share

॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

॥ THE VACHANAMRUT ॥

Spiritual Discourses

by Bhagwan Swaminarayan

Panchala 1

Buddhivāḷānu, Vichārne Pāmyānu

Samvat 1877nā Fāgaṇ sudi 4 Chothne divas Shrījī Mahārāj gām Shrī Panchāḷā madhye Jhīṇābhāīnā darabārmā oṭā upar ḍholiyo ḍhaḷāvīne virājmān hatā ne mastak upar dhoḷo fenṭo bāndhyo hato tathā dhoḷo angarkho paheryo hato tathā dhoḷo khes paheryo hato tathā dhoḷī pachheḍī oḍhī hatī ane māthānā fenṭāno pech jamaṇī kore chhūṭo hato ane potānā mukhārvindnī āgaḷ Paramhansa tathā desh-deshnā haribhaktanī sabhā bharāīne beṭhī hatī.

Te samayamā sandhyā āratī thaī rahī te keḍe Shrījī Mahārāj takiyā upar virājmān thaīne bolyā je, “Ame ā sarve moṭā Paramhansa tathā moṭā haribhaktane prashna pūchhīe chhīe je, Bhagwānmā het hoy tathā dharmamā niṣhṭhā hoy to paṇ jo vichārne na pāmyo hoy to ati sārā je shabda, sparsh, rūp, ras ane gandh e panch-viṣhay te je te atishay bhūnḍā je shabdādik panch-viṣhay te sarakhā thāy nahī athavā tethī atishay ūtaratā paṇ thāy nahī. Māṭe kayā vichārne pāme tyāre ati sārā je panch-viṣhay te atishay bhūnḍā thaī jāy? E prashna sarve moṭerā Paramhansane tathā sarve moṭerā haribhaktane ame pūchhīe chhīe. Te jeṇe jeve vichāre karīne e sārā panch-viṣhayne bhūnḍā panch-viṣhay jevā jāṇyā hoy athavā bhūnḍāthī paṇ atishay bhūnḍā jāṇyā hoy, te je pot-potāno vichār te kaho.” Pachhī te sarve Paramahanse tathā sarve haribhakte pot-potāno vichār kahī dekhāḍyo.

Tyāre pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Tamāro sarveno to e vichār sāmbhaḷyo, paṇ have ame je vichār karyo chhe te kahīe chhīe. Jem koīkno kāgaḷ pardeshthī āvyo hoy, tene vāchīne te kāgaḷnā lakhnārānī jevī buddhi hoy tevī jaṇāī āve chhe. Tathā jem pānch Pānḍav, Draupadī, Kuntājī tathā Rukmiṇī, Satyabhāmā, Jāmbavatī ādik Bhagwānnī paṭrāṇīo tathā Sāmb je Bhagwānno putra ityādik bhaktanā rūp tathā vachan te shāstramā lakhyā chhe; te shāstrane shravaṇe karīne temanā rūpnu pramāṇ te darshan jevu ja thāy chhe tathā temanā vachane karīne temanī buddhinu pramāṇ thāy chhe. Tem Purāṇ-Bhāratādik granthe karīne em sāmbhaḷyāmā āve chhe je, ‘Bhagwān je te ā jagatnī je utpatti, sthiti ane pralay tenā kartā chhe ne sadā sākār chhe ane jo sākār na hoy to tene viṣhe kartāpaṇu kahevāy nahī. Ane je Akṣharbrahma chhe te to e Bhagwānne rahevānu dhām chhe. Evā divyamūrti, prakāshmay ne sukhrūp je Bhagwān te je te pralaykāḷe māyāmā kāraṇ sharīr sahit līn hatā je jīv temane utpattikāḷe buddhi, indriyo, man ane prāṇne āpe chhe. Te shāne arthe āpe chhe? To uttam, madhyam ane kaniṣhṭh je viṣhay tenā bhogne arthe ne mokṣhane arthe āpe chhe.

