share

॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

॥ THE VACHANAMRUT ॥

Spiritual Discourses

by Bhagwan Swaminarayan

Gadhada I 18

Viṣhay-khanḍannu, Havelīnu

Samvat 1876nā Māgshar vadi 6 Chhaṭhane divas rātri pāchhalī pahor bākī hatī tyāre Swāmī Shrī Sahajānandjī Mahārāj Shrī Gaḍhaḍā madhye Dādā Khācharnā darabārmā āthamṇe bāraṇe oraḍānī osarīne āgaḷ faḷiyāmā ḍholiyā upar virājyā hatā ane sarva shvet vastra dhāraṇ karyā hatā.

Pachhī Paramhansa tathā satsangīne teḍāvyā ne ghaṇīvār sudhī to pote vichārī rahyā ane pachhī bolyā je, “Ek vāt kahu te sāmbhaḷo.” Em kahīne Shrījī Mahārāj bolyā je, “Mārā manmā to em thāy chhe je vāt na kahu, paṇ tame amārā chho māṭe jāṇīe chhīe je kahīe ja. Ane ā vāt chhe tene samajīne te ja pramāṇe varte te ja mukta thāy chhe ane te vinā to Chār Ved, ṣhaṭ Shāstra,80 Aḍhār Purāṇ81 ane Bhāratādik Itihās82 tene bhaṇave karīne tathā tenā arthane jāṇave karīne athavā tene shravaṇe karīne paṇ mukta thāy nahī. Te vāt kahīe te sāmbhaḷo je, bahār to game teṭalī upādhi83 hoy paṇ teno jo manmā sankalp na hoy to teno amāre kharkharo nahī ane antarmā jo ranch jeṭalo padārthno ghāṭ thāy to teno tyāg karīe tyāre nirānt thāy evo amāro swabhāv chhe. Māṭe ame hṛudayamā vichār karyo je, ‘Bhagwānnā bhaktanā hṛudayamā vikṣhep84 thāy chhe tenu kāraṇ te shu chhe?’ Pachhī man, buddhi, chitta, ahankār sāmu joyu tyā to e antahkaraṇ paṇ udvegnu kāraṇ nathī. Antahkaraṇmā to Bhagwānnā swarūpnā nishchaynu baḷ athavā ātmagnānnu baḷ tene yoge karīne antahkaraṇne gāfaltā rahe chhe je, ‘Bhagwān maḷyā chhe te have kāī karavu rahyu nathī,’ evu gāfalpaṇu rahe chhe eṭalo ja antahkaraṇno vānk chhe. Ane zāzo vānk to panch gnān-indriyono chhe. Tenī vigati kahīe chhīe je, e jīv je nānā prakārnā bhojan jame chhe te bhojan-bhojan pratye judā judā svād chhe ane judā judā guṇ85 chhe. Te bhojanne jyāre jame chhe tyāre te guṇ antahkaraṇmā tathā sharīrmā pravarte chhe. Ane jo līlāgar bhāngya86 pīe ane te Prabhuno bhakta hoy toy paṇ līlāgar bhāngyane kefe karīne vartamānnī khabar rahe nahī ane Prabhunā bhajannī paṇ khabar rahe nahī; tem anant prakārnā je āhār tenā guṇ paṇ līlāgar bhāngyanī peṭhe ja anant prakārnā chhe, teno gaṇatā paṇ pār āve nahī. Tem ja e jīv shrotra dvāre anant prakārnā shabdane sāmbhaḷe chhe, te shabdanā paṇ anant prakārnā guṇ judā judā chhe, te jevo shabda sāmbhaḷe chhe tevo ja antahkaraṇmā guṇ pravarte chhe; jem koīk hatyāro jīv hoy athavā koīk puruṣh vyabhichārī hoy athavā koīk strī vyabhichāriṇī hoy athavā lok ane Vednī maryādāne lopīne vartato evo koīk bhraṣhṭ jīv hoy temanī je vāt sāmbhaḷavī te to jevī līlāgar bhāngya pīe athavā dārū pīe evī chhe; māṭe te vātnā sāmbhaḷnārānā antahkaraṇne bhraṣhṭ karī nākhe chhe ane Bhagwānnu bhajan, smaraṇ tathā vartamān tenī vismṛuti karāvī nākhe chhe. Tem ja tvachānā sparsh paṇ anant prakārnā chhe ane tenā guṇ paṇ judā judā anant prakārnā chhe; temā pāpī jīvno je sparsh te ja bhāngya-dārūnā jevo chhe, māṭe te sparshno karanāro haribhakta hoy tenī paṇ shūdh-būdhane bhulāḍī de chhe. Tem ja rūp paṇ anant prakārnā chhe ane tenā guṇ paṇ anant prakārnā judā judā chhe; te koīk bhraṣhṭ jīv hoy ne jo tenu darshan thayu hoy to jem līlāgar bhāngya tathā dārū pīdhe bhūnḍu thāy chhe tem ja te pāpīnā darshannā karanārānu paṇ bhūnḍu ja thāy ane buddhi bhraṣhṭ thaī jāy chhe. Tem ja gandh paṇ anant prakārnā chhe ane tenā guṇ paṇ anant prakārnā chhe; te jo pāpī jīvnā hāthnu puṣhp athavā chandan tenī jo sugandhī le to jem līlāgar pīdhe buddhi bhraṣhṭ thāy tem ja buddhi bhraṣhṭ thāy chhe. Evī rīte jem bhūnḍāne yoge karīne jīvnī buddhi bhraṣhṭ thāy chhe tem ja Parameshvar athavā Parameshvarnā sant tene yoge karīne jīvnī buddhi sārī thāy chhe. Ane jīvnī buddhi bhraṣhṭ hoy to paṇ Bhagwān ane santnā shabdane sāmbhaḷave karīne uttam thāy chhe; tem ja emane sparshe karīne paṇ mati uttam thāy chhe, ane vartamānnī āḍye karīne moṭā santno sparsh na thāy to tenā charaṇnī raj laīne māthe chaḍāve teṇe karīne pavitra thāy; ane tem ja moṭā santne darshane karīne paṇ pavitra thāy, paṇ vartamān rākhīne darshan karavā; tem ja te moṭānī prasādī chhe tene jamave karīne paṇ pavitra thāy chhe, temā paṇ varṇāshramnī maryādā Parameshvare bāndhī chhe te maryādāne rākhīne prasādī levī ane jene na khape tene sākarnī prasādī karāvīne prasādī levī; tem ja te Moṭā Puruṣhne chaḍhyu evu je puṣhp, chandan tenī sugandhī līdhe paṇ buddhi nirmaḷ thāy chhe. Te māṭe e panch-viṣhayne samajyā vinā je bhogavashe ane sār-asārno vibhāg nahī kare ane te Nārad-Sanakādik jevo hashe tenī paṇ buddhi bhraṣhṭ thaī jashe, to je dehābhimānī hoy ane tenī buddhi bhraṣhṭ thāy temā shu kahevu? Te sāru e panch indriyone yogya-ayogya vichāryā vinā je mokaḷī melashe tenu antahkaraṇ bhraṣhṭ thaī jashe. Ane panch indriyo dvāre jīv je āhār kare chhe te āhār jo shuddha karashe to antahkaraṇ shuddha thāshe, ane antahkaraṇ shuddha thāshe to akhanḍ Bhagwānnī smṛuti raheshe. Ane jo panch indriyonā āhārmāthī ek indriyano āhār malin thāy chhe to antahkaraṇ paṇ malin thaī jāy chhe. Māṭe Bhagwānnā bhaktane Bhagwānnā bhajanne viṣhe je koī vikṣhep thaī āve chhe tenu kāraṇ to panch indriyonā viṣhay ja chhe paṇ antahkaraṇ nathī.

