Show Shravan Audio
॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
॥ THE VACHANAMRUT ॥
Spiritual Discourses
by Bhagwan Swaminarayan
Vartal 6
Chīmanrāvjīnā Prashnanu
Samvat 1882nā Māgshar vadi 11 Ekādashīne divas Swāmī Shrī Sahajānandjī Mahārāj Shrī Vartāl madhye Shrī Lakṣhmīnārāyaṇnā Mandir āgaḷ manch upar virājmān hatā ne sarva shvet vastra dhāraṇ karyā hatā ne kanṭhne viṣhe puṣhpanā hār dhāraṇ karyā hatā ne pāghne viṣhe puṣhpanā torā laṭakatā hatā ne potānā mukhārvindnī āgaḷ Muni tathā desh-deshnā haribhaktanī sabhā bharāīne beṭhī hatī.
Pachhī Chīmanrāvjīe prashna pūchhyo je, “He Mahārāj! Jīv jyāre pratham pralaykāḷe kāraṇ sharīre yukta thakā māyāne viṣhe līn hatā, pachhī sṛuṣhṭi-samayane viṣhe e jīvone sthūḷ, sūkṣhma dehnī prāpti thaī tathā dev, manuṣhya, pashu, pakṣhī ādikrūp je vichitrapaṇu thayu, te karme karīne thayu? Athavā Bhagwānnī ichchhāe karīne thayu? Ane jo karme karīne thayu, em kahīe to Jain matnī satyatā thāy; ane jo Bhagwānnī ichchhāe karīne thayu, em kahīe to Bhagwānne viṣhe viṣhampaṇu ne nirdaypaṇu āve. Māṭe e jevī rīte hoy tevī rīte kṛupā karīne kaho.” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “E prashna tamane pūchhatā āvaḍyo nahī. Kem je, je kāraṇ sharīr chhe tene viṣhe sthūḷ, sūkṣhma e je be deh te bīj-vṛukṣh-nyāye karīne rahyā chhe; māṭe ene kāraṇ sharīr kahe chhe. Ane e ja kāraṇ sharīr chhe te avidyātmak chhe ne anādi chhe ne sanchit karme yukta chhe. Ane jem bījne ne fotarāne nitya sambandh chhe ane bhūmine ne gandhne jem nitya sambandh chhe, tem jīvne ne kāraṇ sharīrne nitya sambandh chhe. Ane jem pṛuthvīne viṣhe bīj rahyā chhe te varṣhākāḷe jaḷnā yogne pāmīne ūgī nīsare chhe; tem māyāne viṣhe kāraṇ sharīre yukta thakā rahyā evā je jīv te utpattikāḷne viṣhe faḷ-pradātā evā je Parameshvar tenī draṣhṭine pāmīne pot-potānā karmane anusāre nānā prakārnā dehne pāme chhe.26 Ane nāstik evā je Jain chhe te to kevaḷ karmane ja kartā kahe chhe, paṇ Parameshvarne karma-faḷ-pradātā nathī kahetā. Te nāstikno mat khoṭo chhe. Māṭe27 ekalu kāḷnu ja baḷ koī kahe te paṇ pramāṇ nahī ne ekalu karmanu baḷ koī kahe te paṇ pramāṇ nahī ne ekalu Parameshvarnī ichchhānu baḷ koī kahe te paṇ pramāṇ nahī; e to je same jenu pradhānpaṇu hoy te same shāstramā tenu ja pradhānpaṇu kahyu hoy, paṇ sarva ṭhekāṇe enu e levu nahī. Kem je, jyāre pratham ā vishva rachyu tyāre prathamno je Satya Yug28 tene viṣhe sarve manuṣhyanā sankalp satya thatā ane sarve brāhmaṇ hatā ane manmā sankalp dhāre tyāre sankalpmātre karīne ja putranī utpatti thatī ane saune gher kalpavṛukṣh hatā ane jeṭalā manuṣhya hatā te sarve Parameshvarnu ja bhajan karatā. Ane jyāre Tretā Yug āvyo tyāre manuṣhyanā sankalp satya rahyā nahī; jyāre kalpavṛukṣh heṭhe jāy tyāre satya sankalp thāy ane strīno sparsh kare tyāre putranī utpatti thāy. Ane jyāre Dvāpar Yug āvyo tyāre strīno ang-sang kare tyāre putranī utpatti thāy. Ane evī rīte je Satya Yug, Tretā Yugnī rīt te sarve Satya Yug, Tretā Yugmā na hoy; e to pratham Satya Yug ne pratham Tretā Yug hatā temā hatī. Evī rīte jyāre shubh kāḷ baḷavānpaṇe pravarte, tyāre jīvnā ashubh karmanā sāmarthyane nyūn karī nākhe chhe. Ane jyāre atishay durbhikṣh varṣh āve tyāre sarve prajāne dukh āve athavā bhāre laḍāī thāy tyāre lakṣhāvadhi māṇas ekakāḷe marāī jāy chhe; tyāre shu badhāynu ek-bheḷe shubh karma khūṭī gayu? E to ashubh kāḷnī ja atishay