॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

Gadhada II-24: Resoluteness in Sānkhya and in Yoga; Choko-Pātlo

Nirupan

In the Swāminārāyan Sampradāy, the place where the sādhus and devotees eat is called the choko. ‘Choko-pātlo’ refers to the cleaning and mopping of a kitchen floor after a meal has been eaten. Similarly, the understanding of one who has resoluteness in sānkhya and yoga is pure. He understands that everything - including all the realms of deities, the deities of those realms, and their opulence; except for Akshardhām, God’s murti and the muktas of Akshardhām; is perishable. Thus, he does not develop love for anything except God.

સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયમાં ચોકામાં (સંતો-હરિભક્તોની ભોજનશાળામાં) જમવાનો સમય પૂરો થઈ જાય એટલે ચોકો-પાટલો (સાફ-સૂફી) થઈ ચોખ્ખું થઈ જાય. તેવી રીતે જેને સાંખ્ય અને યોગ નિષ્ઠા દૃઢ હોય તેની સમજણ શુદ્ધ હોય. તે એવું સમજે કે અક્ષરધામ, ભગવાનની મૂર્તિ અને અક્ષરધામના મુક્તો વિના સર્વે લોક અને તેના દેવો તથા વૈભવ સર્વે નાશવંત છે, તેથી ભગવાન વિના ક્યાંય પ્રીતિ કરે નહીં.

Gunātitānand Swāmi said, “One with yog (union with God) beholds God continuously. So, if one has this union (with God and his Sādhu), then it is fine; and when it is not present, then one needs sānkhya. And when one realizes the perishable nature of everything up to Prakruti, one can live without hindrance.” Based upon this, Vachanāmrut Panchālā 2 entitled ‘Sānkhya and Yoga’ was read. Swāmi then added, “For this reason, learn this.”

[Swāmini Vāto: 6/85]

ગુણાતીતાનંદ સ્વામી કહે, “યોગવાળો ભગવાનને અખંડ ધારે પણ જો આવો યોગ હોય તો તો ઠીક; ને તે ન હોય ત્યારે સાંખ્યનું કામ પડે છે, ને પ્રકૃતિ સુધી તેના રૂપને જાણી મૂકે ત્યારે નિર્વિઘ્ન રહેવાય.” તે ઉપર યોગ ને સાંખ્યનું વચનામૃત વંચાવ્યું ને કહ્યું જે, “તે સારુ એ શીખી રાખવું.”

[સ્વામીની વાતો: ૬/૮૫]

Yogiji Mahārāj said, “According to Vachanāmrut Gadhadā II-24, without the relationship of Mahārāj, everything up to and including Prakruti-Purush is under the influence of māyā. If we say avatārs are bound by māyā, people will object; however, if we say, ‘All of the avatārs incarnate from Vairāt and that Vairāt emerged from māyā,’ no one would object! All of the avatārs float like specks of dust within one pore of Akshar. Everyone considers Mul-Purush to be Purushottam. No one has knowledge that there is someone higher than Mul-Purush. How can one get married even before one is born?” (i.e. How can scriptures reveal this fact even before the manifestation of Purna Purushottam on this earth?)

[Yogi Vāni: 2/28]

યોગીજી મહારાજ કહે, “મહારાજ વિના પ્રકૃતિપુરુષ સુધી બધું માયિક, ગઢડા મધ્ય ૨૪ પ્રમાણે. અવતાર માયામાં છે, એમ કહે તો લોક ધખે; પણ વૈરાટમાંથી અવતાર થયા તે ‘વૈરાટ માયામાંથી છે’ એમ કહેતાં ન ધખે! અવતારો અક્ષરના રોમમાં ઊડતા ફરે છે. મૂળ પુરુષને જ પુરુષોત્તમ કહે છે. તેથી પર જ્ઞાન કોઈને નથી. જન્મ્યા મો’ર શાદી ક્યાંથી લખાય?”

[યોગીવાણી: ૨/૨૮]

February 23, 1963, Mumbai. Explaining Vachanāmrut Gadhadā II-24 during the afternoon discourse, Yogiji Mahārāj said: “‘Prakruti-Purush pralaymā āve… Le vāt āvi tu lakhi re.’ (Prakruti-Purush is included in the final dissolution... write this down so you do not forget.) There is no happiness anywhere in the world. If one has such an understanding, one will never experience disturbances, barriers or obstacles. Whether one is in the forest or alone, whether one is eating dudhpāk-puri or millet bread with buttermilk (chhash-rotlo), one experiences only happiness. If the two ‘rivers’ of sānkhya and yoga come together, the flow with a greater force.”

