॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

Gadhada II-9: Conviction of God; Realizing God to be like Other Avatārs Is Blasphemy

Prasang

Prasang 1

In Samvat 1913, Gunātitānand Swāmi explained the supremacy of Shriji Mahārāj in Amdāvād. Uttamānand Swāmi and other sadhus said they had never heard this before and asked Gunātitānand Swāmi where he heard such talks. Gunātitānand Swāmi had Ānandānand Swāmi, a senior and experienced paramhansa, sit in a chair beside him. Swāmi asked Ānandānand Swāmi to agree with him if what he says is true. Then, he started to narrate old incidents of Shriji Mahārāj:

  1. (1) In Loj and Māngrol, Mahārāj put his hand on Ānandanad Swāmi’s shoulder and sang Kabir’s kirtan: “Koti Krishna jode hāth, koti Vishnu name māth, koti Shankar dhare dhyān, koti Brahmā kathe gnān, sadguru khele vasant…” Then, Mahārāj asked Ānand Swāmi who that sadguru [mentioned in this kirtan] was. In this instance, Mahārāj said that sadguru is himself.
  2. (2) Samvat 1867, Sārangpur. Mahārāj was playing holi and sang Kabir’s kirtan again as he did above. This time, he touched Gunātitānand Swāmi’s chest with his chhadi and asked, “Who is that sadguru?” Muktānand Swāmi and Ānand Swāmi replied that that sadguru is You (as per the incident above). This time, Mahārāj said, “I am the supreme Purushottam Bhagwān and that sadguru is Gunātitānand Swāmi.”
  3. (3) In Nāgadkā, Vyāpkānand Swāmi witnessed Mahārāj manifest the 24 avatārs from his murti and merge them back into his murti.
  4. (4) While Parvatbhāi was ploughing the field, Mahārāj gave him the darshan of the 24 avatārs from his murti and merged them back into himself.
  5. (5) In Mangrol, Swarupānand Swāmi saw Mahārāj as the form of Krishna; then in samādhi, He revealed himself Purushottam [separate from Krishna], and solidified his conviction.
  6. (6) Mahārāj asked Swarupānand Swāmi, “Swāmi, we will send you to Golok.” Swāmi replied, “Is khadde me to pade ja hai.” (“I am in the same pit here.” - implying the bliss of Golok is the same bliss as here [mrutyu-lok], so there is no reason to go to Golok; but the bliss of Akshardhām is superior.)
  7. (7) When Mahārāj installed Nar-Nārāyan Dev in Amdāvād, Mahārāj held your hand in the south-facing balcony and said, “The king of Bharat-Khand is Nar-Nārāyan. His murti is not installed anywhere, so I have installed it here; however, there are countless such Nar-Nārāyans and countless Krishna-Nārāyans who worship the manifest Sahajānand Swāmi.”

Recounting each incident one by one, Swāmi asked Ānandānand Swāmi if they were true. Each time Ānandānand Swāmi agreed.

Then, Gunātitānand Swāmi had Balmukund Swāmi read Vachanāmrut Gadhada II-9 and said, “How can we equate Mahārāj to the other avatārs? If we do, we will have committed blasphemy against Mahārāj.”

Finally, Gunātitānand Swāmi said to Ayodhyāprasādji Mahārāj, “We are telling you the virtues and greatness of your father. You have great affection for me but to whom will you give the keys to your safe - Keshavprasādji (i.e. your son) or me? (Meaning: Who will you give your inheritance to?) Ayodhyāprasādji Mahārāj said, “I can only give it to him (Keshavprasādji).” Swāmi said, “Similarly, Mahārāj gave me the keys to his supremacy, so the talks of liberation will have to be heard from me.”

[Aksharbrahman Shri Gunātitānand Swāmi: 1/435]

પ્રસંગ ૧

સં. ૧૯૧૩માં ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ શ્રીજીમહારાજના સર્વોપરીપણાની વાત અમદાવાદમાં કરી. તે વાત સાંભળી ઉત્તમાનંદ સ્વામી તથા અન્ય સાધુઓએ ગુણાતીતાનંદ સ્વામીને કહ્યું, “આ વાતો અમે તો સાંભળી નથી અને તમે ક્યાંથી કરો છો?” આ સાંભળી ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ વૃદ્ધ, અનુભવી, મહારાજ ભેળા ઘણું રહ્યા હતા તેવા આનંદાનંદ સ્વામીને બાજુમાં ખુરશી મૂકી વાતમાં સાખ પુરાવા બેસાડ્યા. ગુણાતીતાનંદ સ્વામી શ્રીજીમહારાજના જૂના પ્રસંગો કહેવા લાગ્યા:

