॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં
॥ વચનામૃત ॥
Gadhada I-5: Persistence in Meditation
Nirupan
August 15, 1965. Mumbai. At 10:30 am, explaining Vachanamrut Gadhada I-5, Yogiji Maharaj explained the phrase “One should meditate on Shri Krishna Bhagwān together with Rādhikā…” by saying, “Maharaj showed us the moon above the house. Whoever fails to understand this will grasp the house but not the moon. The moon is in the sky. This Vachanamrut is about meditating on the form of Akshar along with Purushottam while ‘Radhā-Krishna’ are mentioned as an illustration. This talk is about the upāsanā of Bhagwan along with his Bhakta.”
Someone asked, “Why did Maharaj not say this explicitly?”
Swamishri answered, “When no one could speak of Maharaj’s name (no one could speak of Maharaj’s supremacy), how can he mention Akshar and Purushottam? Maharaj was patient in revealing this. In the first Vachanamrut (Gadhada I-1), he talked about meditating on his form. In the third (Gadhada I-3), he said to remember the divine indicents of God and remember the satsangis, sadhus, and brahmachāris. And in the fifth (Gadhada I-5), he explained meditating on the form of Bhagwan with his Bhakta. He gradually explained this principle in this manner. Some worship Maharaj alone, but no one else. In Gadhada I-71, Maharaj commanded everyone to understand the principle of Akshar and Purushottam and explain it to others; but no one does that. Shastriji Maharaj separated from Vartal and explained it to everyone. If one understands this principle, then everything will be understood.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 4/100]
તા. ૧૫/૮/૧૯૬૫, મુંબઈ. સવારે ૧૦:૩૦ વાગ્યે વચનામૃત ગઢડા પ્રથમ ૫ નિરૂપતાં “રાધિકાએ સહિત શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનનું ધ્યાન કરવું” તે સમજાવતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “મહારાજે ખોરડા (ઘર) ઉપર બીજ (ચંદ્ર) બતાવી. જે ન સમજે તે ખોરડું પકડે, પણ બીજ ન પકડે. બીજ તો આકાશમાં છે. અક્ષરે સહિત પુરુષોત્તમના ધ્યાનની વાત આમાં છે, પણ રાધાકૃષ્ણનું નિશાન બતાવ્યું છે. ભક્તે સહિત ભગવાનની ઉપાસનાની વાત છે.”
ત્યારે પૂછ્યું, “મહારાજે કેમ એ પ્રમાણે ન લખ્યું?”
એટલે સ્વામીશ્રીએ કહ્યું, “તે વખતે મહારાજનું જ નામ જ્યાં નહોતું લેવાતું તો અક્ષરપુરુષોત્તમનું ક્યાંથી લેવાય? મહારાજે ધીરે ધીરે વાત કરી. પહેલા વચનામૃતમાં પોતાના ધ્યાનની વાત કરી, ત્રીજામાં લીલાચરિત્રો સંભારવા કહ્યું. સત્સંગી, સાધુ, બ્રહ્મચારીને સંભારવા કહ્યું. પછી પાંચમામાં ભક્તે સહિત ભગવાનના ધ્યાનની વાત કરી દીધી. આમ, ધીરે ધીરે સમજાવી દીધું. કેટલાક એકલા મહારાજને ભજે છે. બીજા કોઈને નહીં. પ્રથમ ૭૧માં અક્ષરપુરુષોત્તમની વાત સમજવી અને બીજા આગળ કરવી, એમ કીધું છે તે કોઈ કરતું નથી. શાસ્ત્રીજી મહારાજ બહાર પડ્યા અને આ વાત સમજાવી. આ મુદ્દો સમજાય, તો બધુંય સમજાય.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૪/૧૦૦]
Saturday, December 11, 1968. Akshar Bhuvan, Mumbai. At 4:15 pm, answering questions in the yuvak-mandal sabha, Yogiji Maharaj said, “In Gadhada I-5, Maharaj said one should meditate on Shri Krishna Bhagwān together with Rādhikā. ‘Ārādhitā iti Rādhā.’ Maharaj has implicitely talked about meditating on Akshar along with Purushottam. However, to point to the moon in the sky, one has to say, ‘Look at the moon above the house’ – first one must point to the reference (the house) to show the target (moon). But do we keep looking at the house? The target is above the house. Similarly, this Vachanamrut is about meditating on the ideal Bhakta with Bhagwan.
