Show Shravan Audio
॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
॥ THE VACHANAMRUT ॥
Spiritual Discourses
by Bhagwan Swaminarayan
Gadhada I 78
Deshkāḷādiknā Pradhānpaṇānu
Samvat 1877nā Āṣhāḍh sudi 3 Trījne divas Swāmī Shrī Sahajānandjī Mahārāj Shrī Gaḍhaḍā madhye Dādā Khācharnā darabārmā Shrī Vāsudev Nārāyaṇnā mandir āgaḷ āthamṇe bārṇe oraḍānī osarīe virājmān hatā ne shvet khes paheryo hato ne shvet chādar oḍhī hatī ne mastak upar shvet pāgh virājmān hatī ne kanṭhne viṣhe shvet puṣhpano hār paheryo hato ne potānā mukhārvindnī āgaḷ muni tathā desh-deshnā haribhaktanī sabhā bharāīne beṭhī hatī.
Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Sarve sant sāmbhaḷo, ek prashna pūchhīe chhīe.” Pachhī sante kahyu je, “Pūchho, Mahārāj!” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Desh, kāḷ, kriyā, sang, mantra, devatānu dhyān, dīkṣhā ane shāstra e āṭh sārā hoy to puruṣhnī buddhi nirmaḷ thāy chhe ane e āṭh bhūnḍā hoy to puruṣhnī buddhi bhraṣhṭ thāy chhe, māṭe e āṭhemā pūrvasanskār karmanu kāī jor chhe ke nathī?” Pachhī muni bolyā je, “Pūrvakarmanu jor jaṇāy chhe to kharu. Jo sārā pūrvakarma hoy to pavitra deshne viṣhe janma āve ne bhūnḍā pūrvakarma hoy to bhūnḍā deshne viṣhe janma āve. Tem ja kāḷādik sāt chhe temāthī paṇ jevā pūrvakarma hoy tevāno yog bane chhe, māṭe sarvemā pūrvakarmanu pradhānpaṇu jaṇāy chhe. Ane deshkāḷādik je āṭh tenu to koīk ṭhekāṇe pradhānpaṇu hoy ne pūrvakarmanu to sarve ṭhekāṇe pradhānpaṇu chhe.” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Deshkāḷthī laīne devatā je Parameshvar tyā paryant sarvane viṣhe pūrvakarmane pradhān kaho chho, te kayā shāstrane mate kaho chho? Tenu koī vachan bhaṇī dekhāḍo? Ane ek karmanu ja pradhānpaṇu to Jainnā shāstramā314 chhe paṇ bījāmā nathī. Bījā shāstramā to Parameshvar ane Parameshvarnā bhaktano sang tenu ja pradhānpaṇu chhe. Māṭe tame kevaḷ pūrvakarmanu pratipādan karo chho te uparthī satsangī chho ne chhānā nāstik chho ke shu? Kem je, nāstik vinā bījo to koī karmanu pratipādan karato nathī ane nāstik to Ved, Shāstra, Purāṇ ane Itihās je Bhāratādik tene khoṭā jāṇe chhe ne potānā Māgadhī bhāṣhānā je granth tene ja sāchā māne chhe; māṭe mūrkh thakā karmanu pratipādan kare chhe. Ane jo pūrvakarme karīne deshādik āṭh faratā hoy to Mārvāḍne viṣhe keṭalāk puṇyavāḷā rājā thayā chhe, temane arthe so hāth ūnḍā pāṇī hatā te uparchhallā thayā nathī. Ane jo pūrvakarmane vash desh hoy to puṇyakarmavāḷāne arthe pāṇī ūnchā āvyā joīe ne pāpīne arthe ūnḍā gayā joīe, paṇ em to thatu nathī. Ane Mārvāḍ deshmā pāpī hoy athavā puṇyavāḷo hoy paṇ ūnḍā pāṇī ūpaje, paṇ te desh potānā guṇno tyāg karato nathī. Māṭe deshkāḷādik to pūrvakarmanā feravyā fare nahī. Te