॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

Gadhada I-23: Emptying a Pot of Water; Remaining in an Elevated Spiritual State

Akhyan

Shivji did not behave in such an elevated spiritual state...

When Shivji learned that Vishnu Bhagwan assumed the beautiful form of Mohini, causing the asurs to become gripped with lust, and gave the amrut to the devas to drink, Shivji became eager to see the Mohini form. Taking Sati (Parvati) with him, they went to Bhagwan Vishnu seated on a bull. Here, Shivji requested Vishnu Bhagwan to assumed the Mohini form again. Vishnu Bhagwan tried to explain that he only assumed that form to cause infatuation in the asurs and give the amrut to the devas; he will show him that form but it is only appropriate for lustful men. Vishnu Bhagwan disappeared and gave Shivji the sight of Mohini form. Seeing the attractiveness of the Mohini form, Shivji could not restrain himself. Despite the presence of his consort Sati and his troop, Shivji ran after Mohini, grabbed her hair and embraced her. Only when Shivji ejaculated, he realized his shameful state. However, he was able to overcome his lament by thinking of the greatness of God.

[Bhagwat: 8/12]

શિવજી નો’તા વર્તતા તો મોહિની સ્વરૂપમાં મોહ પામ્યા...

ભગવાન શંકરે જ્યારે જાણ્યું કે ભગવાન વિષ્ણુએ મોહિનીરૂપ ધારણ કરીને અસુરોને મોહિત કર્યા અને દેવોને અમૃત પિવડાવી દીધું, ત્યારે તેમને ભગવાનના એ મોહિનીરૂપનાં દર્શન કરવાની ઉત્કંઠા જાગી. આથી સતી દેવીની સાથે વૃષભ પર સવાર થઈને ભગવાન વિષ્ણુ પાસે આવ્યા. ત્યાં તેમણે વિષ્ણુની સ્તુતિ કરી અને ફરીથી મોહિનીરૂપ ધારણ કરવા વિનંતી કરી. ત્યારે વિષ્ણુ ભગવાને તેમને સમજાવ્યા કે એ રૂપ તો દેવોનું કામ પાર પાડવા અને અસુરોને મોહ પમાડવા જ ધારણ કર્યું હતું. તમે તે રૂપ જોવા ઇચ્છો છો તો બતાવીશ, પણ તે કામી પુરુષો માટે જ યોગ્ય છે. એમ કહી ભગવાન અદૃશ્ય થઈ ગયા અને શિવજીને ઉપવનમાં મોહિનીરૂપનાં દર્શન થયાં. તેઓ આ રૂપ જોઈને વિહ્વળ થયા અને પોતાની પત્ની સતી અને તમામ ભૂતગણની ઉપસ્થિતિ હોવા છતાં મોહિનીની પાછળ દોડ્યા. તેના કેશ પકડી તેને આલિંગન કર્યું. તેમના વીર્યનું પતન થયું ત્યારે તેઓને પોતાની સ્થિતિનું ભાન થયું. પણ ભગવાનના મહિમાનો વિચાર કર્યો તેથી શોક ન પામ્યા.

[ભાગવત: ૮/૧૨]

Brahmā did not behave in such a state...

When Brahmāji decided to start the creation process as according to God’s wish, he created various forms of creation from the various parts of his own body. From his mouth, Saraswati, the goddess of speech, emerged. She had a youthful and attractive form. Once, when seeing her attractive form, Brahmāji became overcome with lust. Noticing such immoral thoughts, Brahmāji’s sons, Marichi Rushi and other, explained, “Father, you cannot have such thoughts toward your own daughter. No other Brahmā from the past has done something like this and no one in the future will do this.” Realizing the truth in his sons’ words, Brahmāji became shameful of his actions and discarded his body.

[Bhagwat: 3/12/28]

એવી સ્થિતિમાં બ્રહ્મા નો’તા વર્તતા તો સરસ્વતીને દેખીને...