“Masons construct a mold to guide their bricklaying and break down the mold when the house walls are ready – but people (who interpret ‘meditate on Krishna along with Radha’ literally (instead of as Bhagwan along with his Bhakta) are hanging on to the mold (instead of the house)… There is no option but to develop conviction of Akshar and Purushottam. ‘Bapa’ (Maharaj) will not take you to Akshardham without faith in this.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 5/308]
તા. ૧૧/૧૨/૧૯૬૮, શનિવાર. સાંજે ૪:૧૫ વાગ્યે મુંબઈ અક્ષરભવનમાં પહેલે માળે યુવકમંડળની સભામાં પ્રશ્નનો જવાબ આપતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “મહારાજે ગઢડા પ્રથમ ૫માં કહ્યું છે, ‘રાધિકાએ સહિત શ્રીકૃષ્ણનું ધ્યાન ધરવું.’ – ‘આરાધિતા ઇતિ રાધા.’ અહીં મહારાજે ગર્ભિતપણે અક્ષર સહિત પુરુષોત્તમના ધ્યાનની વાત કરી છે, પરંતુ જેમ આકાશમાં બીજ (બીજનો ચંદ્રમા) ઊગ્યો હોય તે બતાવવા માટે એમ કહેવું પડે, ‘જુઓ, આ ખોરડા (ઘર) ઉપર બીજ (ચંદ્ર) છે.’ એમ પહેલાં નિશાના નોંધવું પડે. પછી આપણે ખોરડાને થોડું જોઈએ છીએ? નિશાન બીજ ઉપર છે. તેમ શ્રેષ્ઠ ભક્ત ભેળું મહારાજનું ધ્યાન કરવાની વાત આમાં છે. કડિયા જેમ કમાન બાંધવા ઢોલો (બીબું) કરે છે, પછી જ્યારે કમાન બંધાઈ જાય ત્યારે ઢોલાને કાઢી નાખે છે. આ તો ઢોલાને વળગી પડ્યા છે... અક્ષરે સહિત પુરુષોત્તમની નિષ્ઠા વગર છૂટકો નથી. આ નિષ્ઠા વિના બાપા ધામમાં નહીં લઈ જાય.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૫/૩૦૮]
January 6, 1964. Akshar Bhavan, Mumbai. During the morning discourse, Yogiji Maharaj explained Gadhada I-5, “One should meditate along with Radha. The bhakta is included! The whole Satsang reads this but no one asked Maharaj, ‘Who is your ideal Bhakta?’ Otherwise Maharaj would have revealed his identity. Many had difficulty accepting the supremacy of Maharaj, so then how can they understand the talk of his ideal Bhakta? We have great merits of our past so we understand this. Ghee added to bananas and sugar sprinkled on top of that. (Sweet bananas were made sweeter.) Did Gunatit change? He’s still here, here, and here. In the manifest form, Maharaj and Swami are both present. Akshar is Gunatit and Maharaj resides in him.”
[Brahmaswarup Yogiji Maharaj: 3/568]
૬ જાન્યુઆરી ૧૯૬૪. અક્ષર ભવનમાં સવારની કથામાં વચનામૃત ગઢડા પ્રથમ ૫ સમજાવતાં યોગીજી મહારાજ કહે, “રાધિકાએ સહિત ધ્યાન કરવું. તેમાં ભક્ત આવ્યા કે નહીં! આખો સત્સંગ વાંચે છે. કોઈએ ‘મહારાજના ઉત્તમ ભક્ત કોણ?’ તે પૂછ્યું નહીં. નહીં તો મહારાજ બતાવત. સર્વોપરીની ગેડ નો’તી બેસતી તો ભક્તની વાત ક્યાંથી બેસત? પૂર્વનાં પુણ્ય તે આપણને વાત સમજાણી ને ગેડ બેસી ગઈ. કેળામાં ઘી ને માંહી પડી ખાંડ. સ્વાદ આવે તો આંખનાં ચશ્માં ઠરી જાય... ગુણાતીત બદલી ગયા છે? છે, છે ને છે. પ્રત્યક્ષ સ્વરૂપમાં મહારાજ ને સ્વામી બંને રહ્યા છે. અક્ષર ગુણાતીત. તેમાં મહારાજ રહ્યા છે.”
[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૩/૫૬૮]