māṭe je potānā kalyāṇne ichchhe tene to nāstiknī peṭhe karmanu baḷ rākhavu nahī ane bhūnḍā deshkāḷādik āṭh hoy teno tyāg karīne rūḍā je deshkāḷādik āṭh tenu sevan karavu. Ane desh to bāraṇe paṇ sāro-naraso hoy ne potāno dehrūp je desh te paṇ sāro-naraso hoy. Te jyāre dehrūp je sāro desh tene viṣhe jīv hoy tyāre shīl, santoṣh, dayā, dharma ityādik je kalyāṇkārī guṇ te vartatā hoy ane jyāre ā dehrūp je bhūnḍo desh tene viṣhe jīv rahyo hoy tyāre kām, krodh, lobh, moh, mad, matsar ityādik bhūnḍā guṇ vṛuddhi pāme chhe. Ane sāro-bhūnḍo je sang thāy chhe tenī vigat em chhe je, jeno sang thāy te sāthe koī rīte antar rahe nahī, tyāre teno sang thayo jāṇavo. Ane uparthī to shatrune paṇ haiyāmā ghālīne maḷe chhe, paṇ antarmā to te sāthe lākho gāunu chheṭu chhe. Evī rīte uparthī sang hoy te sang na kahevāy ane man, karma, vachane karīne je sang kare te ja sang karyo kahevāy. Māṭe evī rīte man, karma, vachane sang to Parameshvar athavā Parameshvarnā bhakta teno ja karavo, jethī jīvnu kalyāṇ thāy; paṇ pāpīno sang to kyārey na karavo.”
Pachhī Madhyāhn same Shrījī Mahārāje sarve nānā nānā vidyārthī sādhune potānī samīpe bolāvyā ane em kahyu je, “Tame sarve vidyārthī mane prashna pūchho.” Pachhī Moṭā Shivānand Swāmīe pūchhyu je, “Jene Bhagwānno achaḷ nishchay hoy te kem oḷakhāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jene achaḷ nishchay hoy tene Bhagwān sārī kriyā kare athavā narasī kriyā kare te sarve kalyāṇkārī bhāse; ane Bhagwān jīte athavā hāre; athavā koīk ṭhekāṇe bhāge; athavā kyārek rājī thāy, kyārek shok kare; ityādik anant prakārnī Bhagwānnī kriyāo tene joīne nishchayvāḷo bhakta hoy te em kahe je, ‘Prabhunī sarva kriyā kalyāṇne arthe chhe.’ Te jyāre bole tyāre evu ne evu bolato hoy, to tene paripakva nishchayvāḷo jāṇavo.”
Pachhī Nirmānānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwān ane Bhagwānnā Sant tene viṣhe doṣhbuddhi na āve teno sho upāy chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jevo pratham kahyo evo Bhagwānno achaḷ nishchay315 hoy to tene koī rīte Bhagwānne viṣhe doṣhbuddhi āve nahī; ane evā moṭā je Bhagwān tenā dāsno mahimā jyāre vichāre tyāre Bhagwānnā bhaktano paṇ koī rīte avaguṇ āve nahī.”
Pachhī Nirmānānand Swāmī ane Nānā Pragnānānand Swāmī e bee maḷīne pūchhyu je, “Jāgrat, swapna ane suṣhupti e traṇe avasthāne viṣhe Bhagwānnī mūrti akhanḍ kem jaṇāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Pūrvajanmano koīk shubh-sanskār316 baliṣhṭh hoy tene Bhagwānnī mūrti traṇe avasthāmā akhanḍ dekhāy chhe; athavā bhay, kām ane sneh e traṇ jene viṣhe akhanḍ hoy tene Bhagwān vinā bījo padārth hoy te paṇ traṇ avasthāmā akhanḍ dekhāy chhe, to Bhagwān dekhāy emā shu kahevu? E to dekhāy ja.”