(૧) લોજ અને માંગરોળમાં આનંદાનંદ સ્વામીના ખભે હાથ મૂકી, કબીરનું હોરીનું પદ બોલ્યા, “કોટિ કૃષ્ણ જોડે હાથ, કોટિ વિષ્ણુ નમે માથ, કોટિ શંકર ધરે ધ્યાન, કોટિ બ્રહ્મા કથે જ્ઞાન, સદ્‌ગુરુ ખેલે વસંત” પછી મહારાજે આનંદ સ્વામીને પૂછીને એવા સદ્‌ગુરુ અમે છીએ એમ કહ્યું.

(૨) સં. ૧૮૬૭માં સારંગપુરમાં રાઠોડ ધાધલને ત્યાં હોળી રમ્યા તે વખતે ઉપરના પ્રસંગ પ્રમાણે કબીરનું પદ બોલ્યા, ગુણાતીતાનંદ સ્વામીની છાતીમાં છડી અડાડીને પૂછ્યું, “એવા સદ્‌ગુરુ કોણ?” તે વખતે આનંદાનંદ સ્વામી તથા મુક્તાનંદ સ્વામીએ શ્રીજીમહારાજને કહ્યા. તે વખતે મહારાજે કહ્યું, “અમે તો સર્વોપરી પુરુષોત્તમ ભગવાન છીએ અને એવા સદ્‌ગુરુ તો આ ગુણાતીતાનંદ સ્વામી છે.”

(૩) નાગડકામાં વ્યાપકાનંદ સ્વામીના દેખતાં ચોવીસ અવતારોને મહારાજે પોતાની મૂર્તિમાંથી પ્રગટ કરી પોતાની મૂર્તિમાં લીન કરી દીધા.

(૪) સાંતી હાંકતા પર્વતભાઈને મહારાજે પોતાની મૂર્તિમાંથી ચોવીસ અવતારોનાં દર્શન કરાવ્યાં ને પાછા તે અવતારોને પોતાની મૂર્તિમાં લીન કરી દીધા.

(૫) માંગરોળમાં સ્વરૂપાનંદ સ્વામીને મહારાજ પહેલાં કૃષ્ણરૂપે દેખાયા ને પછી સમાધિ કરાવી પોતાના પુરુષોત્તમપણાનો નિશ્ચય કરાવ્યો.

(૬) સ્વરૂપાનંદ સ્વામીને મહારાજે કહ્યું, “સ્વામી! તમને ગોલોકમાં મોકલીએ” ત્યારે સ્વરૂપાનંદ સ્વામીએ કહ્યું, “ઈસ ખડ્ડેમેં તો પડે જ હૈ.”

(૭) જ્યારે અમદાવાદમાં મહારાજે નરનારાયણ પધરાવ્યા ત્યારે તમારું કાંડું ઝાલીને ઉત્તરાદિ રૂપચોકીમાં ઊભા રહી મહારાજે કહ્યું હતું, “આ ભરતખંડના રાજા નરનારાયણ છે. તેમની મૂર્તિ કોઈ ઠેકાણે નથી. માટે તેમને અહીં પધરાવ્યા છે, પણ આવા અનંત નરનારાયણ તથા અનંત કૃષ્ણનારાયણ આ પ્રગટ સહજાનંદ સ્વામીનું ભજન કરે છે.”

આ રીતે શ્રીજીમહારાજના સર્વોપરીપણાના દરેક પ્રસંગના અંતે આનંદાનંદ સ્વામીની સાક્ષી લઈ સૌને પ્રતીતિ કરાવી દીધી.

પછી ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ બાલમુકુંદ સ્વામી પાસે વચનામૃત મધ્ય ૯મું વચનામૃત વંચાવ્યું અને બોલ્યા, “મહારાજને બીજા અવતાર જેવા કેમ કહેવાય? અને જો કહીએ તો મહારાજના દ્રોહી ઠરીએ.”

ત્યારબાદ અયોધ્યાપ્રસાદજીને ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ કહ્યું, “તમારા બાપના ગુણ અને મહિમા કહીએ છીએ. તમારે અમારી સાથે ઘણું હેત છે, પણ તમારા ખજાનાની કૂંચી તો તમો કેશવપ્રસાદજીને આપશો કે અમને આપશો?” ત્યારે અયોધ્યાપ્રસાદજીએ કહ્યું, “એ તો એને જ અપાય ને!” તે સાંભળી ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ કહ્યું, “તેમ અમને મહારાજે પુરુષોત્તમપણાની કૂંચી આપી છે તે મોક્ષની વાત તો અમારી પાસેથી જ સાંભળવી પડશે.”

