॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

Kariyani-7: Vairāgya Due to Obsession; Ultimate Liberation

Nirupan

January 31, 1974. Pramukh Swami Maharaj explained Vachanamrut Kariyani 7:

Gruhasthas are on the path of pravrutti (active in social affairs). They experience marriages (happiness) and regrets (unhappiness) - there are countless such adversities. There is no end to adversities. Even so, everyone still yearns to take pleasure in that. It is like eating laddus made of wood. One who eats them will regret it. One who does not will also regret thinking, ‘Hmm... I wonder what they taste like?’ But one only finds out when they eat them. Laddus made after cremating someone do not contain cardamom (they are simple in taste). Similarly, there is no happiness in sansār. When one completes one task, another crops up. A shepherd tried to sit 100 sheep down, but his time went to waste as he did not have time to sit down and rest. Therefore, Maharaj is talking about letting go (of social affairs). Just has our mother and father from our previous life are not ours, the ones from this life are not ours either. We have to let go of these as well. If one understands this, one’s troubles will not remain. Parvatbhai had this understanding. Even though his son died, he left for Gadhada (because of Maharaj’s āgnā). He said, ‘I’ll bathe on the way.’ If one believes their bodily relations to be theirs, one will be miserable. If one loses their own five dollars, one will be miserable; but if someone else loses millions or billions, one is not disturbed. If one believes (the money) is not ours, then there is no misery. When the feeling of ‘my-ness’ is abandoned, there will be no misery. If one has firm faith in God and the association of a Sadhu, then ‘my-ness’ will be destroyed. They themselves do not have ‘my-ness’ so they can help us break ours. By repeatedly saying it is all false, it will become false. When ‘my-ness’ is removed, the jiva becomes happy.”

[Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2/318]

પૂનાથી પુનઃ મુંબઈ પધારેલા પ્રમુખસ્વામી મહારાજે તા. ૩૧/૧ની સવારે કારિયાણી પ્રકરણનું સાતમું વચનામૃત સમજાવતાં કહ્યું કે:

“ગૃહસ્થાશ્રમી પ્રવૃત્તિમાર્ગવાળા. તેને પરણાવવું-પસ્તાવું એમ અનંત વિટંબણા. તેની ગણતરી નહીં. તો પણ થાય કે સવાદ લઈ લઈએ. લક્કડશી લાડુ જેવું. જો ખાયેગા વો ભી પસ્તાયેગા; નહીં ખાયેગા વો ભી પસ્તાયેગા. કારણ કે તેને એમ રહ્યા કરે કે, ‘માળુ! લાડુ કેવો હશે?’ પણ ખાય ત્યારે ખબર પડે. મસાણના લાડુમાં એલચીનો હા હોય નહીં – એમ સંસારમાં સુખ હોય નહીં. એક કાર્ય પૂરું થાય ત્યાં બીજું ઊભું થાય. ભરવાડ સો ઢોરને બેસાડીને બેસવા ગયો પણ બેસવાનો વારો જ ન આયો. માટે મહારાજ મૂકી દેવાની વાત કરે છે. પૂર્વનાં મા-બાપ જેમ ભૂલી ગયા તેમ આ પણ આપણાં નથી. આય મૂકવાનાં છે. એમ સમજાય તો ઉપાધિ ન રહે. પર્વતભાઈને આવી સમજણ હતી તો દીકરો ધામમાં ગયો તોય ચાલી નીકળ્યા. ‘રસ્તામાં નાઈ લઈશ’ એમ કહ્યું. પોતાપણું મનાય તો દુઃખ થાય. પોતાના પાંચ રૂપિયા જાય તો દુઃખ થાય પણ બીજાને લાખો-કરોડોનું નુકસાન થાય તોય ધક્કો ન લાગે. પણ ‘આપણા નથી’ એમ સમજે તો દુઃખ ન થાય. મમતા મુકાઈ જાય તો દુઃખ ન થાય. ભગવાનને વિષે દૃઢ પ્રીતિ ને સાધુ સમાગમ રાખે તો મમતા તૂટે. તેમની તૂટી છે તો આપણી પણ તોડાવે. ખોટું ખોટું કહેતાં એક દિવસ ખોટું થઈ જાય. મમતા નીકળી જાય તો જીવ સુખિયો થઈ જાય.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રમુખસ્વામી મહારાજ: ભાગ ૨/૩૧૮]

Nirupan

June 21, 1986. Surat. In the afternoon, at Purushottambhai’s house in Navchetan Society, Pramukh Swami Maharaj explained Vachanamrut Kariyani 7:

“To eat, drink, look, etc. while remaining within the commands of God is nivrutti (absence of activity). You may engage in activities of the whole world, but maintain sādhutā. We need to rid the attachment to one’s body. If someone tells us off, we may feel: when can I get even with him. But are we the body? One should not waste time in caring for the body. One should treat the body like shoes. If someone scolds us, we should tolerate it. The one who scolds us will regret later on. We are here to accomplish our goal. Therefore, do not become obstinate in any way. If someone else is wasting their time, we should not do the same. Rid oneself of vicious habits. That is what hinders us. Otherwise, Bhagwan will destroy our other internal instincts.