“Ane e jīvone arthe bhog ne bhognā sthānak te Bhagwāne rachyā chhe. Temā je uttam panch-viṣhay karyā chhe te bhūnḍā panch-viṣhaynā dukhnī nivṛuttine arthe karyā chhe. Jem koīk bhāre shāhukār hoy, ne te rastāne bey kore chhāyāne arthe zāḍ ropāve chhe tathā pāṇīnī parab bandhāve chhe tathā sadāvrat karāve chhe tathā dharmashāḷā karāve chhe te garīb sāru karāve chhe; tem Brahmā, Shiv ane Indrādik dev chhe te to e Bhagwānnī āgaḷ jevā saḍtāḷānā rānk hoy ne pīparnī ṭeṭī bāfīne khātā hoy te jevā garīb chhe. Te Brahmādik dev, manuṣhyanā sukhne arthe uttam evā panch-viṣhay te Bhagwāne rachyā chhe. Ane jem shāhukāre sadāvrat, dharmashāḷādikmā sukh jevā rānkne arthe rachyā chhe te karatā te shāhukārnā gharmā sukh te atishay uttam hashe em jaṇāy chhe; tem e Bhagwāne Brahmādikne arthe evā sukh rachyā chhe to potānā dhāmmā to e karatā ati uttam sukh hashe, em buddhivāḷo hoy tene jāṇyāmā āve chhe. Māṭe e Bhagwānnā dhāmnā sukhnu atishaypaṇu buddhivānne jāṇyāmā āve chhe, teṇe karīne sārā viṣhay te bhūnḍā thaī jāy chhe. Ane sansārmā je pashu, manuṣhya, devatā, bhūt ityādik jyā jyā panch-viṣhay sambandhī sukh jaṇāy chhe, te dharme sahit je kinchit Bhagwānno sambandh teṇe karīne chhe paṇ panḍe Bhagwānmā jevu sukh chhe tevu koīne viṣhe nathī. Jem ā mashāl baḷe chhe te mashālne samīpe jevo prakāsh chhe, tevo thoḍek chheṭe nathī ane tethī ghaṇe chheṭe to mūḷago nathī. Tem bīje ṭhekāṇe to kinchit sukh chhe ane sampūrṇa sukh to Bhagwānnā samīpmā rahyu chhe ane jeṭalu Bhagwānthī chheṭe thavāy chhe teṭalā sukhmā nyūntā thāy chhe. Māṭe je mumukṣhu hoy te potānā hṛudaymā em vichāre je, ‘Jeṭalu māre Bhagwānthī chheṭu thashe teṭalu dukh thashe ane mahādukhiyo thaīsh. Ane thoḍek Bhagwānne sambandhe karīne evu sukh thāy chhe, māṭe māre Bhagwānno sambandh atishay rākhavo chhe ane hu ati sambandh rākhīsh to māre utkṛuṣhṭ sukhnī prāpti thashe.’ Em vichārīne ane Bhagwānnā sukhno lobh rākhīne jem Bhagwānno sambandh atishay rahe tem upāy kare, tene buddhivān kahīe. Ane pashunā sukhthī manuṣhyamā adhik sukh chhe ne te karatā rājānu sukh adhik chhe ne tethī devatānu sukh adhik chhe ne tethī Indranu adhik chhe ne tethī Bṛuhaspatinu ne tethī Brahmānu ne tethī Vaikunṭhloknu ne tethī Goloknu sukh te adhik chhe ane tethī Bhagwānnā Akṣhardhāmnu sukh ati adhik chhe.

