share

॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

॥ THE VACHANAMRUT ॥

Spiritual Discourses

by Bhagwan Swaminarayan

Additional 1

Bhūgoḷ-Khagoḷnu Vachanāmṛut

[Shrījī Mahārāje Āṣhāḍhī varṣh 1876nā Bhādarvā sudi 11 Ekādashīnā roj Gaḍhaḍāmā Bhaktibāgmā haramānā vṛukṣh taḷe besīne Shukānand Muni pāse harijano upar Bhūdvīp Khanḍ, Yugparimāṇ ane pralay-varṇan-pūrvak Bharat-Khanḍmā manuṣhya-janmanī durlabhtā varṇavī, tenāthī anya laukik pravṛuttino āgrah nahī karatā mokṣhrūpī kārya siddha karī levānā uddeshthī patra lakhāvelo. Te vāt Harilīlāmṛutnā 6 Kaḷashmā 11-12 Vishrāmmā varṇavī chhe. Ā patra te ja ānupūrvīvāḷo hashe ke anyathā hashe teno vichār karyā vinā upyogno jāṇī pṛuthak chhapāvyo chhe.]

Shrīmad Bhāgwatādi sadgranthone1 viṣhe lakhyu chhe je, Bharat-Khanḍmā manuṣhyano deh pāmavo te ati durlabh chhe, chintāmaṇi tulya chhe. Je dehne Indrādik devatā ichchhe chhe. Te devatāne viṣhay ne vaibhav-vilās ne āyuṣh te to manuṣhyanā thakī ghaṇu adhik chhe, paṇ tyā mokṣhnu sādhan nathī thātu. Mokṣhnu sādhan to Bharat-Khanḍne viṣhe manuṣhya deh pāmyā thakī thāy chhe, te vinā bīje koī ṭhekāṇe ne koī dehne viṣhe thātu nathī. E hetu māṭe sarva deshthī mṛutyulokmā Bharat-Khanḍne viṣhe manuṣhyano deh pāmavo te adhik chhe, tene tulya bīju koī chaud lokmā sthānak nathī. Te chaud loknā nām – ā Mṛutyulok chhe, tethī ūrdhva chha lok chhe. Temā pratham Bhuvarlok chhe 1, temā malin dev rahe chhe. Tethī ūrdhva bījo Swargalok chhe 2, temā Indrādi dev rahe chhe. Tethī ūrdhva trījo Maharlok chhe 3, temā Aryamādi pitrīdev rahe chhe. Tethī ūrdhva chotho Janlok chhe 4, tethī ūrdhva pānchamo Taplok chhe 5, e be lokmā Bhṛugvādi Ṛuṣhi rahe chhe. Tethī ūrdhva chhaṭhṭho Satyalok chhe 6, temā Brahmā rahe chhe. E Satyalok sahit sāt lok chhe. Te Mṛutyulokthī adho je heṭhā sāt lok chhe. Temā pratham to Ataḷ 1, bījo Vitaḷ 2, trījo Sutaḷ 3, e traṇene viṣhe daitya rahe chhe. Tethī heṭho Taḷātaḷ 1, bījo Mahātaḷ 2, trījo Rasātaḷ 3, e traṇmā nishāchar rahe chhe 6. Ene heṭhā kahyā tethī heṭho sātmo Pātāḷ chhe 7, temā sarp rahe chhe. E sāt lok te Mṛutyulokthī heṭhā chhe. Te sahit sarva thaīne chaud lok thayā. Temā Mṛutyulok chhe te shreṣhṭh chhe. Te Mṛutyuloknā sāt dvīp chhe. Te chakrākār chhe ne tene madhye Jambudvīp chhe, te ek lakṣh jojanno chhe. Tene farato khārā jaḷno samudra chhe te paṇ ek lākh jojanno chhe 1. Tethī bījo Plakṣh nāme dvīp chhe, te be lākh jojanno chhe. Tene farato samudra te paṇ be lākh jojanno chhe. Tenu jaḷ ikṣhu je sheraḍīnā ras jevu chhe 2. Ne tethī trījo Shālmalidvīp chhe. Te farato chhe. Te chār lākh jojanno chhe. Tene farato samudra chhe, te chār lākh jojanno chhe. Tenu jaḷ te surā je dārū tenā jevu chhe 3. Tethī chotho Kushdvīp chhe. Te farato chhe ne te āṭh lākh jojanno chhe ne tevaḍo farato samudra chhe ne tenu jaḷ ghṛut je ghī te jevu chhe 4. Ane tethī pānchamo Kraunchdvīp chhe, te soḷ lākh jojanno chhe ne tevaḍo farato soḷ lākh jojanno samudra chhe. Tenu jaḷ te kṣhīr je dūdh te jevu chhe 5. Tethī chhaṭhṭho Shākdvīp chhe. Te batrīs lākh jojanno chhe. Tene farato samudra chhe te te jevaḍo chhe. Tenu jaḷ te dadhimanḍod je dahī tenā ghoḷavā jevu chhe 6. Tethī sātamo Puṣhkardvīp chhe. Te chosaṭh lākh jojanno chhe. Ne tene farato samudra chhe. Te paṇ chosaṭh lākh jojanno chhe. Tenu jaḷ je sudhā te jevu mīṭhu chhe 7. Evī rīte sāt dvīp chhe.