[અક્ષરબ્રહ્મ શ્રી ગુણાતીતાનંદ સ્વામી: ૧/૪૩૫]

Prasang

Prasang 3

Samvat 1911, Vartāl. A chhāvani (shibir) was arranged in the presence of Gunātitānand Swāmi over a 6-month period. Each morning, after the shangār ārti, Swāmi spoke at his seat. Everyone flocked to listen to him.

During the final days of the chhāvani, Swāmi thought that when he leaves, this custom of morning kathā after shangār ārti will stop. Swāmi wanted this practice to continue after he leaves, so he decided to change his routine. He instead began the custom of going to Acharya Mahārāj’s room after shangār darshan so the kathā continues there. The other sadhus followed Swāmi’s lead. Acharya Mahārāj asked, “Swāmi, shall we go to your seat?”

Gunātitānand Swāmi said, “No. From today we will talk here.” Swāmi then began to explain Vachanāmrut Gadhada II-9: “To believe that Mahārāj is like the other avatārs is committing blasphemy against his form according to this Vachanāmrut. This can be understood only from the great [Sadhu]. We should get rid of everything in our hearts except for Shriji Mahārāj.”

Shukmuni Swāmi said, “Mahārāj said this Vachanāmrut with me in mind, and I alone selected this Vachanāmrut [for printing]. I compiled this Vachanāmrut, I wrote this Vachanāmrut, but only today have I understood it.”

Hearing Shukmuni Swāmi’s words, Acharya Mahārāj said, “Swāmi, despite having witnessed or heard the divine incidents of Mahārāj (of his divinity), why does the jiva hesitate to speak or write about them?”

This was an implicit insinuation that Shukmuni Swāmi hesitated to openly say Mahārāj was supreme.

Gunātitānand Swāmi explained, “A horse broke its leg in a dream and would not put it on the ground. A vet was called. He said, ‘This horse broke its leg in a dream.’ Someone asked, ‘What should be done?’ The vet said, ‘Prepare 200 horses and fire cannons and guns. When it is startled, it will forget its dream.’ Similarly, people have been confused by the words of the scriptures, so when we continuously bombard them with words of Mahārāj’s supremacy like this, their confusion will clear up and they will understand Mahārāj’s supremacy in their heart.” (Swāmini Vāto - 3/19)

[Aksharbrahman Shri Gunātitānand Swāmi: 1/374]

પ્રસંગ ૩

સં. ૧૯૧૧માં ગુણાતીતાનંદ સ્વામીના સાંનિધ્યમાં વરતાલમાં છાવણી (શિબિર-જ્ઞાનસત્ર) ચાલેલી. લગભગ છ મહિના સુધી સ્વામી વરતાલ રોકાયેલા અને રોજ સવારે શણગાર આરતી પછી પોતાના આસને કથા કરતા. સ્વામીની વાતો સાંભળવા સંતો-ભક્તોની હકડેઠઠ ભીડ જામતી.

એક વાર કથાની સમાપ્તિ થવાના સમયમાં સ્વામીએ વિચાર કર્યો કે: “હવે થોડા દિવસોમાં કથાની સમાપ્તિ થશે. અત્યારે જે રિવાજ ચાલુ થયો છે કે શણગારનાં દર્શન કરીને સૌ મારે આસને આવે છે અને ત્યાં કેટલીક કથાવાર્તા થાય છે, તે મારા અહીંથી ગયા પછી બંધ થઈ જશે તે ઠીક નહીં. માટે શણગાર પછી પણ કથા ચાલુ રહે એટલા માટે આજથી જ આચાર્યશ્રીને મેડે બેસવાનો જો રિવાજ રાખ્યો હોય તો શણગારનાં દર્શન પછી સૌ ત્યાં આવે અને આચાર્યશ્રીને મેડે કથાવાર્તા ચાલુ રહે.”

આમ વિચારી બીજે દિવસે સ્વામી શણગાર આરતી બાદ આચાર્યના મેડે પધાર્યા. બીજા સંતો પણ ત્યાં આવ્યા. થોડી વારમાં આચાર્ય મહારાજ આવ્યા અને કહ્યું, “કેમ, સ્વામી! તમારા આસને જાશું ને?”