“Evī rīte Bhagwānnā sukhne atishay jāṇīne bījā je je panch-viṣhaynā sukh tene viṣhe buddhivānne tuchchhatā thaī jāy chhe. Ane te Bhagwānnā sukh āgaḷ Brahmādiknu sukh to jevu bhāre gṛuhasthne bāraṇe koīk rānk ṭhīkaru laīne māgavā āvyo hoy tenā jevu chhe. Ane e Bhagwānnā dhāmnā sukhno jyāre vichār karīe chhīe tyāre sarva je bījā sukh tethī udās thaīne manmā em thāy chhe je, ‘Ā deh mūkīne e sukhne kyāre pāmīe?’ Ane svābhāvikpaṇe panch-viṣhaynu grahaṇ karatā hoīe temā to kāī zāzo vichār thato nathī, paṇ jo te viṣhaymā kāīk sārapya manāy chhe tyāre turat e Bhagwānnā sukhmā draṣhṭi pūgī jāy chhe ane man ati udāsī thaī jāy chhe. Ane ā je sarve vāt chhe te je buddhivāḷo hoy tene jāṇyāmā āve chhe, māṭe buddhivāḷā upar amāre het chhe. Kem je, ame buddhivāḷā chhīe to evī rīte amārī draṣhṭi pūge chhe, māṭe buddhivāḷo je hoy tenī paṇ draṣhṭi pūge kharī. Ane āvī rīte amāro vichār te tamārā sarvenā vichār karatā amane adhik jaṇāyo chhe, te sāru ā amārā vichārne ati draḍhapaṇe karīne haiyāmā sau rākhajyo. Ane ā vichār vinā to jo ramaṇīya panch-viṣhaymā vṛutti choṭī hoy tene ati baḷe karīne ukhāḍe tyāre mānḍ-mānḍ ūkhaḍe ane jo ā vichārne pāmyo hoy to te vṛuttine khechyāmā leshmātra prayās paḍe nahī, sahaje ja viṣhaynī tuchchhatā jaṇāī jāy chhe. Ane ā je vārtā chhe te jene zāzī buddhi hoy ne zāzā sukhnā lobhne ichchhe tene samajāy chhe. Jem koḍī karatā paisāmā vadhu māl chhe ne tethī rūpiyāmā vadhu māl chhe ne tethī sonā-mahormā vadhu māl chhe ne tethī chintāmaṇimā vadhu māl chhe, tem jyā jyā panch-viṣhaynu sukh chhe tethī Bhagwānnā dhāmmā Bhagwānnu sukh ati adhik chhe. Māṭe je buddhivāḷo hoy ne jenī draṣhṭi pūge tene ā vichār hṛudaymā ṭhare chhe. Ane ā vichār jenā hṛudaymā draḍh ṭharyo hoy ne te vanmā beṭho hoy to potāne em jāṇe je, ‘Hu anant māṇas tathā rājya-samṛuddhie vīnṭāṇo chhu,’ em samaje, paṇ dukhiyo na māne. Ane Indranā lokmā hoy to jāṇe je, ‘Vanmā beṭho chhu,’ paṇ te Indranā loknā sukhe karīne sukhiyo na māne, te sukhne tuchchha jāṇe. Te sāru ā vichārne rākhīne em sarve nishchay rākhajyo je, ‘Have to Bhagwānnā dhāmmā ja ṭheṭh pūgavu chhe, paṇ vachmā koī ṭhekāṇe tuchchha je panch-viṣhay sambandhī sukh temā lobhāvu nathī.’ Evī rīte sau draḍh nishchay rākhajyo. Ane ā to je amāro siddhānt chhe te tamane sarvene kahyo chhe, māṭe draḍh karīne rākhajyo.”

॥ Iti Vachanamrutam ॥ 1 ॥ 127 ॥

* * *

This Vachanamrut took place ago.

SELECTION
Prakaran Gaḍhaḍā Pratham (78) Sārangpur (18) Kāriyāṇi (12) Loyā (18) Panchāḷā (7) Gaḍhaḍā Madhya (67) Vartāl (20) Amdāvād (3) Gaḍhaḍā Antya (39) Bhūgoḷ-Khagoḷnu Vachanāmṛut Vadhārānā (11)

Type: Keywords Exact phrase