“The thread of devotion should not break. One should sing the cheshtha every day. When the arti bell rings, one should attend at once. One should read, but not waste time sitting idly. Mahatam Swami was not learned, yet he read the Vachanamrut and the Bhaktachintamani at every chance. Because of this niyam, he succeeded.

“In this Vachanamrut, Maharaj talks about the manifest form of God. One should have firm faith in the form of God on earth in human form. His actions are like ours - talking, walking, stomach hurts, gets scared - all of this is similar to us. One may have doubts about this. But whoever comes into his contact becomes nirgun. Even though he appears (like a human), he is not. If he commands us, we should not have second thoughts. Even if he commands us to put our hand in a lion’s den, one should not doubt.

“We have to remain together with everyone, yet remain different. Even while remaining among others, their nature should not touch us. It is good to remain together, but one should not lose their faith hearing others’ doubts.”

[Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4/493]

તા. ૨૧/૬/૧૯૮૬ની બપોરે સુરતમાં નવચેતન સોસાયટીમાં શ્રી પુરુષોત્તમભાઈ પટેલના ઘેર વચનામૃત કારિયાણી ૭ સમજાવતાં પ્રમુખસ્વામી મહારાજે જણાવ્યું:

“નિયમમાં રહીને ખાવું, પીવું, જોવું એ નિવૃત્તિ. પ્રવૃત્તિ દુનિયા-માત્રની કરો, પણ સાધુતા રાખીને. આપણે દેહમાંથી મમતા કાઢવાની છે. કોઈક બોલી જાય તો એમ થાય કે: ‘ક્યારે સાટું વાળી નાંખું?’ કાંટો ચડી જાય. પણ આપણે ક્યાં દેહ છીએ? એના લાલન-પાલનમાં સમય ન જવો જોઈએ. દેહને ખાસડાં જેવું કરી નાખવું. કોઈ બોલી જાય તો ખમવું. બોલનાર પાછળથી પસ્તાશે. આપણે આપણું કામ કરવા આવ્યા છીએ. દુરાગ્રહ, હઠાગ્રહ કોઈ જાતનો ન રાખવો. આપણે એકડો થવાનું છે. પેલો રખડે તો આપણેય રખડવું નહીં. વિચિત્ર સ્વભાવ મૂકી દેવા. નડે છે એ જ. બાકી અંતરના દોષો તો ભગવાન કાઢશે.

“ભજનનો તાલ તૂટવો ન જોઈએ. દરરોજ ચેષ્ટા થવી જ જોઈએ. આરતીની ઘંટડી થઈ એટલે ઊભા થઈ જ જવું. જય જય નહીં. ઊભા રહેવું તો આપણું વધશે. વાંચન કરવું. નવરા ન બેસી રહેવું. મહાતમ (સ્વામી) ભણેલા ન હતા, તોય વચનામૃત, ભક્તચિંતામણિ વાંચ્યે જ રાખે. આ નિયમ હતો તો પાર પડી ગયા.

“આ વચનામૃતમાં પ્રત્યક્ષની વાત આવી. મનુષ્યરૂપે જે પૃથ્વી પર આવ્યા તેના વિષે દૃઢતા કરવાની છે. આપણા જેવી ક્રિયા – બોલવું, ચાલવું, પેટ દુઃખે, બી જાય – બધું આપણા જેવું જ હોય. એમાં સંશય થઈ જાય. પણ એમના સંબંધમાં જે આવે એ નિર્ગુણ થઈ જાય. દેખાય છે છતાં નથી. કોઈને આજ્ઞા કરે તો વિચાર નહીં કરવાનો. હનુમાનજીને આજ્ઞા કરી, ત્યાં સુખ હતું? અરે, સિંહની બોડમાં હાથ નાંખવાનો હતો તોય સંશય ન થયો.

“આપણે બધાની ભેગા રહીને ન્યારા રહેવાનું છે. સમૂહમાં રહીએ છીએ, પણ આપણામાં કોઈનો સ્વભાવ અડવો ન જોઈએ. હળીમળીને રહેવું એ બરાબર છે, પણ શબ્દ સાંભળીને અંગ ન ફરવું જોઈએ. દૃઢ એટલે શેષનાગને માથે ખીલી.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રમુખસ્વામી મહારાજ: ભાગ ૫/૪૯૩]

SELECTION
TYPE * History * Mahima * Nirupan * Prasang * Summary * Akhyan VAKTA * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami * Brahmaswarup Mahant Swami Maharaj * Brahmaswarup Pragji Bhakta * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj * Brahmaswarup Shastriji Maharaj * Brahmaswarup Yogiji Maharaj REFERENCE * Aksharamrutam * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 1 * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 2 * Bhagwan Swaminarayan: Part 4 * Bhagwan Swaminarayan: Part 5 * Brahmana Sange * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 6 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 7 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 8 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Shri Pragji Bhakta * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 6 * Chalo Chale Ham Akshardham * Divine Memories - Part 1 * Divine Memories - Part 2 * Divine Memories - Part 3 * Jeva Me Nirakhya Re - Part 6 * Parabhakti * Sanjivani * Satsang Saurabh: Part 1 * Swabhavvash Sansar * Swamini Vato * Yogi Gita Marma * Yogi Vani * Yogiji Maharaj’s 101 Tales of Wisdom PLACE YEAR
Go

Type: Keywords Exact phrase