॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

ગઢડા પ્રથમ-૭૬: ક્રોધી, ઈર્ષ્યાવાળો, કપટી ને માનીનું

નિરૂપણ

કોને ઠોકર ન લાગે?

અહીં તા. ૨૭મીએ સવારે ૮-૧૫ વાગે પોતાનું પ્રિય વચનામૃત ગ. પ્ર. ૭૬મું મોઢે બોલી તેનું નિરૂપણ કરતાં ભીડા-ભક્તિનો મહિમા સ્વામીશ્રીએ સમજાવ્યો:

“‘ક્રોધી, ઈર્ષ્યાવાળો, કપટી અને માની એ ચાર પ્રકારના મનુષ્ય તે જો હરિભક્ત હોય તોપણ તે સાથે અમારે બને નહિ.’ મહારાજે ગઢડા પ્રથમના ૭૬મા વચનામૃતમાં આ કહ્યું છે. ક્રોધી તો વા હારે(સાથે)ય બાટકે. આપણો વેપાર સારો હાલતો હોય તે જોઈને ઈર્ષ્યાવાળો હોય તે બળે. ‘માની કેનું માને નહિ, હરિ હરાવવા બકે હોડ.’ જેને જેના રાજમાં રહેવું તે સાથે ખરાબ સ્વભાવ રખાય? તેમ આપણે ધામમાં જાવું હોય તો રૂડા સ્વભાવ રાખવા. માન મોટો શત્રુ છે, તેને આધારે બધા દોષ છે. મહારાજ આ સાડા ત્રણ લીટીમાં બધી વાત કરે છે.

“‘જેને પંચ વર્તમાનમાં કોઈ વાતે ખોટ ન હોય, તેને ગમે તેવા વચનમાં ભીડામાં લઈએ અને એનું ગમતું મુકાવીને અમારા ગમતામાં રાખીએ તોપણ કોઈ રીતે દેહપર્યંત મુઝાય નહિ, એવો તે પાકો સત્સંગી છે...’

“પંચ વર્તમાનમાં ખોટ ન હોય તેને ઠોકર ન લાગે. ગમે તેવા ભીડામાં રાખે, તોય ‘સત્સંગ છોડી નથી જાવું,’ એવી દૃઢતા એને મનમાં હોય. સંત કહે, ‘છાનામાના અહીં બેસી રહો’ - એમ ધાર્યું છોડાવે, ત્યારે કાચો હોય તેને વસમું લાગે ને ધક્કો લાગે. ગમે તેટલા વચનના ભીડામાં કારસામાં લીએ. તેનું ગમતું મૂકી અમારા ગમતામાં રાખીએ તો વરસ, બે વરસ ન મુઝાય? ના, દેહપર્યંત ન મુઝાય. સંત રસોઈ લ્યે, ધર્માદા ડબલ લ્યે, સેવા લીએ, ત્યારે કાચો હોય તે તો, ‘સ્વામી! રાખો, રાખો, રાખો’ એમ કહી દે. પણ કોઈને બૈરાં-છોકરાંથી કંટાળો આવ્યો કે, ‘આ તો કાંહી ગ્યા (કંટાળી ગયા), મરે તો સારું, ટાઢા પાણીએ ખસ જાય.’ આવું થતું નથી, કારણ કે તેમાં ભાવ છે. તેથી તેનો અભાવ ન આવે.

“દાદાખાચરને ઘેર પાંચસો પરમહંસો રહેતા હતા. દાદાખાચરને કેટલો ભીડો પડતો હશે? આપણે ઘેર પાંચસો મહેમાન આવી પડે ત્યારે કેવી મુંઝવણ થાય?

“દાદાખાચર બધાને રસોઈ કરાવી જમાડતા. એક સંતે મહારાજને કહ્યું, ‘મહારાજ! લોટમાં કાંકરા આવે છે.’ મહારાજે હુકમ કાઢ્યા, ‘દાદાખાચરની ઘંટીમાં કાંકરા આવે છે, તો તમે બધા સંતો જાતે ઘંટીએ દળો.’ સંતો વિચારમાં પડ્યા: ‘આ તો નખોદ કાઢ્યું. કોણ મહારાજ પાસે જઈને બોલ્યું?’

