Show Shravan Audio
Play Nirupan Audio॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
॥ THE VACHANAMRUT ॥
Spiritual Discourses
by Bhagwan Swaminarayan
Sarangpur 18
Khārbhūminu
Samvat 1877nā Bhādarvā sudi 8 Āṭhamne divas Swāmī Shrī Sahajānandjī Mahārāj gām Shrī Sārangpur madhye Jīvā Khācharnā darabārmā uttarāde dvār oraḍānī osarīe virājmān hatā ne dhoḷo khes paheryo hato ne dhoḷī chādar oḍhī hatī ane mastak upar shvet pāgh bāndhī hatī ne uttarāde mukhārvinde virājmān hatā ane potānā mukhārvindnī āgaḷ Muni tathā desh-deshnā haribhaktanī sabhā bharāīne beṭhī hatī.
Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Je shraddhāvān puruṣh hoy ane tene jo sāchā santno sang maḷe ane te santnā vachanne viṣhe shraddhāvān thāy, to enā hṛudayne viṣhe swadharma, vairāgya, vivek, gnān, bhakti ādik je kalyāṇkārī guṇ te sarve prakaṭ thaī āve chhe ane kām-krodhādik je vikār te baḷī jāy chhe. Ane jo kusang maḷe ne kusangīnā vachanne viṣhe shraddhāvān thāy, to vairāgya-vivekādik je guṇ te sarve nāsh pāmī jāy chhe. Jem khārbhūmi hoy ne tene viṣhe game teṭalo megh varase, paṇ temā tṛuṇādik ūgatā na hoy; ane te ja khārbhūmine viṣhe jo pāṇīnī rel āve to khār sarve dhovāī jāy ane je ṭhekāṇe khār hato te ṭhekāṇe kāmp chaḍī jāy. Pachhī te kāmp bheḷā vaḍ, pīnpaḷā ādik vṛukṣhnā bīj āvyā hoy te bīj ūgīne moṭā moṭā vṛukṣh thāy chhe. Tem jenā hṛudayne viṣhe pūrve kahyā je swadharmādik guṇ te draḍh hoy ane jagat sambandhī viṣhay-sukhno ankur paṇ ūṭhe em na hoy, ne tene jo kusang thāy to tenā hṛudayne viṣhe kusangrūpī pāṇīne vege karīne jagat-vārtārūpīo āvīne kāmp bharāy. Pachhī te kāmpmā kām, krodh, lobh, moh, mad, matsarādik je bīj rahyā chhe te sarve ūgīne moṭā moṭā vṛukṣh thāy chhe. Māṭe Bhagwānnā bhakta hoy tene koī divas kusang na karavo.
“Ane vaḷī potāmā koī swabhāv hoy ne tene santno samāgam karīne samajī vichārīne ṭāḷe to te swabhāvno nāsh thaī jāy chhe, paṇ mūrkhāīe karīne game teṭalā upāy kare toy bhūnḍo swabhāv ṭaḷe nahī. Ane mūrkh hoy te jyāre mūnzāy tyāre kā to sūī rahe ne kā to rue ane kā to koīk sāthe vaḍhe ne kā to upavās kare, e chār prakāre karīne mūnzavaṇ ṭāḷyāno upāy kare. Ane em karatā jo atishay mūnzāy to chhellī bākī mare paṇ kharo. Evī rīte mūrkhne shok ṭāḷyāno upāy chhe. Paṇ em karyā thakī dukh paṇ maṭe nahī ne swabhāv paṇ ṭaḷe nahī; ane samajīne ṭāḷe to dukh ne swabhāv e beya ṭaḷī jāy. Māṭe samaju hoy te ja sukhī thāy chhe. Ane jem agninī moṭī jvāḷā hoy ne jo uparthī jaḷ varase to tatkāḷ olāī jāy; ane vījaḷīnā agnino to thoḍok zabakāro thato hoy, paṇ te agni meghnī ghaṭāmā rahe chhe to paṇ olāto nathī. Tem samajyā vinā game teṭalo vairāgya hoy athavā Bhagwānmā prīti hoy, to paṇ agninī jvāḷānī peṭhe kusangrūpī jaḷe karīne sarve nāsh thaī jāy chhe; ane samajīne je vairāgya ne prīti hoy te to vījaḷīnā agni jevī chhe, te thoḍī hoy to paṇ nāsh na pāme.”