Pachhī Nānā Shivānand Swāmīe pūchhyu je, “Satsangne viṣhe achaḷ pāyo jeno hoy te kem jaṇāy? Ek to e prashna chhe ane bījo prashna e chhe je, mān, kām, krodh, lobh, mad, matsar ane īrṣhyā ityādik je shatru te kaye prakāre karīne nāsh pāme chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jene satsangno ati draḍh pakṣh hoy te jyāre koī satsangnu ghasātu bole tyāre khamī shake nahī. Jem potānā kuṭumbī hoy ne te sāthe kachavāṇ thaī hoy toy paṇ jyāre tenu ghasātu bole tyāre khamāy nahī; evī rīte jevo dehnā sambandhīno pakṣh chhe tevo jene satsangno pakṣh hoy teno pāyo satsangne viṣhe achaḷ chhe. Ane bījā prashnano e uttar chhe je, jene evo satsangno pakṣh chhe, te sant athavā satsangī te sangāthe mān, matsar, īrṣhyā kem rākhī shake? Māṭe jene satsangno pakṣh hoy tenā mān, mad, matsar, īrṣhyā ādik sarva shatruno nāsh thaī jāy chhe. Ane jene satsangīno pakṣh na hoy ane satsangī ne kusangīne viṣhe samabhāv hoy to game tevo satsangmā moṭo kahevāto hoy paṇ ante jatā jarūr vimukh thāy.”
Pachhī Nānā Ātmānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwān ane Bhagwānnā sant te koīkne to nidhaḍak thaīne jem kahevu ghaṭe tem kahe chhe ane tenī korno em bharūso āve chhe je, ‘Ānu mān karīshu athavā tiraskār karīshu toy paṇ koī rīte e pāchho nahī paḍe;’ evo je bharūso te Bhagwān ne Bhagwānnā santne kem āve? Ek to e prashna chhe. Ane bījo prashna e chhe je, je santne pāse rahetā hoīe tene jevu āpaṇā upar het hoy tevu samagra santne kem rahe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jevo Shivānand Swāmīnā prashnano uttar karyo chhe tevo satsangno jene draḍh pakṣh hoy to tene kahetā-sāmbhaḷtā Bhagwān ne Bhagwānnā santne sanshay thāy nahī ane eno koī rīte kuvishvās āve nahī je, ‘Āne kaheshu to ā satsangmāthī jato raheshe.’ Tenī korno draḍh vishvās ja hoy je, ‘Eno satsang to achaḷ chhe, māṭe ene kaheshu tenī kāī fikar nathī.’ Ane bījā prashnano uttar e chhe je, jene pāse pote pratham raheto hoy ane tene sāthe potāne na banyu tyāre bījā pāse jaīne rahe, to paṇ jene pāse pratham rahyo hoy tenu jo koīk ghasātu bole to khamī shake nahī, tyāre sarve santne em samajāy je, ‘Ā to kṛutaghnī nathī, jene pāse chār akṣhar bhaṇyo chhe teno guṇ mūkato nathī māṭe bahu rūḍo sādhu chhe,’ em jāṇīne sarve santne het rahe. Ane jenī pāse pratham rahyo hoy tene mūkīne bījā pāse jāy tyāre pratham jenī pāse rahyo hoy tenī nindā kare, tyāre sarve santne em jaṇāy je, ‘Ā kṛutaghnī puruṣh chhe, te jyāre āpaṇī sāthe nahī bane tyāre āpaṇī paṇ nindā karashe,’ pachhī te upar koīne het rahe nahī.”
Pachhī Daharānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwān to Akṣharātīt chhe ane man-vāṇī thakī par chhe ane sarvane agochar chhe, te sarvane pratyakṣh dekhāy chhe teno sho hetu chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Akṣharātīt ne man-vāṇī thakī par ne agochar evā je Bhagwān te ja pote kṛupā karīne em dhāre chhe je, ‘Gnānī-agnānī evā je Mṛutyuloknā manuṣhya te sarve mane dekho,’ em dhārīne satyasankalp evā je Bhagwān te kṛupāe karīne Mṛutyuloknā sarve manuṣhya dekhe evā thāy chhe.”
Pachhī Tyāgānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwān rājī kem thāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jene Bhagwānne rājī karavā hoy tene to dehnā sukhne ichchhavu nahī ane darshanno paṇ lobh rākhavo nahī ne Bhagwān jem kahe tem karavu; e ja Bhagwānne rājī thayānu sādhan chhe.”