“Temā ā Jambudvīp chhe te shreṣhṭh chhe ne te Jambudvīpnā nav khanḍ chhe. Te kem chhe? To e dvīp chhe tene madhye suvarṇano Meru Parvat chhe. Te parvatnī talāṭīmā chāre pāse farato ek Ilāvart nāme khanḍ chhe; temā Sankarṣhaṇnī upāsanā chhe ne tyā Shivjī mukhya bhakta chhe. Ane vaḷī te Meruthī pashchim dishāe ek Ketumāḷ nāme khanḍ chhe tenu Subhag evu bīju paṇ nām chhe; ne temā Pradyumnanī upāsanā chhe ne tyā Lakṣhmījī mukhya bhakta chhe. Ane vaḷī te Meruthī uttar dishāe traṇ khanḍ chhe. Temā pratham Ramyak nāme khanḍ chhe temā Matsya Bhagwānnī upāsanā chhe ne tyā Sāvarṇi Manu mukhya bhakta chhe. Ne tethī uttarmā bījo Hiraṇyamay khanḍ chhe ne temā Kūrmajīnī upāsanā chhe ne tyā Aryamā mukhya bhakta chhe. Ne tethī uttarmā bījo Kuru khanḍ chhe ne temā Vārāhnī upāsanā chhe ne tyā pṛuthvī mukhya bhakta chhe. E pāch khanḍ thayā. Ne vaḷī te Meruthī pūrva dishāmā Bhadrāshva nāme khanḍ chhe ne tyā Hayagrīvnī upāsanā chhe ne temā Bhadrashravā nāme mukhya bhakta chhe. Ane vaḷī te Meruthī dakṣhiṇ dishāmā traṇ khanḍ chhe. Ne temā pratham Harivarṣh khanḍ chhe, tene viṣhe Nṛusinhajīnī upāsanā chhe ne Prahlādjī mukhya bhakta chhe. Ne tethī dakṣhiṇ dishāmā bījo Kimpuruṣh nāme khanḍ chhe, temā Rām-Lakṣhmaṇjīnī upāsanā chhe, tyā Hanumānjī mukhya bhakta chhe. Ane tethī dakṣhiṇ dishāmā Bharat-Khanḍ chhe ne temā Narnārāyaṇ Devnī upāsanā chhe ne tyā Nāradjī mukhya bhakta chhe. Evī rīte ā Jambudvīp tenā nav khanḍ kahyā.2 Temane viṣhe Bharat-Khanḍ chhe te ati shreṣhṭh chhe. Te shā hetu māṭe? To bījā āṭh khanḍ chhe temā bhog-vilāsnā sukh to ghaṇā adhik chhe paṇ mokṣhnu sādhan tyā thātu nathī ne mokṣhnu sādhan te to ek Bharat-Khanḍmā ja thāy chhe. Te hetu māṭe ā Bharat-Khanḍne tulya chaud lokne viṣhe bīju koī ṭhekāṇu nathī.

