॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં

॥ વચનામૃત ॥

Vartal-16: Not Feeling Comfortable with Worldly Great Men

Nirupan

Gunātitānand Swami says, “I do not like it when some worldly, eminent person comes on his horse and feel ‘when will he leave?’ Even if he brings motaiyā lādus, so what?... I prefer the meek devotees of God.”

[Swāmini Vāto: 6/127]

ગુણાતીતાનંદ સ્વામી કહે, “કો’ક મોટો માણસ ઘોડા લઈને આવે તે ન ગમે, તે જાણું જે, ક્યારે જાય? તે મરને મોતિયા (લાડુ) લાવ્યા હોય, તેમાં શું?... ગરીબ હરિજન ગમે.”

[સ્વામીની વાતો: ૬/૧૨૭]

1896 (Samvat 1952), Mahuvā. Bhagatji Mahārāj had Vachanāmrut Vartāl 16 read and said, “Shriji Mahārāj has mentioned the secret from his heart in this Vachanāmrut. If we contemplate deeply, then we realize that if we have darshan of God just once, even for a second, and believe God truly to be God, then the cycles of births and deaths would dissolve.”

He continued, “In the past, no one who was considered great believed that there was happiness in kingship or women. In contrast, we think there is happiness in that. So, how will we ever be able to get along with the Satpurush?”

[Brahmaswarup Pragji Bhakta: 525]

સં. ૧૯૫૨, મહુવામાં ભગતજી મહારાજે વચનામૃત વરતાલ ૧૬મું વચનામૃત વંચાવ્યું અને વાત કરી, “શ્રીજીમહારાજે આમાં પોતાના અંતરનું રહસ્ય કહ્યું છે. જો ઊંડા ઊતરી વિચાર કરીએ તો એમ જ જણાય કે જો ભગવાનને ખરેખર ભગવાન જાણી, દર્શન એક વાર કર્યાં હોય, નિમિષમાત્ર કર્યાં હોય, તો જગતનો ફેર ઊતરી જ જવો જોઈએ.” એમ કહી નિરૂપણ કરી બોલ્યા, “માટે રાજ્યમાં કે સ્ત્રીમાં સુખ મોટાએ માન્યું નથી અને આપણે એમાં સુખ માનીને મોટો આદર કરી બેઠા છીએ, તેથી મોટાપુરુષ સાથે શી રીતે બનશે?”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રાગજી ભક્ત: ૪૧૭]

August 1897 (Samvat 1953), Junāgadh. Bhagatji Mahārāj had Vachanāmrut Vartāl 16 read and said, “Compared to the bliss of worshiping God, the bliss of the 14 realms is said to be like that of narak. However, the jiva has developed an outward perspective and now it needs to turn this around. If one practices introspection and spiritually embraces God, one will be able to reminisce and enjoy the nectar of devotion to God. On the other hand, nothing will be achieved just by being complacent. By associating with the Satpurush, the jiva will overcome its belief of attaching value to the five senses, a belief that originated from a lack of understanding and discretion. The Satpurush will then be able to convince such a person about the value of God.”

[Brahmaswarup Pragji Bhakta: 583]

સં. ૧૯૫૩, જૂનાગઢ. વચનામૃત વરતાલ ૧૬મું વંચાવીને ભગતજી મહારાજે વાત કરી, “ભગવાનના સુખ આગળ ચૌદ લોકનું જે સુખ તે નરક જેવું કહ્યું છે, પણ જીવને બહાર દૃષ્ટિ થઈ છે તે હવે અવળું મોઢું કરવાની છે એવી અંતર્દૃષ્ટિ જ્યારે થશે ત્યારે ભગવાનને બાથમાં લઈને ભજનના સુખરૂપી અમૃતના ઓડકાર આવશે, પણ ખાલી ચાળા ચૂંથ્યે કંઈ નહીં વળે. માટે જે અણસમજણ અને અવિવેકે કરીને પંચવિષયમાં માલ મનાઈ ગયો છે, તે જો સત્પુરુષના સંબંધે કરીને જીવ ટાળી નાખે, તો સત્પુરુષ ભગવાનમાં માલ મનાવી દે.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રાગજી ભક્ત: ૪૬૩]

September 26, 1965, Mumbai. Explaining Vachanāmrut Vartāl 16 in the assembly, Yogiji Mahārāj said, “[We] do not get along with worldly, eminent people. I will say, ‘Please come and sit.’ But no flattery or show. I do not follow him around. Shāstriji Mahārāj would never engage in flattery. Would a worldly, eminent person even acknowledge us? He would not look at us. A king has pride of being a ruler, whereas [we] believe the world to be false. We have pride for encouraging renunciation and initiating them as sādhus. ‘I have pride for inspiring others to worship God,’ is what Mahārāj is saying. ‘I have pride of renunciation and vairāgya.’ How can one use flattery for that? If he is great, let him be great in his own house. He will remain on that end. Mahārāj gave a hard and straight reply. Mahārāj was a patron of the poor. There is no bliss comparable to chanting the name of God. One may be great (in a worldly sense), but he runs around for a woman in vain. What worth is in that? One cannot renounce one woman, so how can one renounce one million? Chitraketu realized the greatness of God, so he was able to renounce.”