ત્યારે ગુણાતીતાનંદ સ્વામી બોલ્યા, “ના, હવે તો અહીં જ બેસવું છે અને અહીં જ હવેથી વાતો કરીશું.” એમ કહી પછી આ વચનામૃત ગઢડા મધ્ય ૯ પર સ્વરૂપનિષ્ઠાની જોરદાર વાતો કરતાં ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ કહ્યું, “આ વચનામૃત પ્રમાણે મહારાજને બીજા અવતાર જેવા જાણે તો સ્વરૂપનો દ્રોહ થયો કહેવાય, એ તો કોઈ મોટા પાસેથી સમજે તો સમજાય. આ તો પુરુષોત્તમનો ચાંદલો છે તેને કોણ પૂગે? માટે એક શ્રીજીમહારાજની મૂર્તિ સિવાય બીજું બધું હૈયામાંથી કાઢી નાખવું.” તે સાંભળી શુકમુનિ બોલ્યા, “આ વચનામૃત મહારાજે મને ઉદ્દેશીને કહ્યું છે અને આ વચનામૃત શોધવામાં કોઈ સદ્‌ગુરુનો ભાગ નથી. આ વચનામૃત લખ્યું મેં, શોધ્યું મેં, પરંતુ તે યથાર્થ તો આજે જ મને સમજાયું.” આ વાત સાંભળી રઘુવીરજી મહારાજે કહ્યું, “સ્વામી! મહારાજનાં ચરિત્ર દીઠાં હોય, સાંભળ્યાં હોય, તો પણ જીવ કહેતાં-લખતાં કેમ અટકે છે?”

શુકમુનિ પર આ માર્મિક ટકોર હતી. ગુણાતીતાનંદ સ્વામીએ સમજાવ્યું, “ઘોડાનો સ્વપ્નમાં પગ ભાંગી ગયો – જાગ્યો – પગ અધ્ધર તોળીને – ઘોડાનો ધણી કહે, ‘આ શું થયું?’ – વૈદ્ય, હકીમ બોલાવ્યા, પણ કોઈ કળી શક્યા નહીં – હોશિયાર વૈદ્ય કહે, ‘ઘોડાનો પગ ભાંગ્યો નથી ને માંદો પણ થયો નથી, સ્વપ્ન થયું છે’ – ‘શું કરવું?’ ‘બસો ઘોડા સાબદા કરો. તોપું-બંદૂકુંના ભડાકા થશે ત્યારે સ્વપ્ન થયું છે તે મૂકી દેશે.’ એમ કર્યું. પછી ઘોડાએ પગ ભોં પર મૂકી દીધો. એમ સિદ્ધાંત શો?

“શ્રીજીમહારાજનાં ચરિત્ર દીઠાં, સાંભળ્યાં હોય તોય લખતાં અટકે. તેને શાસ્ત્રના શબ્દોની ભ્રાંતિ પડી ગઈ છે. માટે સર્વોપરીપણાની વાતો કર્યા કરીશું તો શબ્દની ભ્રાંતિ ટળી જશે, ને શ્રીજીમહારાજનું જેવું છે તેવું સ્વરૂપ હૈયામાં સમજાઈ જશે પછી લખતાં નહીં અટકે.” (સ્વામીની વાતો - ૩/૧૯)

[અક્ષરબ્રહ્મ શ્રી ગુણાતીતાનંદ સ્વામી: ૧/૩૭૪]

SELECTION
TYPE * History * Mahima * Nirupan * Prasang * Summary * Akhyan VAKTA * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami * Brahmaswarup Mahant Swami Maharaj * Brahmaswarup Pragji Bhakta * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj * Brahmaswarup Shastriji Maharaj * Brahmaswarup Yogiji Maharaj REFERENCE * Aksharamrutam * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 1 * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 2 * Bhagwan Swaminarayan: Part 4 * Bhagwan Swaminarayan: Part 5 * Brahmana Sange * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 6 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 7 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 8 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Shri Pragji Bhakta * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 6 * Chalo Chale Ham Akshardham * Divine Memories - Part 1 * Divine Memories - Part 2 * Divine Memories - Part 3 * Jeva Me Nirakhya Re - Part 6 * Parabhakti * Sanjivani * Satsang Saurabh: Part 1 * Swabhavvash Sansar * Swamini Vato * Yogi Gita Marma * Yogi Vani * Yogiji Maharaj’s 101 Tales of Wisdom PLACE YEAR
Go

Type: Keywords Exact phrase