Pachhī Nirvikārānand Swāmīe pūchhyu je, “He Mahārāj! Koīk puruṣhmā krodhādik bhūnḍā swabhāv hoy te ṭaḷe ke na ṭaḷe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jem vāṇiyo hoy te jeṭalo vepār kare tenu nāmu mānḍī rākhe chhe; tenī peṭhe je divas thakī satsang thayo chhe te divasthī jeṇe nāmu mānḍī rākhyu hoy teno swabhāv ṭaḷe chhe. Ane te em vichāre je, ‘Jyāre māre satsang nahoto tyāre māre āṭalo malin swabhāv hato ane satsang karyā pachhī āṭalo swabhāv uttam thayo chhe.’ Ane varṣho-varṣh potāno vadhāro thato hoy athavā kāī fer raheto hoy te sarvene tapāsyā kare; paṇ mūrkh vāṇiyo jem nāmu mānḍe nahī tenī peṭhe na kare. Evī rīte je satsang karīne potānī jo tapās karato rahe, to tenā je je swabhāv hoy te sarve nāsh pāmī jāy chhe.”
Pachhī Muktānand Swāmīe pūchhyu je, “Kusang hoy tyāre to bhūnḍo swabhāv hoy ja, paṇ santno samāgam karīne pachhī malin swabhāv āvī jāy chhe tenu shu kāraṇ chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Jyāre bāḷ avasthā hoy tyāre kām, krodh, lobhādik, shatru hoy nahī ane Bhagwānmā prīti paṇ visheṣh hoy. Pachhī jyāre yuvān avasthā āve tyāre kāmādik shatruno vadhāro thāy ane dehābhimān paṇ vadhe. Pachhī te jo je santne viṣhe kāmādik shatru na hoy tathā dehābhimāne rahit hoy, evā santno samāgam rākhe to yuvān-avasthārūpī samudrane tarī jāy chhe; ane jo em na kare to kāmādik shatrue karīne parābhav pāmīne bhraṣhṭ thaī jāy chhe. Ane jenī prauḍh avasthā hoy ane te satsang karatā thakā bagaḍe chhe, tenu to kāraṇ e chhe je, Moṭā Puruṣh hoy tene viṣhe je je jātnā doṣh paraṭhe, te te jātnā doṣh potānā haiyāmā āvīne nivās kare chhe. Ane jo Moṭā Puruṣhnā guṇnu grahaṇ kare ane em jāṇe je, ‘Moṭā Puruṣh je je swabhāv rākhe chhe te to jīvnā kalyāṇne arthe chhe ane Moṭā Puruṣh to nirdoṣh chhe, ane mane doṣh jaṇāṇo te to mārī kumatie karīne jaṇāṇo chhe;’ em vichārīne satpuruṣhno guṇ grahaṇ kare ane potānā aparādhne kṣhamā karāve, to te puruṣhnī malintā maṭī jāy chhe.”
Pachhī Mahānubhāvānand Swāmīe pūchhyu je, “Rājasī, tāmasī ne sāttvikī e je traṇ guṇnā swabhāv te sādhan karatā thakā ṭaḷe chhe ke nathī ṭaḷatā?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “E sarve swabhāv ṭāḷyā ṭaḷe chhe.” Pachhī vaḷī Mahānubhāvānand Swāmīe pūchhyu je, “Durvāsādik mukta thayā chhe to paṇ te tāmasī kem rahyā chhe?” Pachhī Shrījī Mahārāj bolyā je, “Durvāsādikmā je tamoguṇ ādik guṇ varte chhe, te to potāne e guṇ rākhavā chhe māṭe rahyā chhe. Ane te em jāṇe chhe je, ‘Koīk avaḷo chālato hoy tene shikṣhā karyā sāru āpaṇe tamoguṇ chhe te bahu rūḍo chhe;’ em guṇ jāṇīne rākhyo chhe. Ane jyāre potāmā je swabhāv vartato hoy ne te upar abhāv āve je, ‘Hu Bhagwānno bhakta chhu, te māre āvo bhūnḍo swabhāv joīe nahī.’ Evī rīte doṣhrūp jāṇīne je je swabhāvne tajavāne ichchhe to Bhagwānnā pratāpe karīne te te swabhāvnī nivṛutti thaī jāy chhe.”
॥ Iti Vachanamrutam ॥ 18 ॥ 96 ॥
This Vachanamrut took place ago.