Pachhī Lakṣhmaṇānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Bhagwān ne Bhagwānnā santno je samāgam te āshcharya sarakho kem samajīe tyāre jaṇāy? Ane āṭhe pahor ‘aho aho’ sarakhu kem rahe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Je bhakta em samaje je, ‘Ā Bhagwān ne ā Sant te sarve Vaikunṭh, Golok ane Brahmapur tenā nivāsī chhe. Te Sant ne Parameshvar jyā virājmān chhe tyā ja e sarve dhām chhe ane e sant bheḷo māro nivās thayo chhe te māru ati baḍu bhāgya chhe.’ Evī rīte samaje to āṭhe pahor āshcharya sarakhu rahe ane āṭhe pahor ānandnā samudramā zīlato rahe.”
Pachhī Paramātmānand Swāmīe pūchhyu je, “Santnā Ekādash Skandhmā je trīs lakṣhaṇ317 kahyā chhe, te sho upāy kare to āve?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Je trīs lakṣhaṇe yukta Sant hoy tene viṣhe gurubuddhi ne devbuddhi rākhīne man-karma-vachane eno sang kare, to e sangnā karanārāne viṣhe paṇ e trīs lakṣhaṇ āve chhe. Evī rīte sarva shāstramā kahyu chhe je, ‘Santne seve tyāre sant sarakho thāy chhe.’”
Pachhī Shāntānand Swāmīe pūchhyu je, “Ek to akhanḍ Bhagwānnā swarūpmā vṛutti rākhato hoy ane bījo to Bhagwānnu bhajan-smaraṇ paṇ kare ane kathā-kīrtan paṇ kare ne sāmbhaḷe; e be prakārnā je Bhagwānnā bhakta temā kyo shreṣhṭh chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jene nirvikalp samādhi318 thatī hoy ane dehnī khabar rahe nahī evo hoy to te kathā-kīrtan na kare to paṇ shreṣhṭh chhe. Ane jene dehnī khabar rahetī hoy ne bhajanmāthī potānī meḷe ūṭhīne khāvu, pīvu, dehnī kriyā, te sarve karato hoy ane jo Bhagwānnī kathā-kīrtan na kare ne na sāmbhaḷe, to te thakī Bhagwānnī kathā-kīrtan karato hoy ne sāmbhaḷato hoy te shreṣhṭh chhe.”
Pachhī Ādhārānand Swāmīe pūchhyu je, “Kevī rīte vartīe to Bhagwān ne Bhagwānnā Sant prasanna thāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Panch vartamān sampūrṇa rākhīe ne temā koī rīte khoṭ āvavā daīe nahī, to Bhagwān ne Bhagwānnā Sant prasanna thāy chhe emā leshmātra sanshay nathī.”
Pachhī Vedāntānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Jeṇe pratham kāīk gobaru vartāṇu hoy, pachhī te sho upāy kare tyāre tenī upar Bhagwān ne Bhagwānnā Sant rājī thāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Je potāmā bhūnḍo swabhāv hoy tene dekhīne Bhagwān ane Bhagwānnā Sant kurājī thatā hoy, te swabhāv sāthe jyāre vair karīe tyāre jene je sāthe vair hoy te to sarva jagat jāṇe evu hoy, te Santne paṇ khabar paḍe. Pachhī Sant to te swabhāvnā vairī chhe, te āpaṇā pakṣhmā bhaḷīne ane āpaṇī upar dayā kare ane je prakāre te swabhāvne jītīe evo upāy batāve. Māṭe je swabhāve potāne fajet karyo hoy, te swabhāv sāthe sūdhu draḍh vair bāndhīne tenu mūḷ ūkhaḍī jāy evo upāy karavo. Ane jyāre evī rīte vartīe tyāre Bhagwān ne Bhagwānnā Sant āpaṇā upar pūrṇa dayā kare. Ane jyāre Harinī ne Harijannī je upar dayā thāy tyāre tenā haiyāmā atishay sukh vartyā kare ane kalyāṇne mārge chālyānī paṇ sāmarthī vadhe ane potānā shatru je kām, krodh, lobhādik tenu baḷ ghaṭī jāy chhe. Māṭe je potānā hṛudayne viṣhe atishay shatru pīḍato hoy te sāthe atishay vair karīe to tenī Parameshvar sahāy kare chhe. Māṭe potānā shatru je kāmādik te sāthe jarūr vair karavu ghaṭe chhe. Ne potānā antahshatru sāthe vair karyāmā ghaṇo ja lābh chhe.”
