Meaning: Gujarati English
જાતાયામથ તન્મુક્તૌ કૃત્વા સ્નાનં સચેલકમ્ ।
દેયં દાનં ગૃહિજનૈઃ શક્ત્યાઽન્યૈસ્ત્વર્ચ્ય ઈશ્વરઃ ॥
जातायामथ तन्मुक्तौ कृत्वा स्नानं सचेलकम् ।
देयं दानं गृहिजनैः शक्त्याऽन्यैस्त्वर्च्य ईश्वरः ॥
Jātāyāmath tanmuktau kṛutvā snānam sachelakam |
Deyam dānam gṛuhijanaihai shaktyā'nyaistvarchya īshvarah ||
225
અને તે ગ્રહણ મૂકાઈ રહ્યા પછી વસ્ત્રસહિત સ્‍નાન કરીને અમારા ગૃહસ્‍થ સત્‍સંગી હોય તેમણે પોતાના સામર્થ્ય પ્રમાણે દાન કરવું અને જે ત્‍યાગી હોય તેમણે ભગવાનની પૂજા કરવી. (શિક્ષાપત્રી: 87)
જન્માશૌચં મૃતાશૌચં સ્વસમ્બન્ધાનુસારતઃ ।
પાલનીયં યથાશાસ્ત્રં ચાતુર્વર્ણ્યજનૈર્મમ ॥
जन्माशौचं मृताशौचं स्वसम्बन्धानुसारतः ।
पालनीयं यथाशास्त्रं चातुर्वर्ण्यजनैर्मम ॥
Janmāshaucham mṛutāshaucham swasambandhānusāratah |
Pālanīyam yathāshāstram chāturvarṇyajanairmam ||
226
અને અમારા સત્‍સંગી એવા જે ચારે વર્ણના મનુષ્‍ય તેમણે જન્‍મનું સૂતક તથા મરણનું સૂતક તે પોતપોતાના સંબંધને અનુસારે કરીને યથાશાસ્ત્ર પાળવું. (શિક્ષાપત્રી: 88)
ભાવ્યં શમદમક્ષાન્તિસન્તોષાદિગુણાન્વિતૈઃ ।
બ્રાહ્મણૈઃ શૌર્યધૈર્યાદિગુણોપેતૈશ્ચ બાહુજૈઃ ॥
भाव्यं शमदमक्षान्तिसन्तोषादिगुणान्वितैः ।
ब्राह्मणैः शौर्यधैर्यादिगुणोपेतैश्च बाहुजैः ॥
Bhāvyam sham-dam-kṣhānti-santoṣhādi-guṇānvitaihai |
Brāhmaṇaihai shaurya-dhairyādi-guṇopetaishcha bāhujaihai ||
227
અને જે બ્રાહ્મણ વર્ણ હોય તેમણે શમ, દમ, ક્ષમા અને સંતોષ એ આદિક જે ગુણ તેમણે યુક્ત થવું અને જે ક્ષત્રિય વર્ણ હોય તેમણે શૂરવીરપણું અને ધીરજ એ આદિક જે ગુણ તેમને યુક્ત થવું. (શિક્ષાપત્રી: 89)
વૈશ્યૈશ્ચ કૃષિવાણિજ્યકુસીદમુખવૃત્તિભિઃ ।
ભવિતવ્યં તથા શૂદ્રૈર્દ્વિજસેવાદિવૃત્તિભિઃ ॥
वैश्यैश्च कृषिवाणिज्यकुसीदमुखवृत्तिभिः ।
भवितव्यं तथा शूद्रैर्द्विजसेवादिवृत्तिभिः ॥
Vaishyaishcha kṛuṣhivāṇijya-kusīdamukh-vṛuttibhihi |
Bhavitavyam tathā shūdrair-dvijasevādi-vṛuttibhihi ||
228
અને વૈશ્‍ય વર્ણ હોય તેમણે કૃષિકર્મ તથા વણજ-વ્‍યાપાર તથા વ્‍યાજવટો એ આદિક જે વૃતિઓ તેમણે કરીને વર્તવું અને જે શૂદ્ર વર્ણ હોય તેમણે બ્રાહ્મણાદિક ત્રણ વર્ણની સેવા કરવી એ આદિક જે વૃતિઓ તેમણે કરીને વર્તવું. (શિક્ષાપત્રી: 90)
સંસ્કારાશ્ચાહ્નિકં શ્રાદ્ધં યથાકાલં યથાધનમ્ ।
સ્વસ્વગૃહ્યાનુસારેણ કર્તવ્યં ચ દ્વિજન્મભિઃ ॥
संस्काराश्चाह्निकं श्राद्धं यथाकालं यथाधनम् ।
स्वस्वगृह्यानुसारेण कर्तव्यं च द्विजन्मभिः ॥
Sanskārāshchāhnikam shrāddham yathākālam yathādhanam |
Swaswagṛuhyānusāreṇ kartavyam cha dvijanmabhihi ||
229