બ્રહ્માજીએ ભગવાનની ઇચ્છાથી સૃષ્ટિના સર્જનનો સંકલ્પ કર્યો ત્યારે તેમનાં વિવિધ અંગોમાંથી વિવિધ સર્જન થયાં. તેમાં તેમના મુખમાંથી વાણીની અધિષ્ઠાત્રી દેવી સરસ્વતી ઉત્પન્ન થયાં હતાં. તેઓ ખૂબ જ સુકોમળ અને સુંદર હતાં. એક વાર બ્રહ્માજી તેને જોઈને કામમોહિત થઈ ગયા. તેમને આવો અધર્મમય વિચાર કરતાં જોઈને તેમના પુત્રો મરીચિ ઋષિ વગેરેએ સમજાવ્યા, “પિતાજી! તમે સમર્થ છો તો પણ પોતાના મનમાં ઉત્પન્ન થયેલા કામના વેગને નહીં રોકતા પુત્રી-ગમન જેવું દુસ્તર પાપ કરવાનો વિચાર કરી રહ્યા છો! આવું તો તમારા પૂર્વે થયેલા કોઈ બ્રહ્માએ કર્યું નથી. અને ભવિષ્યમાં પણ કરશે નહીં.” પોતાના પુત્રો દ્વારા આમ સમજાવવાથી બ્રહ્માજી ઘણી લજ્જા પામ્યા અને તેમણે તે શરીર તે જ સમયે ત્યજી દીધું.

[ભાગવત: ૩/૧૨/૨૮]

Nāradji did not behave in such an elevated spiritual state...

Naradji was a great sage who traveled around the three worlds to offer guidance to devotees. After having gained knowledge from Brahmāji, he took the vow of celibacy in order to serve Lord Nārāyan (Vishnu). He started performing austerities on the banks of Ganga in the Himalayas. Indra became suspicious of Naradji’s motive. He spoke to Brihaspati who said he might be aiming to take your throne.

To thwart him from his austerities, Indra sent Kamdeva. Kamdeva attempted to break his austerities in many ways; however, Naradji remained unmoved. Kamdev acknowledged defeat and asked Naradji for forgiveness for attempting to detract him. Naradji asked Kamdeva who had sent him. Kamdeva replied that he was sent by Indra. Naradji told Kamdeva to tell Indra that he had conquered all desires and is above temptations. The devas also praised Naradji for not succumbing to the god of lust, causing Naradji to develop arrogance.

Naradji went to Shankar to boast of this accomplishment. Shankar told Naradji not to tell Vishnu, yet Naradji went to Vishnu and boasted that he defeated the god of lust. Vishnu told Naradji not to let his guard down, in case... However, Naradji felt Vishnu did not acknowledge his achievement and unecessarily told him to be on guard. To put Naradji in his place and reduce his arrogance, Vishnu created an illusionary city belonging to King Shilnidhi.

Naradji arrived in this charming city. Shilnidhi learned of Naradji’s arrival and welcomed him to his city. Shilnidhi asked Naradji to read his daughter Shrimati’s (Vishwamohini’s) palm to determined who would be suitable for her hand in marriage. On seeing her extraordinary palm, Naradji became infatuated with her attractiveness and desired to marry her. At the moment, Naradji realized she is the very form of Lakshmi and said only Hari (Lord Vishnu) is worthy of marrying her. Shilnidhi decided to hold a swayamvara to determine who Shrimati chooses as her husband.

Naradji thought if he had Shrimati as his wife, no one would be more fortunate. He thought of winning her hand by praying to Vishnu. Vishnu appeared. Naradji asked Vishnu to make his face resemble that of Hari’s. Vishnu granted Naradji his wish, but instead of Hari’s face, he granted him a monkey’s face. (The word ‘Hari’ also means monkey).

Acquiring the boon, Naradji went to the swayamvara with the face of a monkey. Shrimati walked past all of the princes that arrived but she was not pleased with anyone. She prayed for Vishnu to take her. Naradji stood up and exclaimed she must be looking for him. Everyone poked fun at Naradji’s monkey face. Naradji realized he was duped by Vishnu.