“Ane ā jīv chhe te jevī sobat kare chhe tevu enu antahkaraṇ thāy chhe; te jyāre e jīv viṣhayī jīvnī sabhāmā beṭho hoy ane te jagyā paṇ sundar sāt māḷnī havelī hoy, te havelīne viṣhe kāchnā takatā sundar jaḍyā hoy ane sundar bichhānā karyā hoy, temā nānā prakārnā ābhūṣhaṇ tathā vastrane paherīne viṣhayī jan beṭhā hoy ane dārūnā shīshā laīne paraspar pātā hoy ane keṭalāk to dārūnā shīshā bharelā paḍyā hoy ane veshyāo theī-theīkār karī rahī hoy ane nānā prakārnā vājintra vājatā hoy, te sabhāmā jaīne je jan87 bese te same tenu antahkaraṇ88 bījī jātnu89 thaī jāy chhe. Ane tṛuṇnī zūpaḍī hoy ne temā fāṭel godaḍīvāḷā paramhansnī sabhā beṭhī hoy ane dharma, gnān, vairāgya, ne bhakti sahvartamān bhagwadvārtā thātī hoy, te sabhāmā jaīne je jan90 bese tyāre te same tenu antahkaraṇ91 bījī rītnu92 thāy chhe. Māṭe satsang ane kusangne yoge karīne jevu antahkaraṇ thāy chhe tene jo vichārīne jue to jāṇyāmā āve chhe ane gabarganḍne to kāī khabar paḍatī nathī. Māṭe ā vārtā chhe te chhek mūrkhapaṇe pashune pāḍe vartato hoy tene to na samajāy ane je kāīk vivekī hoy ane kāīk Bhagwānno āshrit hoy tene to ā vārtā turat samajyāmā āve chhe; māṭe paramhansa tathā sānkhyayogī harijan tathā karmayogī harijan e sarvene kupātra māṇasnī sangat karavī nahī. Ane satsang mor to game tevo kupātra jīv hoy toy tene niyam dharāvīne satsangmā levo, paṇ satsangmā āvyā pachhī kupātrapaṇu rākhe to bāī athavā bhāī je hoy tene satsang bahār kāḍhī melavo ane jo na kāḍhe to emāthī zāzu bhūnḍu thāy. Jem, je āngaḷīne sarpe karaḍī hoy athavā kīḍiyārāno rog93 thayo hoy ane teṭalu ang jo turat kāpī nākhe to panḍe kushaḷ rahe; teno lobh kare to zāzo bigāḍ thāy. Tem je kupātra jīv jaṇāy teno tatkāḷ tyāg karajyo; ane ā amāru vachan chhe te bhalā thaīne sarve jarūr rākhajyo, to jāṇīe tame amārī sarva sevā karī. Ane ame paṇ tamane sarvene āshīrvād daīshu ane tamo upar ghaṇā prasanna thaīshu, kā je, tame amāro dākhaḍo sufaḷ karyo. Ane Bhagwānnu dhām chhe tyā āpaṇ sarve bheḷā rahīshu. Ane jo em nahī raho to tamāre ane amāre ghaṇu chheṭu thaī jāshe ane bhūtnu ke brahma-rākṣhasnu deh āvashe ane herān thāsho. Ane je kāī Bhagwānnī bhakti karī hashe tenu faḷ to razaḷtā razaḷtā koīk kāḷe pragaṭ thāshe, tyāre paṇ ame vāt karī te pramāṇe rahesho tyār pachhī mukta thaīne Bhagwānnā dhāmmā jāsho.