[Brahmaswarup Yogiji Mahārāj: 4/115]

તા. ૨૬/૯/૧૯૬૫, મુંબઈ. કથાપ્રસંગમાં વચનામૃત વરતાલ ૧૬ નિરૂપતાં યોગીજી મહારાજે સુંદર વાતો કરી, “મોટા માણસ સાથે બને નહીં. ‘આવો, બેસો’ કહેવું. ખુશામત નહીં. ડોળ નહીં. તેની પાછળ ફરવું નહીં. શાસ્ત્રીજી મહારાજ ખુશામત ન કરે. મોટો માણસ હોય તેને આપણી ગણતરી ખરી? સામું ન જુએ. રાજનો કેફ હોય... ને આપણે સંસારકૂચા! વૈરાગ્ય કરી બીજાને સાધુ બનાવવા એ ખુમારી છે. ભગવાન ભજાવવા એમ ભક્તિનો મારે મદ છે - એમ મહારાજ કહે છે. અમારે ત્યાગ ને વૈરાગ્યનો કેફ. એની ક્યાં ખુશામત કરવી? મોટો, તો એના ઘરનો ભલે રહ્યો! પડ્યો રહે એક કોર! મહારાજે કડક જવાબ દીધો. મહારાજ તો ગરીબના બેલી. માળા ઘમકાવવા જેવું સુખ ક્યાંય નથી. હોય મોટો, પણ બૈરાં સારુ આંટા મારે. વલખાં મારે. શું માલ કાઢવો છે તેમાં? એક સ્ત્રી છૂટતી નથી, તો કરોડ ક્યાંથી છૂટે? ચિત્રકેતુને મહિમા ઊતર્યો તે છોડ્યું.”

[બ્રહ્મસ્વરૂપ યોગીજી મહારાજ: ૪/૧૧૫]

(In this incident, Pramukh Swami Maharaj explains the meaning of the word ‘mad’ (pride) as used by Shriji Maharaj.)

June 18, 1993. Sarangpur. Priyavrat Swami read on the topic of ‘Shriji Maharaj’s Personality’ based on the Vachanamrut. On that, Maharaj’s words about his state of equanimity were read: “If you seat us on a elephant or a donkey... we should remain happy...” based on Vachanamrut Gadhada I-74. I said, “How can one remain happy sitting on a donkey?”

Swamishri said, “If one believes it is God’s wish, then one can remain happy.” Then, he added, “One day, go sit on a donkey in Anand.”

I instantly said, “I would not sit on a donkey in any circumstance. What would others say?”

Swamishri said, “People can say what they want to. We just have to say ‘Swaminarayan Swaminarayan’ while sitting on the donkey. Only when something like this happens, whether they have reached an elevated state is realized.”

“God is omniscient. If we show him, everything is included. Why do we need to show others (if we have reached that state)?” I argued.

“Even so, for our own realizizarion that we have reached that state, we have to do it.”

Reading further, the word ‘pride (mad) in devotion’ were read. I asked, “Why did Maharaj use the word mad? We should not have mad.”

Swamishri replied, “In this context, mad means ecstasy. When one becomes ecstatic in devotion of God, one forgets everything else. Just as one who drinks alcohol becomes mad and forgets the world, one forgets the world when one becomes intoxicated with devotion of God.”

[Jeva Me Nirakhya Re - Part 3]

(પસ્તુત પ્રસંગમાં મહારાજે વાપરેલો શબ્દ ‘મદ’નો અર્થ કેવી રીતે સમજવનો તેનું નિરૂપણ પ્રમુખસ્વામી મહારાજ કરે છે.)

તા. ૧૮-૬-૯૩, સારંગપુર. પ્રિયવ્રત સ્વામીએ સ્વામીશ્રી સમક્ષ ‘વચનામૃત’ના આધારે ‘શ્રીજીમહારાજનું વ્યક્તિત્વ’ એ વિષય ઉપર મહારાજનાં સમત્વનાં વચનોની વાત કરી. “હાથીએ બેસાડે કે ગધેડે... રાજી રહે... પ્ર. ૭૪....” મેં પૂછ્યું, “ગધેડે બેસવામાં રાજી કેમ રહેવાય?”

સ્વામીશ્રી, “ભગવાનની ઇચ્છા માનીએ તો રહેવાય.” પછી કહે, “તમે એક દિવસ આણંદમાં જઈને ગધેડે બેસો.”

મેં તરત કહ્યું, “હું તો કોઈ સંજોગોમાં ના બેસું. લોકો કહે, ‘શું હશે?’”

સ્વામીશ્રી, “લોકોને જે બોલવું હોય એ બોલે. આપણે તો સ્વામિનારાયણ, સ્વામિનારાયણ કરતાં માળા લઈને બેસવું. ભજન કરવું. આવું થાય તો સ્થિતિ છે કે નહિ તેની ખબર પડે ને!”