Vishnu appeared in the swayamvara and Vishwamohini garlanded him as her beloved husband. Naradji felt Vishnu wanted Vishwamohini for himself and became enraged, “You promised me your face and gave me a monkey’s face instead.”

Vishnu replied, “Dear, Narad. Being a scholar of Sanskrit, did you not know that Hari also means monkey.”

“Am I stuck with this face forever?”

“Calm down, Narad. Look around.”

The illusionary city disappeared. There was no swayamvara. It was all created by Vishnu to make Naradji realized his misplaced arrogance that he had conquered lust.

[Tulsi Ramayan, Balkand: 123-133]

નારદજી નો’તા વર્તતા તો પરણ્યાનું મન થયું...

હિમાલયમાં ગંગાકિનારે નારદજીએ તપ કર્યું. તેને વિચલિત કરવા ઇન્દ્રે કામદેવને મોકલ્યા. નારદજી અડગ રહ્યા. કામદેવે નારદની માફી માંગી. દેવતાઓએ વખાણ્યા. નારદે આ વાત શંકરને કરી. શંકરે નારદને આ વાત વિષ્ણુને ન કરવા કહ્યું. છતાં નારદે વિષ્ણુ ભગવાનને કામ જીત્યાના ગર્વની વાત કરી. નારદનો ગર્વ ઉતારવા ભગવાને માયાવી નગરી કરી. શીલનિધિ રાજાની એ નગરીમાં કન્યા વિશ્વમોહિનીના સ્વયંવર માટે રાજાએ નારદજી પાસે કન્યાનો હાથ બતાવ્યો. નારદ કન્યામાં મોહ પામ્યા. આથી તેઓને પરણવાની ઇચ્છા થઈ.

[તુલસી રામાયણ, બાલકાંડ: ૧૨૩-૧૩૩]

King Parikshit was not such a devotee...

In Vrundavan, Krishna Bhagwan played ras with the Gopis on the night of Sharad Punam. Shukdevji described this incident vividly and extraordinarily to King Parikshit. Hearing these human-like actions of Krishna Bhagwan, Parikshit developed a great doubt in his mind: Why did Krishna Bhagwan behave against dharma by associating other with women when he himself took birth to eradicate adharma? Shukdevji explained the greatness of God to crush his doubts, “Fire consumes everything, yet it does not acquire the flaws (properties) of the things it consumes. Similarly, great eminent purushes have no personal motives in their actions, and by engaging in such misdeeds, nothing wrong is being done. He who is the God of all of the living beings is not susceptible to the effects of sinful or pious deeds.” In this way, Shukdevji explained the greatness of God to Parikshit and resolved his doubts.

[Bhagwat: 10/33]

જેમ રાજા પરીક્ષિત એવો ભક્ત નો’તો તો રાસક્રીડા...

ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે વૃંદાવનમાં શરદપૂનમની રાત્રે ગોપીઓ સાથે મહારાસ ખેલ્યો. આ રાસલીલાનું શુકદેવજીએ અદ્‌ભુત વર્ણન કર્યું. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની એ મનુષ્ય લીલાઓનું શ્રવણ કરીને રાજા પરીક્ષિતના મનમાં મોટો સંશય થયો કે: “ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે ધર્મની સ્થાપના માટે અવતાર લીધો છે તો ધર્મથી વિપરીત પરસ્ત્રીઓનો સ્પર્શ કેમ કર્યો?” ત્યારે શુકદેવજીએ ભગવાનનો મહિમા કહેતાં જણાવ્યું, “અગ્નિ બધું ભક્ષણ કરે છે, પરંતુ પદાર્થોના દોષોથી તે લિપ્ત થતો નથી. સામર્થ્યવાન પુરુષોને શુભ કર્મો કરવામાં તેમનો કોઈ સ્વાર્થ હોતો નથી અને અશુભ કર્મો કરતાં તેમને કોઈ અનર્થ થતો નથી. જે સર્વ જીવ-પ્રાણી માત્રના એકમાત્ર ભગવાન છે, તેમના જીવનમાં પાપ-પુણ્યનો સંબંધ કઈ રીતે કહી શકાય!!” આવી રીતે ભગવાનનો દિવ્ય મહિમા કહીને શુકદેવજીએ પરીક્ષિતનો સંશય ટાળી નાંખ્યો.