“Ane jo koī amāro vād lesho to tenu to jarūr bhūnḍu thāshe; kā je. Amārā hṛudayamā to Narnārāyaṇ pragaṭ virāje chhe94 ane hu to anādi mukta95 ja chhu paṇ koīne updeshe karīne mukta nathī thayo. Ane man, buddhi, chitta ane ahankār temane to hu pakaḍī lau chhu; jem sinha bakarāne pakaḍe chhe tenī peṭhe e antahkaraṇne hu pakaḍu chhu ane bījāne to e antahkaraṇ dekhyāmā paṇ āvatu nathī. Māṭe amāro vād laīne jāṇe je upādhimā96 rahīne shuddhapaṇe rahīshu, te to Nārad-Sanakādik jevo hoy tethī paṇ rahevāy nahī to bījānī shī vārtā kahevī? Ane anant mukta thaī gayā ne anant thashe, temā upādhimā rahīne nirlep rahe evo koī thayo nathī ne thashe paṇ nahī ane hamaṇā paṇ koīe nathī ane koṭi kalpe sudhī sādhan karīne paṇ evo thavāne koī samarth nathī. Māṭe ame kahyu chhe te pramāṇe rahesho to rūḍu thashe. Ane ame je koīne hete karīne bolāvīe chhīe te to tenā jīvnā rūḍā sāru bolāvīe chhīe athavā koīne hete karīne sāmu joīe chhīe athavā koī sārā bhojan karāve chhe tene jamīe chhīe athavā koī ḍholīyo bichhāvī de chhe te upar besīe chhīe athavā koī vastra-ābhūṣhaṇ tathā puṣhpanā hār ityādik je je padārth lāve chhe tene angīkār karīe chhīe te to tenā jīvnā rūḍā vāste angīkār karīe chhīe paṇ amārā sukhne vāste karatā nathī; ane jo amārā sukhne vāste karatā hoīe to amane Shrī Rāmānand Swāmīnā sam chhe. Māṭe evu vichārīne koī amāro vād karasho mā, ane panch indriyonā āhār chhe tene atishay shuddhapaṇe karīne rākhajyo, e vachan amāru jarūrājarūr mānajyo. Ane ā vāt to sarvane samajāy evī sugam chhe māṭe sarvanā samajyāmā turat āvī jashe, te sāru satsangmā atishay pravartāvajyo; temā amāro ghaṇo rājīpo chhe.” Em vārtā karīne ‘Jay Sachchidānand’ kahīne Shrījī Mahārāj potānā utārāmā padhāratā havā.