“પછી તો મહારાજની આજ્ઞા હતી તેથી બધા સંતો જાતે ઘંટીએ દળતા જાય ને મહારાજને સંભારી કીર્તન ગાય: ‘ઘંટીને ઘમકારે દળવા આવજો.’

“મહારાજે આ સાંભળ્યું. ‘આ તો મનેય ભેગો લીધો!’ પછી મહારાજે સંતોને આજ્ઞા કરી, ‘હવે દળવું રહેવા દ્યો. કરતા હોય તેમ કરજો.’

“આવો ભીડો મહારાજ આપતા કોઈ રીતે મુઝાય નહીં. થોડો ઘણો કીધો? ગમે તેવો ભીડો આપે તોય મુઝાય નહિ.

“એવો જે થાય તેને માથે પછી હાથ મૂકવો ન પડે. ભીડો ખમવાના ગુણ હોય તેના ઉપર સહેજે હિંસોરો આવે. અને એવા ગુણ જેનામાં ન હોય તેના ઉપર હેત ન થાય. ‘જાવા દ્યો ને! પીળે પાને ખત છે,’ એમ થાય.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ભાગ ૫/૩૮૦]

On the 27th at 8:15am, Yogiji Mahārāj explained his favorite Vachanāmrut: Gadhadā I-76. He explained the importance of bhakti in the form of enduring burdens:

“‘There are four types of people I do not get along with, even if they happen to be devotees of God: an angry person, a jealous person, a deceitful person, and an egotistical person...’ Mahārāj said this in Vachanāmrut Gadhadā I-76. An angry person would fight even with the wind. If our business is doing great, a jealous person would burn with envy. An egotistical person would listen to no one. If one wants to live in a certain kingdom, can one keep swabhāvs that are against the rules of that kingdom? Similarly, if we want to go to Akshardhām, we have to imbibe good swabhāvs. Ego is a great enemy and is the basis of other swabhāvs. Mahārāj said this in three and a half lines.

“‘A true satsangi is a person who has absolutely no flaws in the observance of the five religious vows and who remains totally undisturbed until the end of his life regardless of whatever stern commands I may impose - even if I compel him to forsake his preferences and enforce My own...’

“One who is not deficient in observing the five religious vows will never stumble. No matter what burden is placed, his mind is firm that he would not leave Satsang and go elsewhere. The Sant says, ‘Sit here quietly,’ and makes one forsake what they want. If one is weak, he will find it difficult and fall back. No matter how much hardships we (God and the Sant) throw at him or burden we place on him and make him behave the way we want, he would not be frustrated for one or two years, right? No, till the end of his life. Sant asks for food, double one’s dharmādo; one who is incomplete will say, ‘Swami, that’s enough.’ However, has anyone become frustrated with their wife and children - ‘I’m frustrated with them. It would be better if they died...’ That does not happen because they have feelings for them and never feel an aversion to them.

“The 500 paramhansas stayed at Dādā Khāchar’s house. How much of a burden must Dādā Khāchar have experienced? If 500 guests came to our house, how frustrated would we become?

“Dādā Khāchar had all of them served with food. One sadhu said to Mahārāj, ‘There are small pieces of rocks in the flour.’ Mahārāj commanded everyone, ‘Small pieces of rocks are coming from Dādā Khāchar’s ghanti (mechanical mill to grind flour). Therefore, all of you sadhus grind the flour yourself.’ The sadhus thought: this is a problem. Who complained to Mahārāj about that?

“Then, the sadhus started grinding the flour because of Mahārāj’s command and sang with memory of Mahārāj: Ghantine ghamkāre dalavā āvajo. (Mahārāj, come grind the flour with us.)

“Mahārāj heard this and thought they included me in grinding the flour. Mahārāj retracted his command.

“Mahārāj placed burdens like these and no one become frustrated. Did he say a little? He said no matter how much!

“God does not have to put his hands on the head of one who does not become frustrated. God is easily pleased seeing one who endures burdens. God is not pleased with one who does not have that virtue...”

[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 5/380]