Pachhī Bhagwadānand Swāmīe pūchhyu je, “He Mahārāj! Jevī Bhagwānnī bīk pāse beṭhā hoīe ne rahe chhe, tevī ne tevī bīk chheṭe jaīe to paṇ rahe; te kem samajīe to rahe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jevī pāse Bhagwānnī maryādā rahe chhe tevī chheṭe jāy toy paṇ rahe, jo Bhagwānnu pūru māhātmya samaje to. Te māhātmya em samajavu je, ‘Akṣharātīt evā je Puruṣhottam Bhagwān tenī ichchhāe karīne anant koṭi brahmānḍnī utpatti thāy chhe ane te brahmānḍne potānī shaktie karīne dharī rahyā chhe. Ane te Bhagwān vyatirek thakā sarvamā anvaypaṇe rahyā chhe ane anvay thakā paṇ vyatirek chhe. Ane Bhagwān jevā pratyakṣh pramāṇ chhe tevā ne tevā aṇu-aṇu pratye antaryāmīrūpe virājmān chhe. Ane te Bhagwānnā ḍolāvyā vinā ek tṛuṇ paṇ ḍolavāne samarth nathī. Ane anant koṭi brahmānḍne viṣhe je utpatti, sthiti, pralay thāy chhe ane tene viṣhe sukh-dukhno jīvone sambandh thāy chhe, te sarve Puruṣhottam Bhagwānnā hāthmā chhe. Jeṭalu Bhagwān kare teṭalu ja thāy chhe. Evā je Bhagwān te jīvonā kalyāṇne arthe pṛuthvī upar padhāre chhe, tyāre pote ghoḍe chaḍīne chāle tyāre ghoḍo Bhagwānne upāḍī chāle chhe, paṇ e to ghoḍānā ādhār chhe. Ane pṛuthvī upar beṭhā hoy tyāre em jaṇāy je, pṛuthvī Bhagwānne dharī rahī chhe, paṇ e to sthāvar-jangam sahit samagra pṛuthvīne dharī rahyā chhe. Ane jyāre rātri hoy tyāre chandramā ke dīvo ke mashāl tene ajavāḷe karīne Bhagwānnu darshan thāy ane divase sūryane ajavāḷe karīne darshan thāy, paṇ e Bhagwān to sūrya, chandramā, agni e sarvane prakāshnā dātā chhe. Evī adbhut sāmarthī chhe, to paṇ jīvonā kalyāṇne arthe manuṣhya jevā thaīne mane darshan āpe chhe.’ Evī rīte māhātmya samaje to jevī pāse rahye maryādā rahe chhe, tevī ne tevī chheṭe jāy toy paṇ rahe.”
Pachhī vaḷī Bhagwadānand Swāmīe bījo prashna pūchhyo je, “Bhagwānnā karyā vinā kāī thatu nathī, sarve Bhagwānnu ja karyu thāy chhe; tyāre Bhagwānne athavā Bhagwānnā bhaktane kāīk jyāre bhūnḍo deshkāḷ āve chhe tyāre te dukhne kem Bhagwān ṭāḷatā nathī ane tene ṭāḷyānā mansūbā kem kare chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “E to jyāre Bhagwān manuṣhya deh dhāraṇ kare chhe tyāre Bhagwānnī evī rīti ja chhe je, manuṣhyanī peṭhe sarve vyavahār kare, paṇ alaukik sāmarthīne pragaṭ kare nahī. Evī rīte sarva shāstramā Bhagwānnā charitra kahyā chhe; tethī jyāre Bhagwān kāīk navā charitra kare tyāre sanshay karajyo, paṇ jyā sudhī pūrve avatār thayā chhe tenā jevā charitra kare tyā sudhī to sanshay karavo nahī.”
Pachhī Nirmaḷānand Swāmīe pūchhyu je, “Kem samajīe tyāre Prabhunā Santno mahimā atishay jaṇāy?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Matsya, Kachchh, Varāh, Vāman, Parshurām ane Rām-Kṛuṣhṇādik e je Bhagwānnā anant avatār teno mahimā vichāre je, ‘Je Bhagwāne Rām-Kṛuṣhṇādik avatāre karīne anant jīvono uddhār karyo chhe te Bhagwānnā ā Sant chhe, teno māre samāgam maḷyo chhe, te māṭe hu paṇ ati baḍbhāgī chhu.’ Em samaje to divase divase santno mahimā atishay jaṇāto jāy.”
