાહિત્યનો અનુપમ ખજાનો છે.
સંપ્રદાયમાં પહેલેથી જ મંદિરોમાં જુદા જુદા સમયે આ સંસ્કૃત સ્તોત્રો ગવાતાં આવ્યાં છે. જૂનાગઢમાં અક્ષરબ્રહ્મ ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ પણ સંસ્કૃતના અધ્યયનને ખૂબ પુષ્ટિ આપેલી. ત્યાં પણ શ્રીજીમહારાજના સર્વોપરી મહિમાનાં કેટલાંક અષ્ટકો-સ્તોત્રો વિશેષપણે ગવાતાં. બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજે સંતોને સંસ્કૃત ભણાવી એ સ્તોત્રોને દરરોજ ગાવાની આજ્ઞા કરી, જે મુજબ મંદિરોમાં આ સ્તોત્રો આજેય ગવાય છે.
મધુર રાગ-ઢાળમાં ગવાય એવા કેટલાંક લલિત અને મનહર સ્તોત્રોનો આ સંગ્રહ છે. આ સંગ્રહમાં શ્રીજીમહારાજ પછી તેમની ગુરુ પરંપરામાં આવતા બ્રહ્મસ્વરૂપ સંતવર્યોની સ્તુતિનાં અષ્ટકો પણ સમાવિષ્ટ કર્યાં છે.
સૌ ભક્તોને આ સ્તોત્રો ગાવાથી શ્રીજીમહારાજ અને ગુરુજનો પ્રત્યે વિશેષ ને વિશેષ ભક્તિભાવ જાગ્રત થાય અને મહિમા તથા પ્રાપ્તિનો આનંદ અનુભવાય એ અભ્યર્થના.
