શાર્દૂલવિક્રીડિતમ્

વૈરાગ્યેણ દૃઢેન બાલ્યવયસિ ત્યક્ત્વા ગૃહં બાન્ધવાન્
અન્વિષ્ટાચ્ચ સુતોષિતાચ્ચ ગુરુતો વિજ્ઞાનમાસાદ્ય ચ ।
સદ્‌બોધેન વિમોચયસ્યનુગતાન્ દેશે મુમુક્ષૂનટન્
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૧॥

બાલ્યાવસ્થ છતાં કીધો ગૃહ કુટુંબી આદિના ત્યાગને,
શોધી સદ્‌ગુરુને પ્રસન્ન કરી પામ્યા એથી વિજ્ઞાનને;
દ્યો છો મોક્ષ મુમુક્ષુને ફરી ફરી, દેશાંતરે બોધથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૧)

શુશ્રૂષાં કૃતવાન્ ગુરોરગણયન્ પ્રાગ્જેરુપાધીન્ બહૂન્
સેવાયા અચલં વ્રતં ધૃતવતા ભીતં ન કસ્માદપિ ।
આજ્ઞાં પાલયતાનુભૂતમતુલં શારીરકષ્ટં ગુરોઃ
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૨॥

ગુરુવર્ય પ્રાગજી તણી કરી, સેવા ઉપાધિ સહી,
રાખી ટેક સદા અવિચળ ગ્રહી, પરવા ન કો’ની કરી;
આજ્ઞા શ્રી ગુરુની મહીં તન કર્યું, ચૂરેચૂરા પ્રેમથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૨)

શાસ્ત્રં જીવણરંગતઃ શ્રુતવતા વેદાદિ તાભ્યાં ત્વયા
સાકાર – પ્રકટેશ્વરાક્ષરપતે – રધ્યાપિતોપાસના ।
શાસ્ત્રર્થા વિહિતાઃ સભાસુ વિજિતા વાદૈઃ પ્રતિસ્પર્ધિનઃ
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૩॥

જીવણરંગ થકી વ્યાકરણ ને, વેદાદિ શાસ્ત્રો ભણ્યા,
શીખાવી વળી એહને પ્રગટની, સાકાર ઉપાસના;
શાસ્ત્રાર્થો કરી પંડિતો ભરી સભા, માંહી જીત્યા વાદથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૩)

કારુણ્યેન વસુન્ધરાં હરિવરો યુક્તોઽક્ષરેણાયયૌ
આજ્ઞા શ્રીહરિણા કૃતા પ્રથયિતું ભક્તિં હરેરીદૃશીમ્ ।
આજ્ઞાં પાલયતા દુરાગ્રહવતાં સોઢાસ્ત્વયોપદ્રવાઃ
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૪॥

શ્રીજી અક્ષર યુક્ત પૃથ્વી ઉપરે, આવ્યા કરુણા કરી,
વાર્તા એહ ઉપાસનાની કરવા, આજ્ઞા હરિની ધરી;
તેમાં નિત્ય દુરાગ્રહી તણી સહી, ઉપાધિને મૌનથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૪)

શ્રીબોચાસણધામ – રમ્યાસિકતાઃ પૂતાઃ પદૈઃ શ્રીહરેઃ
સંકલ્પો વિહિતસ્ત્વયાક્ષરપતે – મૂર્તિપ્રતિષ્ઠાપને ।
ભક્તેભ્યોઽક્ષરમન્દિરં રચયતા પ્રૌઢં મહો દર્શિતમ્
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૫॥

શ્રી બોચાસણ ધામ છે રમણ રેતી જ્યાં હરિ વિચર્યા,
ત્યાં સંકલ્પ કર્યો શ્રી અક્ષર પ્રભુની મૂર્તિઓ સ્થાપવા;
સ્થાપી પ્રૌઢ પ્રતાપ ભક્ત જનને, દેખાડિયો હર્ષથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૫)

શ્રદ્ધાયુક્ત – મુમુક્ષુરેત્ય શરણં કુર્યાદ્ ભવત્સેવનાં
સન્તાપાંસ્ત્રિવિધાન્નિવાર્ય સકલાન્ ભૂયાદ્ ભવાન્ શાંતિદઃ ।
દેહો ભક્તહિતાર્થમેવ ભવતા બ્રહ્માર્પિતો ધાર્યતે
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૬॥

શ્રદ્ધા યુક્ત મુમુક્ષુ કોઈ શરણે, આવી કરે સેવના,
ટાળી તાપ ત્રિવિધ દોષ સઘળા, શાંતિ દિયો છો સદા;
આ બ્રહ્માર્પણ દેહ ભક્ત અરથે રાખ્યો કરી હર્ષથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૬)

ધર્મજ્ઞાન – વિરાગભક્તય ઇમે એકાન્તિકાનાં ગુણાઃ
ચત્વારશ્ચ ભવન્તિ પંચમમિદં શુશ્રૂષણં શ્રીહરેઃ ।
શ્રેયસ્કારિગુણાઃ હરેર્મુનિવરં ત્વાં ભૂષયન્તેઽખિલાઃ
પૂજાર્હં પ્રણમામિ યજ્ઞપુરુષં શાસ્ત્રપ્રવીણં મુદા ॥૭॥

ધર્મ જ્ઞાન વૈરાગ્ય ને ભગતિ સૌ, એકાન્તિકના છે ગુણો,
સેવા શ્રીહરિ તુલ્ય નિત્ય કરવા, પંચે પૂરાં લક્ષણો;
છો આભૂષિત સર્વ ગુણ હરિના, કલ્યાણકારી થકી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૭)

નામોચ્ચારમહિત્વમેવ મલિનં સંકલ્પમાખંડતે
કિંચાન્તઃશરણં પ્રશામયતિ યત્ સંસારચક્રાનલાન્ ।
યત્પાદામ્બુજલોલુપા હરિજના ગાયન્તિ શુભ્રં યશસ્-
તસ્મિન્ યજ્ઞપુરુષદાસ-ચરણે પ્રીત્યા નમસ્યાસ્તુ મે ॥૮॥

જેનું નામ રટ્યા થકી મલિન સંકલ્પો સમૂળા ગયા,
જેને શરણ થયા પછી ભવ તણા, ફેરા વિરામી ગયા;
જેનું ગાન દશો દિશે હરિજનો, ગાયે અતિ હર્ષથી,
એવા યજ્ઞપુરુષદાસ તમને, પાયે નમું પ્રીતથી. (૮)

ગુજરાતી અષ્ટક: સદ્‌ગુરુ નિર્ગુણદાસ સ્વામી અને ચતુરભાઈ પટેલ (સોજીત્રા)