sāmarthī chhe, teṇe jīvnā shubh karmanā baḷne haṭhāvī dīdhu. Māṭe jyāre baḷavān kāḷno veg pravarte tyāre karmano meḷ rahe nahī, karmamā sukh lakhyu hoy te dukh thaī jāy ne karmamā jīvavu lakhyu hoy te kāḷe karīne marī jāy. Evī rīte jyāre baḷavān kāḷno veg hoy tyāre kāḷe karīne ja sarva thāy chhe, em shāstramā lakhyu hoy. Ane jyāre ghaṇāk manuṣhya Bhagwānnā ekāntik bhakta thāy chhe, tyāre Kaḷi Yugne viṣhe paṇ Satya Yug thāy chhe. E ṭhekāṇe ekāntik bhaktanā je Bhagwānnī bhakti sambandhī shubh karma tenu jor shāstramā kahyu hoy, paṇ kāḷnu jor kahyu na hoy. Te vārtāne jāṇyā vinā nāstik matvāḷā chhe te kevaḷ karmane ja sarva-kartā kahe chhe, paṇ em nathī jāṇatā je, e to Bhagwānnā ekāntik je bhakta tenā karmanu sāmarthya kahyu chhe, paṇ vimukh jīvnā karmanu evu sāmarthya kahyu nathī. Ane jyāre Bhagwān evo sankalp dhārīne prakaṭ thāy chhe je, ‘Ā dehe karīne to pātra-kupātra je je jīvne mārī mūrtino yog thāy te sarvanu kalyāṇ karavu chhe.’ Tyāre kāḷnu ne karmanu kāī sāmarthya rahe nahī, tyāre to ekalu Parameshvarnu ja sāmarthya rahe chhe. Te jyāre Bhagwāne Kṛuṣhṇāvatār dhāryo tyāre mahāpāpaṇī29 je Pūtanā teṇe Bhagwānne zer pāyu, tene Shrī Kṛuṣhṇa Bhagwāne potānī mātā je Yashodājī te barobar gati āpī. Ane bījā paṇ mahāpāpī30 daitya hatā te Bhagwānne māravā āvyā hatā, tene paṇ Shrī Kṛuṣhṇa Bhagwān param pad āpatā havā. Ne bījā paṇ je je bhāve karīne Shrī Kṛuṣhṇa Bhagwānnā sambandhne pāmyā te sarvenu kalyāṇ karyu. Māṭe e ṭhekāṇe to Parameshvarnu ja baḷ atishay kahyu chhe paṇ kāḷnu ke karmanu kāī sāmarthya nathī kahyu. Māṭe je ṭhekāṇe jevu prakaraṇ te ṭhekāṇe tevu jāṇavu.”
॥ Iti Vachanamrutam ॥ 6 ॥ 206 ॥
This Vachanamrut took place ago.
PĀDAṬĪPO
26. Abhiprāy eṭalo chhe ke - jem bīj, pṛuthvī-jaḷādiknā sambandh vinā ankurit thatu nathī parantu teno sambandh thavāthī ja ankurit thāy chhe; māṭe ankur thavāmā pṛuthvī-jaḷ vagere sādhāraṇ kāraṇ gaṇāy chhe. Ankuromā je vichitratā lāvavī te pṛuthvī-jaḷ vageremā nathī parantu pot-potānā bījmā ja chhe. Māṭe vichitratāmā pot-potānu bīj ja visheṣh kāraṇ gaṇāy chhe. Eṭale āmbā vagere pratyek bījnā ankuromā pṛuthvī-jaḷ vagere sādhāraṇ chhe, parantu jevu bīj hoy tevī ja ankuromā vichitratā āve chhe. ‘Jyā sudhī sādhāraṇ kāraṇthī nirvāh thato hoy tyā sudhī pṛuthvī-jaḷ vagerene visheṣh kāraṇ kalpavānī jarūr nathī,’ evo nyāy chhe. Evī rīte jagatnī sṛuṣhṭi Paramātmānī ichchhā vinā thatī nathī parantu temanī ichchhāthī ja thāy chhe. Māṭe sṛuṣhṭi thavāmā Paramātmā kāraṇ chhe, paṇ temā je dev-manuṣhyādik ane sukhī-dukhī ādik vichitratā thaī temā Paramātmā kāraṇ nathī; temā to jīv-gat je anādi karma-visheṣh te ja visheṣh kāraṇ chhe. Māṭe Paramātmāmā vaiṣhamya-nairghṛuṇya arthāt pakṣh-pāt ke nirdaytārūp doṣh nathī. Jem rājā prajāne kṛupā athavā danḍ kare chhe temā pote kartā chhe chhatā paṇ temanā karmane anusāre kare chhe tethī rājā akartā chhe, eṭale rājāmā viṣhamatā ane nirdaytārūp doṣh nathī; tem Paramātmā kartā thakā akartā chhe, eṭale vaiṣhamya-nairghṛuṇya nathī.
27. Have mat-bhedthī kahelā kāḷādiknā swatantra kartāpaṇāno niṣhedh karīne temanu kevu kartāpaṇu chhe te yuktithī pratipādan kare chhe.
28. Yug-dharmanā ahī karel varṇanne anurūp sankṣhipt varṇan sānkhyakārikā par lag-bhag pāchamī sadīmā rachāyel ‘Yuktidīpikā’ nāme ṭīkānā āṭhmā āhnikmā 39mā shlokmā paṇ prāpt thāy chhe.
29. Bhāgwat: 3/2/23 tathā 10/6/35.
30. Bhāgwat: 11/5/48.