Pachhī Nārāyaṇānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Sthūḷ, sūkṣhma ane kāraṇ e traṇ dehne viṣhe jīv anvaypaṇe kem chhe ne vyatirekpaṇe kem chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jyāre dehne viṣhe sukh-dukhno yog thāy chhe tyāre te sukh-dukhne jīv potāne viṣhe māne tyāre te jīv anvaypaṇe chhe ane jyāre traṇe dehnā sukh-dukhthī potāne nyāro samaje tyāre e jīv vyatirek chhe.”
Pachhī Shūnyātītānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Jyāre satsang kare chhe tyāre to santmā ne satsangīmā atishay het hoy ane pachhī kem ochhu thaī jāy chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Pratham to ene santne viṣhe alaukik mati hoy ane pachhī to te santno alp doṣh joīne potānī kubuddhie karīne zāzo doṣh paraṭhe chhe. Pachhī enī asadvāsanā thaī jāy chhe, teṇe karīne santne viṣhe ochho bhāv thaī jāy chhe. Te jo vichārīne asadvāsanāne ṭāḷe to pratham hato tevo shuddha thāy; ane jo asadvāsanā na ṭāḷe to ante jatā vimukh thaī jāy chhe.”
Pachhī Prasādānand Swāmīe pūchhyu je, “Jīvne mokṣhano sho hetu chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jem Sant kahe tem ja sanshayrahit thako kare, e ja jīvne mokṣhano hetu chhe.”
Pachhī Triguṇātītānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Desh, kāḷ, kriyā, sang tenu viṣhampaṇu hoy tyāre tyā sho upāy karavo?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Deshādik viṣham hoy tyā to ūgaryāno e ja upāy chhe je, tyāthī je te prakāre karīne bhāgī chhūṭavu.”
Pachhī Nānā Nirvikārānand Swāmīe prashna pūchhyo je, “Bhagwānno nishchay chhe to paṇ asadvāsanā kem ṭaḷatī nathī?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Bhagwānnu māhātmya yathārth jāṇyu nathī eṭale asadvāsanā ṭaḷatī nathī.”
Pachhī Moṭā Yogānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwānno nishchay paripūrṇa chhe, to paṇ Bhagwānne viṣhe ne Bhagwānnī kathāne viṣhe het kem thatu nathī?” pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Bhagwānnu jevu māhātmya chhe tevu ene samajyāmā āvyu nathī, ane jo yathārth Bhagwānnu māhātmya samajāy to Bhagwān vinā bījāmā het rākhe to paṇ rahe nahī ne ek Bhagwān ane Bhagwānnā Sant ane Bhagwānnī kathā-kīrtan tene viṣhe ja achaḷ het thāy chhe.”
Pachhī Pratoṣhānand Swāmīe pūchhyu je, “Bhagwānnī bhakti achaḷ kem rahe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Aniruddha, Pradyumna, Sankarṣhaṇ ane Vāsudev e je Chaturvyūh tathā Keshavādik chovīs mūrtio tathā Varāhādik je avatār e sarvenā kāraṇ evā je pratyakṣh Shrī Kṛuṣhṇa Puruṣhottam Bhagwān teno mahimā atishaypaṇe karīne samaje to tene Bhagwānnī shravaṇādik je navadhā bhakti te achaḷ rahe.”
Evī rīte sarva Muninā prashnano uttar karīne pachhī Shrījī Mahārāj sarvene pūchhatā havā je, “Kām, krodh ane lobh e traṇ naraknā dvār chhe, emāthī jene je atishay jītyāmā āvyo hoy te sarve kaho.” Pachhī jene je vātnī atishay draḍhatā hatī te tevī rīte bolyā. Te Muninā vachan sāmbhaḷīne Shrījī Mahārāj atishay rājī thayā. Ane Ātmānand Swāmī tathā Yogānand Swāmī tathā Bhagwadānand Swāmī tathā Shivānand Swāmī e chār jaṇāne rājī thaīne hṛudayne viṣhe charaṇārvind dīdhā ane em bolyā je, “Jem Mahānubhāvānand Swāmī ādik je moṭerā chhe, te bheḷā ā chār paṇ chhe; māṭe emanu koīne apamān karavā desho mā.” Em Muktānand Swāmī ādik je moṭerā sādhu temane bhalāmaṇ karīne Shrījī Mahārāj ‘Jay Sachchidānand’ kahīne potāne utāre jamavā padhāryā.