[ભાગવત: ૧૦/૩૩]

Indra’s Reputation Tarnished

Vishwamitra Rushi tells Ram and Lakshman the following story upon reaching an old, abandoned hermitage in Mithila:

Maharshi Gautam and his wife Ahalya lived in this ashram while he was performing penance. Once, Gautam Rishi left the ashram to gather wood. Indra arrived at the same time in the guise of Gautam Rishi and requested Ahalya to associate with him. Ahalya recognized Indra in his guise, yet she still accepted Indra’s request. As Indra was leaving the ashram, Gautam arrived and saw him in his guise. Overcome with anger, Gautam Rishi cursed him, “Wicked person! You disguised yourself as me and performed this sinful act! You will become impotent (devoid of genitals).” Gautam Rishi also cursed Ahalya, “You will also remain here for thousands of years on air and suffer great misery among ashes. You will remain invisible to all the creatures. When Ram, the son of Dashrath, walks in this forest, you will be freed from this curse.”

Later, after praying to the ancestral deities, they affixed genitals from sheep in his body.

[Valmik Ramayan, Balkand: 47-48]

ઇન્દ્રને કલંક

વિશ્વામિત્ર ઋષિ ભગવાન રામ અને લક્ષ્મણની સાથે મિથિલા પહોંચ્યા ત્યાં જૂના ખંડિત આશ્રમ વિશેની રામની પૃચ્છામાં વિશ્વામિત્ર આ આખ્યાન જણાવે છે.

મહર્ષિ ગૌતમ પત્ની અહલ્યાની સાથે આ આશ્રમમાં નિવાસ કરીને તપસ્યા કરતા હતા. એક વાર ગૌતમ ઋષિ સમિધનાં લાકડાં લેવા બહાર ગયા તે જ વખતે ઇન્દ્ર ગૌતમ મુનિનો વેશ ધારણ કરીને અહલ્યા પાસે આવ્યા. તેમણે અહલ્યા પાસે સમાગમ કરવાની માંગણી કરી. અહલ્યાએ ઇન્દ્રને ઓળખી લીધા હોવા છતાં આ પ્રસ્તાવ સ્વીકારીને ઇન્દ્ર સાથે સમાગમ કર્યો. જ્યારે ઇન્દ્ર અહલ્યા પાસેથી આશ્રમની બહાર નીકળતા હતા તે જ વખતે ગૌતમ ઋષિ આશ્રમમાં પ્રવેશ્યા અને ઇન્દ્રને પોતાના વેશમાં જોઈને રોષે ભરાઈને શાપ આપે છે કે, “દુર્બુદ્ધિના! તેં મારું રૂપ ધારણ કરીને આ ન કરવા યોગ્ય પાપકર્મ કર્યું છે. તેથી તે વિફળ (અંડકોશ વિનાનો) થઈ જઈશ.” અહલ્યાને પણ શાપ આપતા કહ્યું, “તું પણ અહીં હજારો વર્ષો સુધી માત્ર હવાને ખાતી, કષ્ટ ભોગવતી રહીને રાખમાં પડી રહીશ. બધાં પ્રાણીઓથી અદૃશ્ય રહીશ. જ્યારે દશરથ કુમાર રામ આ વનમાં આવશે ત્યારે શાપમાંથી મુક્ત થઈશ.” ત્યારબાદ ઇન્દ્રની પ્રાર્થનાથી પિતૃદેવતાઓએ પોતાના ઘેટાના અંડકોષ ઇન્દ્રના શરીરમાં જોડી દીધા.