॥ Iti Vachanamrutam ॥ 18 ॥

* * *

This Vachanamrut took place ago.


PĀDAṬĪPO

80. Chha Darshano: (1) Sānkhya, (2) Yog, (3) Nyāya, (4) Vaisheṣhik, (5) Pūrvamīmāsā, (6) Vedānt.

81. (1) Brahma, (2) Padma, (3) Viṣhṇu, (4) Shiv, (5) Bhāgwat, (6) Agni, (7) Nāradīya, (8) Mārkanḍeya, (9) Bhaviṣhya, (10) Brahmavaivart, (11) Ling, (12) Varāh, (13) Skand, (14) Vāman, (15) Kūrma, (16) Matsya, (17) Garuḍ, (18) Brahmānḍ.

82. Mahābhārat, Rāmāyaṇ vagere.

83. Suvarṇnā alankārādik anek ramaṇīya vastuono yog; mushkelī.

84. Mokṣh-upyogī sādhanānā anusandhānthī mumukṣhune vichalit karanār, antarāy, klesh.

85. Shubh athavā ashubh.

86. Ek jātnu kefī pīṇu.

87. Dharmaniṣhṭh bhaktajan.

88. Nirvikār evu paṇ.

89. Ashuddha, vikārī.

90. Durāchārī paṇ.

91. Kām, krodh vagerenī vāsanāthī dūṣhit evu paṇ.

92. Shuddha.

93. Sanskṛut: Valmik; Vāt, pitta ane kaf ā traṇeya doṣhothī utpanna thato rog. Ā rog thatā hāth-pagnī āngaḷīo, taḷiyā tathā hāth ane chhātīnā sāndhāmā nānā rāfaḍā (kīḍī athavā ūdhaīnā upsāvel dar) jevo bhāg ūpase chhe. Je atyant zīṇī zīṇī foḍakīothī ūpase chhe ane atyant baḷtarā thāy chhe. Te pākī jatā teṭalo bhāg shastrathī kāpavo paḍe chhe. Pachhī rūz lāvavā khāru pāṇī athavā agnino (ḍāmno) upayog karāy chhe. – Aṣhṭāng-hṛuday, Uttarsthān, Adhyāy: 31/19-20; 32/10.

94. Tapasvī Narnārāyaṇ Devnī jem Shrījī Mahārājne paṇ tap visheṣh priya hovāthī, Narnārāyaṇ dev potāne priya chhe tem jaṇāvavā māṭe potānā hṛudayamā Narnārāyaṇ pragaṭ birāje chhe tevā shabdo kahe chhe. Vastutah Narnārāyaṇ īshvar chhe jyāre Shrī Hari Parameshvar chhe.

95. Traṇ kāḷmā paṇ māyānā sambandhe rahit.

96. Te te viṣhayonā prasangmā.

SELECTION
Prakaran Gaḍhaḍā Pratham (78) Sārangpur (18) Kāriyāṇi (12) Loyā (18) Panchāḷā (7) Gaḍhaḍā Madhya (67) Vartāl (20) Amdāvād (3) Gaḍhaḍā Antya (39) Bhūgoḷ-Khagoḷnu Vachanāmṛut Vadhārānā (11)

Type: Keywords Exact phrase