॥ Iti Vachanamrutam ॥ 78 ॥
This Vachanamrut took place ago.
PĀDAṬĪPO
314. Tattvārtha-sūtra, Uttarādhyayana-sūtra, Gaṇdhargāthā vagere shāstromā.
315. Māhātmya-gnān-pūrvak.
316. Pūrva-janmamā sampādan karelī prem-pūrvak navadhā bhaktirūpī bhāvanā.
317. 1. Kṛupālu - svārthnī apekṣhā vinā pāraku dukh sahan na thāy te athavā pardukh ṭāḷavānī ichchhāvāḷo. 2. Sarvadehinām akṛut-droh - sarva-dehīomā mitrādibhāv chhe māṭe koīno paṇ droh nahi karanār. 3. Titikṣhu - dvandvane sahan karanār. 4. Satyasār - satyane ja ek baḷ mānnār. 5. Anavadyātmā - dveṣh-asūyā ādi doṣhthī rahit manvāḷo. 6. Sam - sarvamā sam-draṣhṭivāḷo. 7. Sarvopkārak - sarvane upakār ja karanār. 8. Kāmairahatadhī - viṣhay-bhogthī buddhimā kṣhobh nahi pāmnār. 9. Dānt - indriyonu daman karanār. 10. Mṛudu - mṛudu chittavāḷo. 11. Shuchi - bāhya ane āntar shuddhivāḷo, temā snān vagerethī thatī bāhya shuddhi ane Bhagwānnā chintanthī thatī āntar shuddhi kahī chhe. 12. Akinchan - anya prayojane rahit. 13. Anīh - laukik vyāpāre rahit koī paṇ prakārnī ichchhāe rahit. 14. Mitbhuk - mitāhār karanār. 15. Shānt - antahkaraṇ jenu niyammā chhe. 16. Sthir - sthir-chittavāḷo. 17. Machchharaṇ - hu ja sharaṇ (rakṣhitā ane prāptino upāy) jene chhe. 18. Muni - shubhāshraynu manan karanār. 19. Apramatta - sāvadhān. 20. Gabhīrātmā - jeno abhiprāy jāṇī shakāy nahi te. 21. Dhṛutimān - āpatkāḷmā dhairyavāḷo. 22. Jitṣhaḍguṇ - bhūkh, taras, shok, moh, jarā, mṛutyu e chha dvandvone jītnār. 23. Amānī - potānā dehnā satkārnī abhilāṣhā nahi rākhnār. 24. Mānad - bījāone mān āpanār. 25. Kalp - hitopdesh karavāmā samarth. 26. Maitra - koīne nahi ṭhagnāro. 27. Kāruṇik - karuṇāthī ja pravartnāro, paṇ svārth ke lobhthī nahi. 28. Kavi - jīv, īshvar, māyā, Brahma ane Parabrahma - ā pāch tattvone yathārth jāṇnār. 29. Āgnāyaivam guṇān doṣhān mayādiṣhṭānapi swakān | Dharmān santyajya yah sarvān mām bhajet - me Ved dvārā updesh karelā guṇ-doṣhone jāṇīne, potānā sarva dharmono faḷ dvārā tyāg karīne, mane sarva-bhāvthī bhajanār. 30. Gnātvā gnātvā’tha ye vai mām yāvān yashchāsmi yādrashah || Bhajantyananyabhāven - hu jevā swarūpvāḷo chhu, jevā swabhāvvāḷo chhu ane jeṭalī vibhūtivāḷo chhu, tevī rīte jāṇī jāṇīne eṭale vāramvār vichār karīne ananyabhāvthī mārī bhakti karanār. Evī rīte sādhunā trīs lakṣhaṇ kahyā chhe. (Shrīmad-Bhāgwat: 11/11/29-33).
318. Nirvikalp samādhinu nirūpaṇ Vachanāmṛut G. Pra. 40 tathā tenī ṭīpaṇīmāthī jāṇavu.