“Ane vaḷī Bharat-Khanḍ chhe temā paṇ ter desh chhe te anārya kahetā kaṭhor chhe. Te kahīe chhaiye – ek to Bangāḷ 1, bījo Nepāḷ 2, trījo Bhūṭ 3, chotho Kāmākṣhī 4, pānchamo Sindh 5, chhaṭhṭho Kābul 6, sātmo Lāhor 7, āṭhmo Mulatān 8, navmo Īrān 9, dashmo Astambol 10, agiyārmo Arabstān 11, bārmo Svāl 12, termo Pilapilām 13. E ter desh malin chhe, temā je manuṣhya deh pāme tene mokṣhnā dātā evā je sadguru teno jog maḷavo ne mokṣhnā dharmane samajavu te ghaṇu kaṭhaṇ chhe. Have bījā sāḍā bār desh chhe te ārya kahetā uttam chhe. Temanā nām je, pratham to ek Pūrva 1, bījo Vraj 2, trījo Mālav 3, chotho Māru 4, pānchamo Panjāb 5, chhaṭhṭho Gujarāt 6, sātmo Dakṣhiṇ 7, āṭhmo Malabār 8, navmo Tilang 9, dashmo Drāviḍ 10, agiyārmo Bārmalār 11, bārmo Soraṭh 12, aradho Kachchha,3 e sāḍā bār desh uttam chhe. Temā sadguru ne brahmavettā sant chhe temanu pragaṭpaṇu ghaṇu rahe chhe. Ne te deshmā manuṣhya deh pāme chhe temane dharma, bhakti, vairāgya, gnān e samajāy em chhe ne mokṣhnā māragne jāṇe em chhe. Te kem jāṇe? To e je uttam desh chhe tene viṣhe Bhagwānnā avatār ghaṇāk thāy chhe eṭalā māṭe e desh shreṣhṭh chhe. Ane Bharat-Khanḍnā sarva manuṣhya chhe te mokṣhno upāy kare to mokṣh thāy em chhe ne na kare to na thāy. Māṭe je vivekī chhe tene hinsā-doṣh-rahit thaīne kusangno tyāg karī, sadguru ne brahmavettā santno āshray karīne temane sevavā. Ne te sadguru ne sant temanā lakṣhaṇ sadgranthne viṣhe lakhyā chhe je, dharma, bhakti, vairāgya, gnān e ādik shubh-guṇ-sampanna hoy tene oḷakhīne teno āshray karavo ne te kahe tevī rīte tenā vachanmā potānā deh, indriyo ne antahkaraṇ te rākhavā ne Bhagwānnu bhajan karavu; e ja mokṣhnu sādhan chhe. Te jeṇe bhūt-kāḷe kīdhu ne vartamān-kāḷe kare chhe ne bhaviṣhya-kāḷe karashe tene amūlya manuṣhya dehno lābh thayo em jāṇavu ne tene samaju ne moṭo jāṇavo. Ane em nathī samajato ne tuchchha sansārnā sukhmā lobhāīne kāḷnā koḷiyā evā je khoṭā matvādī guru tenā vachan mānīne āvo manuṣhya deh amūlya chhe tene khue chhe; ne te ja bhaktamā to ḍāhyā kahevātā hoy tathā samaju kahevātā hoy tathā moṭā kahevātā hoy ne tenī jagatmā yash-kīrti ghaṇī hoy te to sarva swapna tulya chhe. Tene sāchu mānīne temā moh pāmyā chhe ne mokṣhno upāya nathī samajatā to tene brahmavettā sādhu ne sadgranth chhe te temane mūrkh kahe chhe, ātmaghātī kahe chhe ne temane pāchho farīne āvo mokṣh-kṣhetramā manuṣhyano deh maḷavo teno vilamb to ghaṇo chhe.