“ભગવાન અંતર્યામી છે. એમણે બતાવ્યું એમાં બધું આવી ગયું. બહાર બતાવવાની જરૂર શી?” મેં દલીલ કરી.

“તો ય પ્રતીતિ માટે કરવું પડે ને!”

સ્વામીશ્રીને ગમ્મતમય સૂરમાં સમત્વની શીખનો રણકો હતો. આગળ ‘ભક્તિ’ના મદની વાત આવી.

મેં પૂછ્યું, “મહારાજે ‘મદ’ શા માટે કહ્યો? મદ તો કોઈ પ્રકારે રાખવો જ ન જોઈએ.”

સ્વામીશ્રી કહે, “મદ એટલે કેફ કહેવાય. ભક્તિનો કેફ ચડે એટલે બીજું ભૂલી જવાય. જેમ દારૂ પીને ગાંડો થાય ને બધું ભૂલી જાય એમ ભક્તિનો કેફ એવો ચઢે કે જગત ભૂલાઈ જાય.”

- ભગવત્ચરણ સ્વામી

[જેવા મેં નિરખ્યા રે - ભાગ ૩]

Pramukh Swami Maharaj celebrated Dev-Diwali on November 8, 1984, then he arrived in Dharmaj for a pārāyan. When reading Vachanamrut Vartal 16, the topic of miracles suddenly popped up. Regarding miracles, Swamishri said, “I do not have any power to perform miracles, so what miracle can I show? Others have such powers so they show miracles. Maharaj has not given us the power to perform miracles, so what can I show?”

Swamishri concealed his true power and exhibited human traits in this manner and then said, “What is the motivation for other eminent people to show miracles other than the desire for material objects? We (referring to himself) do not have such desires, so why show miracles?”

Despite possessing immense powers, he never placed importance on miracles.

[Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5/210]

તા. ૮/૧૧/૧૯૮૪ના રોજ દેવદિવાળીનો ઉત્સવ ઊજવી પ્રમુખસ્વામી મહારાજ પારાયણ નિમિત્તે ધર્મજ આવી પહોંચ્યા. અત્રે તા. ૧૦/૧૧ની બપોરે ભોજન બાદ થઈ રહેલા વચનામૃત વરતાલ ૧૬ના વાંચનમાંથી ચમત્કારોની વાત ફૂટી નીકળી. તે સંદર્ભમાં સ્વામીશ્રી બોલ્યા, “આપણી પાસે (ઐશ્વર્ય) છે નહીં એટલે શું દેખાડીએ? બીજા બધા ઐશ્વર્ય લઈને ફરે છે એટલે બતાવે છે. મહારાજ આપણને આપી નથી ગયા એટલે શું બતાવવું?”

મનુષ્યભાવનાં આટલાં વેણ ઉચ્ચરી સ્વામીશ્રીએ કહ્યું, “મોટાને પરચો દેખાડવાની પાછળ પદાર્થની લાલસા સિવાય બીજું શું છે? આપણને એ ઇચ્છા નથી, પછી શું પરચા દેખાડવા?”

અઢળક ઐશ્વર્યના ધણી હોવા છતાં સ્વામીશ્રીએ કદી પરચાની વાતોને અગ્રસ્થાન લેવા દીધું નહોતું. ‘ઉર મેં લેશ ન આશ...’ની તેઓની સ્થિતિ આવા પ્રસંગે વિશેષ પરખાતી.

[બ્રહ્મસ્વરૂપ પ્રમુખસ્વામી મહારાજ: ભાગ ૫/૨૧૦]

SELECTION
TYPE * History * Mahima * Nirupan * Prasang * Summary * Akhyan VAKTA * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami * Brahmaswarup Mahant Swami Maharaj * Brahmaswarup Pragji Bhakta * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj * Brahmaswarup Shastriji Maharaj * Brahmaswarup Yogiji Maharaj REFERENCE * Aksharamrutam * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 1 * Aksharbrahma Shri Gunatitanand Swami: Part 2 * Bhagwan Swaminarayan: Part 4 * Bhagwan Swaminarayan: Part 5 * Brahmana Sange * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 6 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 7 * Brahmaswarup Pramukh Swami Maharaj: Part 8 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Shastriji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Shri Pragji Bhakta * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 1 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 2 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 3 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 4 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 5 * Brahmaswarup Yogiji Maharaj: Part 6 * Chalo Chale Ham Akshardham * Divine Memories - Part 1 * Divine Memories - Part 2 * Divine Memories - Part 3 * Jeva Me Nirakhya Re - Part 6 * Parabhakti * Sanjivani * Satsang Saurabh: Part 1 * Swabhavvash Sansar * Swamini Vato * Yogi Gita Marma * Yogi Vani * Yogiji Maharaj’s 101 Tales of Wisdom PLACE YEAR
Go

Type: Keywords Exact phrase