[વાલ્મીકિ રામાયણ, બાલકાંડ: ૪૭-૪૮]

Chandra’s Reputation Tarnished

Chandra was born from the eyes of Atri, one of Brahmā’s sons. Brahmā appointed Chandra to preside over Brahmins, herbal medicines, and the constellations. Chandra conquered the three worlds (swarga, mrutyu, and pātāl) and completed the Rajasuya Yagna. Becoming arrogant of his accomplishments, he abducted Bruhaspati’s wife Tara, leading to a battle between Chandra and Bruhaspati. Shukracharya and the asurs sided with Chandra; and Shivji, his troops, and the devas sided with Bruhaspati. Angiras Rushi went to Brahmā and asked him to stop the feud. Therefore, Brahmā called and scolded Chandra and told him to return Tara. However, they learned that Tara was bearing a child. At Bruhaspati’s advice, Tara removed the child from her womb. Bruhaspati and Chandra both fought to claim the child. Brahmāji asked Tara to reveal the father, so Tara said the child was borne from Chandra. Chandra took the child and Brahmā named him Budh.

[Bhagwat: 9/14/2-14]

ચંદ્રને કલંક

બ્રહ્માજીના પુત્ર અત્રિના નેત્રમાંથી ચંદ્રમાનો જન્મ થયો. બ્રહ્માજીએ ચંદ્રમાને બ્રાહ્મણો, ઔષધિઓ અને નક્ષત્રોના અધિપતિ બનાવ્યા. તેમણે ત્રણેય લોક પર વિજય પ્રાપ્ત કર્યો અને રાજસૂય યજ્ઞ કર્યો. તેના અભિમાનમાં બૃહસ્પતિજીની પત્ની તારાનું હરણ કર્યું. આથી ચંદ્ર અને બૃહસ્પતિ વચ્ચે યુદ્ધ થયું. ચંદ્રના પક્ષે શુક્રાચાર્ય અને અસુરો રહ્યા. બૃહસ્પતિના પક્ષે સમસ્ત દેવગણ અને ભૂતગણો સાથે મહાદેવજી રહ્યા. અંગિરસ ઋષિએ બ્રહ્મા પાસે જઈ યુદ્ધ રોકવા વિનંતી કરી. આથી બ્રહ્માએ ચંદ્રને બોલાવી ધમકાવી તારાને પરત કરવા કહ્યું. ત્યારે ખબર પડી કે તારા તો ગર્ભવતી છે. બૃહસ્પતિના કહેવાથી તારાએ બાળકને ગર્ભથી અલગ કર્યો. ત્યારે બૃહસ્પતિ અને ચંદ્ર બંનેએ તે બાળક માટે દાવો કર્યો. બ્રહ્માજીના પૂછવાથી તારાએ આ બાળક ચંદ્રમાંથી થયું છે એમ કહ્યું. એટલે ચંદ્રમાં તે બાળકને લઈ ગયા. બ્રહ્માએ બાળકનું નામ બુધ રાખ્યું.

[ભાગવત: ૯/૧૪/૨-૧૪]

SELECTION
TYPE * History * Mahima * Nirupan * Prasang * Summary * Akhyan VAKTA * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami * Brahmaswarup Mahant Swami Maharaj * Brahmaswarup Pragji Bhakta * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj * Brahmaswarup Shastriji Maharaj * Brahmaswarup Yogiji Maharaj REFERENCE * Aksharamrutam * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 1 * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 2 * Bhagwan Swaminarayan: Part 4 * Bhagwan Swaminarayan: Part 5 * Brahmana Sange * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 6 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 7 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 8 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Shri Pragji Bhakta * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 6 * Chalo Chale Ham Akshardham * Divine Memories - Part 1 * Divine Memories - Part 2 * Divine Memories - Part 3 * Jeva Me Nirakhya Re - Part 6 * Parabhakti * Sanjivani * Satsang Saurabh: Part 1 * Swabhavvash Sansar * Swamini Vato * Yogi Gita Marma * Yogi Vani * Yogiji Maharaj’s 101 Tales of Wisdom PLACE YEAR
Go

Type: Keywords Exact phrase