“Te sadgranthne4 anusāre lakhyu chhe je, āpaṇā varṣh 666 chhase ne chhāsaṭh ne mās 8 āṭh jāy chhe tyāre Brahmāno 1 ek lav thāy chhe. Evā 60 sāṭh lavnu 1 ek nimiṣh te āpaṇā varṣh 40,000 chāḷīs hajār jāy tyāre Brahmānu ek nimiṣh thāy. Evā 60 sāṭh nimiṣhnu ek paḷ te āpaṇā varṣh 24,00,000 chovīs lākh jāy tyāre Brahmānu 1 ek paḷ thāy. Evā 60 sāṭh paḷnī 1 ek ghaḍī te āpaṇā varṣh 14,40,00,000 chaud karoḍ chāḷīs lākh jāy tyāre Brahmānī 1 ek ghaḍī thāy chhe. Evī 30 trīsh ghaḍīno 1 ek divas te āpaṇā varṣh 4,32,00,00,000 chār abaj ne batrīs karoḍ thāy tyāre Brahmāno 1 ek divas thāy chhe. Te chār jugnī 1 ek chokaḍī. 17,28,000 sattar lākh ne aṭhṭhāvīs hajār Saty-Yug. 12,96,000 bār lākh ne chhanu hajār Tretā-Yug. 8,64,000 āṭh lākh ne chosaṭh hajār Dvāpar. 4,32,000 chyār lākh ne batris hajār Kaḷinā. 43,20,000 tretāḷīs lākh ne vīs hajār varṣh thāy tyāre 1 ek chokaḍī thāy. Evī Brahmānā ek divasmā 1 ek hajār chokaḍī jugnī thāy chhe. Te Brahmānā 1 ek divasmā 14 chaud Manu ne 14 chaud Indra te tulya rājya karīne nāsh pāme chhe. 1 ek Manu ne 1 ek Indra āpaṇā varṣh 30,85,71,428 trīs koṭi ne panchāsī lākh ne ikoter hajār ne chārse aṭhṭhāvīs ne te uparānt mās 6 chho ne divas 25 pachīs, ghaḍī 42 betāḷīs, paḷ 51 ekāvan, nimiṣh 25 pachīs, lav 42 bentāḷīs ne uparānt 12 bār lavno chaudmo bhāg, eṭalu ek ek rahīne chaud Indra thaī jāy chhe. Te Brahmānā lav-nimiṣhādik sarva divasmā ūpajīne nāsh thāy chhe; tenu nām pratham nitya pralay kahevāy chhe. Ne te Brahmānī ek rātri thāy chhe tyāre Brahmā sūe chhe tyāre swarga, mṛutyu, pātāḷ e Trilokīno nāsh thāy chhe. Te jevaḍo divas chhe tevaḍī rātri chhe, te āpaṇā varṣh 8,64,00,00,000 āṭh abaj ne chosaṭh karoḍ thāy tyāre Brahmānī ahorātri thaīne ek divas thāy chhe. Te divas-divas prati nāsh thāy chhe ne divasāntare pāchhu fare chhe ne te nāsh thāy chhe. Tenu nām 2 bījo nimitta pralay kahevāy chhe. E Brahmānā 1 ek divasnī avadhi kahī. Evā 30 trīs divasno 1 ek mās, evā bār māsnu ek varṣh, evā 100 so varṣh Brahmā deh rākhe chhe. Te Brahmā deh mūke tyāre e chaud lok sahit brahmānḍno nāsh thāy chhe, tyāre prakṛutithī ūpajyu kāraj te sarva prakṛutimā laya pāme chhe. E trījo prākṛut pralay kahevāy chhe. Chotho ātyantik pralay thāy chhe tyāre to anant koṭi brahmānḍno nāsh thāy chhe. Te divas to Pradhān-Puruṣhnu kāraṇ e je Prakṛuti-Puruṣh te potāne viṣhe anant brahmānḍne pratilom karīne pote Akṣhar-Puruṣhnā tejmā līn thāy chhe. Tenu nām chotho ātyantik pralay kahevāy chhe. Te pralaykāḷe jem pratilom thāy chhe tem utpattikāḷe anukrame tethī anulom ja ūpaje chhe. E to chār prakārnā pralaynu kahyu, paṇ trījo prākṛut pralay te Brahmānī āyuṣha-avadhino kīdho. Evā sāḍī traṇ koṭi prākṛut pralay thaī jāy chhe tyāre e jīv chhe te āvo manuṣhya deh pāmyo hoy; te deh vṛuthā khoṭā māyik sukh ne matvādī gurune āshare rahīne hāre chhe. Te jīv Yam-yātanā ne narak-kunḍnā dukh ne lakh-chorāsī jātnā je deh chhe tenā dukh bhogavīne temā farīne pāchho sāḍī traṇ koṭi prākṛut pralay kahyā evā thashe tyāre farīne mokṣh-kṣhetramā āvo manuṣhyano deh pāme chhe; eṭalo farīne manuṣhya deh pāmavāno vilamb chhe. Māṭe he bhāī, sūze to āj samajīne mokṣhnā dātā je sadguru ne sant teno āshray karīne tenī āgnāmā potāno deh ne indriyo ne antahkaraṇne vartāvīne potānā ātmānu shrey karīne Bhagwānnā dhāmne pahocho. Ne jo āj e vāt nahī samajo ne āvo manuṣhya deh mokṣhnā sādhannu dhām chhe te vṛuthā hārasho to farī pāchho āvo jog maḷavāno vilamb to more lakhyo eṭalo chhe. Te pramāṇe bhogavīne te avadhi pūrī thāshe te divas jog mokṣh thāvāno thāshe. Te dī jo vichārsho to thāshe ne nahī vichāro to te dī paṇ mokṣh thāshe nahī; e siddhānt-vārtā chhe. Samaju hoy te vichārjo ne mūrakhne māthe to Shruti-Smṛutinī āmanyā nathī; te to koī e vātne samajashe nahī. Shrīrastu.

॥ Iti Vachanamrutam ॥ 1 ॥ 263 ॥

* * *

This Vachanamrut took place ago.


PĀDAṬĪPO

1. Bhāgwat: 5/19/21.

2. Jambudvīpnā nav-khanḍ tathā Chaud Loknā varṇan māṭe juo Bhāgavat-Purāṇ: 5/20, Devī Bhāgwat: 8/4/7-18, Padmodbhav-sanhitā: 13.

3. Shrīpadmodbhav-sanhitā: 5/14-15.

4. Bhāgwat: 3/11.

SELECTION
Prakaran Gaḍhaḍā Pratham (78) Sārangpur (18) Kāriyāṇi (12) Loyā (18) Panchāḷā (7) Gaḍhaḍā Madhya (67) Vartāl (20) Amdāvād (3) Gaḍhaḍā Antya (39) Bhūgoḷ-Khagoḷnu Vachanāmṛut Vadhārānā (11)

Type: Keywords Exact phrase