[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 3/442]

તા. ૨૩/૨/૧૯૬૩, મુંબઈ. બપોરની કથામાં વચનામૃત ગઢડા મધ્ય ૨૪ સમજાવતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “‘પ્રકૃતિપુરુષ પ્રલયમાં આવે... લે વાત આવી તું લખી રે.’ જગતમાં સુખ ક્યાંય નથી. આવી સમજણ કરી હોય તો વિક્ષેપ, આવરણ કે વિઘન આવતું જ નથી. જંગલમાં હોય કે એકલો હોય, દૂધપાક-પૂરી ખાતો હોય કે છાશ-રોટલો ખાતો હોય, પણ સુખ જ માને. સાંખ્ય ને યોગ – બે નદી ભેગી હોય તો વધુ જોશ કરે.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૩/૪૪૨]

On February 27, 1985, Pramukh Swami Maharaj addressed the assembly during the final day of pārāyan:

“Shriji Maharaj says in the Vachanamrut that everything except Dham (i.e. Aksharbrahman), Dhami (Parabrahman), and Mukta (the aksharmuktas) is destroyed. Yet, we still feel that everything will remain as is. Do all of you not become guests at some point? When we are someone’s guest, all we do is go from the bed to the dining table and from the dining table to the bed. If someone were to ask if this house is yours, we would say, ‘No, we are guests.’ Similarly, we are guests in this world for 50... 60... 70 years. If we understand this, then our attachment, feeling of my-ness for material objects, and delusion would be destroyed.

“Akshardham is our true home. Because we do not realize this, we struggle to acquire worldly objects. We are trying to grab water but will we never obtain mākhan (a product of processing milk). Maybe someone can obtain mākhan from water, right? No, they will not.

“We should live according to what pleases God and do what pleases God. Remember these two rules firmly.”

[Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5/256]

તા. ૨૭/૨/૧૯૮૫ની સવારે પ્રમુખસ્વામી મહારાજ બોરસદ-સ્થિત અનડા મહાવિદ્યાલયના વાર્ષિકોત્સવમાં લાભ આપી પારાયણની પૂર્ણાહુતિમાં પધાર્યા. અત્રે વિશાળ સંખ્યામાં ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતાં તેઓએ જણાવ્યું:

“શ્રીજીમહારાજ વચનામૃતમાં કહે છે કે ધામ, ધામી ને મુક્ત સિવાય બધું નાશ પામી જાય છે. છતાં આપણને થઈ જાય છે કે: ‘બધું બરાબર છે.’ તમે બધા મહેમાન થાઓ છો કે નહીં? ત્યાં ખાટલેથી પાટલે ને પાટલેથી ખાટલે બેસતા હોઈએ. છતાં કોઈ પૂછે કે, ‘આ ઘર તમારું છે?’ તો તરત કહીએ, ‘ના, તો મહેમાન છું.’ તેમ આ જગતમાં આપણે ૫૦-૬૦-૭૦ વર્ષના મહેમાન છીએ. આ સમજાય તો મોહ, મમતા, આસક્તિ નીકળી જાય.

“અક્ષરધામ આપણું સાચું ઘર છે. આપણને એ મનાતું નથી એટલે તાણાવાણી કરીએ છીએ. પાણીમાં બાચકા ભરીએ છીએ, પણ એમાંથી માખણ મળે? કો’કને કદાચ મળતું હશે, કેમ? ન જ મળે. ફિંહોટા થાય.

“આપણે તો ભગવાન જેમ રાખે તેમ રહેવું છે ને એ જેમ રાજી થાય એમ કરવું છે – આ બે સૂત્રો બરાબર યાદ રાખવાં.”

જીવન-સાફલ્યની જડીબુટ્ટી સ્વામીશ્રીએ સહજ-સહજમાં આપી દીધી.

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રમુખસ્વામી મહારાજ: ભાગ ૫/૨૫૬]

SELECTION
TYPE * History * Mahima * Nirupan * Prasang * Summary * Akhyan VAKTA * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami * Brahmaswarup Mahant Swami Maharaj * Brahmaswarup Pragji Bhakta * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj * Brahmaswarup Shastriji Maharaj * Brahmaswarup Yogiji Maharaj REFERENCE * Aksharamrutam * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 1 * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 2 * Bhagwan Swaminarayan: Part 4 * Bhagwan Swaminarayan: Part 5 * Brahmana Sange * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 6 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 7 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 8 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Shri Pragji Bhakta * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 6 * Chalo Chale Ham Akshardham * Divine Memories - Part 1 * Divine Memories - Part 2 * Divine Memories - Part 3 * Jeva Me Nirakhya Re - Part 6 * Parabhakti * Sanjivani * Satsang Saurabh: Part 1 * Swabhavvash Sansar * Swamini Vato * Yogi Gita Marma * Yogi Vani * Yogiji Maharaj’s 101 Tales of Wisdom PLACE YEAR
Go

Type: Keywords Exact phrase