અને જે દ્વિજ હોય તેમણે ગર્ભાધા‍નાદિક સંસ્‍કાર તથા આહ્‍નિક તથા શ્રાદ્ધ એ ત્રણ જે તે પોતાના ગૃહ્ય સૂત્રને અનુસારે કરીને જેવો જેનો અવસર હોય અને જેવી ધનસંપત્તિ હોય તે પ્રમાણે કરવા. (શિક્ષાપત્રી: 91)
અજ્ઞાનાજ્જ્ઞાનતો વાઽપિ ગુરુ વા લઘુ પાતકમ્ ।
ક્વાપિ સ્યાત્તર્હિ તત્પ્રાયશ્ચિત્તં કાર્યં સ્વશક્તિતઃ ॥
अज्ञानाज्ज्ञानतो वाऽपि गुरु वा लघु पातकम् ।
क्वापि स्यात्तर्हि तत्प्रायश्चित्तं कार्यं स्वशक्तितः ॥
Agnānāj-gnānato vā'pi guru vā laghu pātakam |
Kvāpi syāttarhi tatprāyashchittam kāryam swashaktitah ||
230
અને ક્યારેક જાણે અથવા અજાણે જો નાનું મોટું પાપ થઈ જાય તો પોતાની શક્તિ પ્રમાણે તે પાપનું પ્રાયશ્ચિત કરવું. (શિક્ષાપત્રી: 92)
વેદાશ્ચ વ્યાસસૂત્રાણિ શ્રીમદ્ભાગવતાભિધમ્ ।
પુરાણં ભારતે તુ શ્રીવિષ્ણોર્નામસહસ્રકમ્ ॥
वेदाश्च व्याससूत्राणि श्रीमद्भागवताभिधम् ।
पुराणं भारते तु श्रीविष्णोर्नामसहस्रकम् ॥
Vedāshcha vyās-sūtrāṇi shrīmadbhāgavatābhidham |
Purāṇam bhārate tu shrīviṣhṇor-nām-sahasrakam ||
231
અને ચાર વેદ તથા વ્‍યાસસૂત્ર તથા શ્રીમદ્‍ભાગવત નામે પુરાણ તથા મહાભારતને વિષે તો શ્રીવિષ્‍ણુસહસ્રનામ, (શિક્ષાપત્રી: 93)
તથા શ્રીભગવદ્‍ગીતા નીતિશ્ચ વિદુરોદિતા ।
શ્રીવાસુદેવમાહાત્મ્યં સ્કાન્દવૈષ્ણવખણ્ડગમ્ ॥
तथा श्रीभगवद्गीता नीतिश्च विदुरोदिता ।
श्रीवासुदेवमाहात्म्यं स्कान्दवैष्णवखण्डगम् ॥
Tathā shrībhagavad-gītā nītishcha viduroditā |
Shrīvāsudev-māhātmyam skānda-vaiṣhṇav-khaṇḍagam ||
232
તથા શ્રીભગવદ્‌ગીતા તથા વિદુરજીએ કહેલી જે નીતિ તથા સ્‍કંદ પુરાણનો જે વિષ્‍ણુખંડ તેને વિષે રહ્યું એવું જે શ્રીવાસુદેવમાહાત્‍મ્‍ય, (શિક્ષાપત્રી: 94)
ધર્મશાસ્ત્રાન્તર્ગતા ચ યાજ્ઞવલ્ક્યૠષેઃ સ્મૃતિઃ ।
એતાન્યષ્ટ મમેષ્ટાનિ સચ્છાસ્ત્રાણિ ભવન્તિ હિ ॥
धर्मशास्त्रान्तर्गता च याज्ञवल्क्यॠषेः स्मृतिः ।
एतान्यष्ट ममेष्टानि सच्छास्त्राणि भवन्ति हि ॥
Dharma-shāstrāntargatā cha yāgnavalkya-ṛuṣhehe smṛutihi |
Etānyaṣhṭa mameṣhṭāni sachchhāstrāṇi bhavanti hi ||
233
અને ધર્મશાસ્ત્રના મધ્‍યમાં રહી એવી જે યાજ્ઞવલ્‍ક્ય ઋષિની સ્‍મૃતિ એ જે આઠ સચ્‍છાસ્ત્ર તે અમને ઈષ્‍ટ છે. (શિક્ષાપત્રી: 95)
સ્વહિતેચ્છુભિરેતાનિ મચ્છિષ્યૈઃ સકલૈરપિ ।
શ્રોતવ્યાન્યથ પાઠ્યાનિ કથનીયાનિ ચ દ્વિજૈઃ ॥
स्वहितेच्छुभिरेतानि मच्छिष्यैः सकलैरपि ।
श्रोतव्यान्यथ पाठ्यानि कथनीयानि च द्विजैः ॥
Svahitechchhubhiretāni machchhiṣhyaihai sakalairapi |
Shrotavyānyath pāṭhyāni kathanīyāni cha dvijaihai ||
234
અને પોતાના હિતને ઇચ્‍છતા એવા જે અમારા સર્વે શિષ્‍ય તેમણે એ આઠ સચ્‍છાસ્ત્ર જે તે સાંભળવાં અને અમારા આશ્રિત જે દ્વિજ તેમણે એ સચ્‍છાસ્ત્ર જે તે ભણવાં તથા ભણાવવાં તથા એમની કથા કરવી. (શિક્ષાપત્રી: 96)

Shlok Selection

Shloks Index