Meaning: Gujarati English
ધર્મશાસ્ત્રાન્તર્ગતા ચ યાજ્ઞવલ્ક્યૠષેઃ સ્મૃતિઃ ।
એતાન્યષ્ટ મમેષ્ટાનિ સચ્છાસ્ત્રાણિ ભવન્તિ હિ ॥
धर्मशास्त्रान्तर्गता च याज्ञवल्क्यॠषेः स्मृतिः ।
एतान्यष्ट ममेष्टानि सच्छास्त्राणि भवन्ति हि ॥
Dharma-shāstrāntargatā cha yāgnavalkya-ṛuṣhehe smṛutihi |
Etānyaṣhṭa mameṣhṭāni sachchhāstrāṇi bhavanti hi ||
233
અને ધર્મશાસ્ત્રના મધ્‍યમાં રહી એવી જે યાજ્ઞવલ્‍ક્ય ઋષિની સ્‍મૃતિ એ જે આઠ સચ્‍છાસ્ત્ર તે અમને ઈષ્‍ટ છે. (શિક્ષાપત્રી: 95)
સ્વહિતેચ્છુભિરેતાનિ મચ્છિષ્યૈઃ સકલૈરપિ ।
શ્રોતવ્યાન્યથ પાઠ્યાનિ કથનીયાનિ ચ દ્વિજૈઃ ॥
स्वहितेच्छुभिरेतानि मच्छिष्यैः सकलैरपि ।
श्रोतव्यान्यथ पाठ्यानि कथनीयानि च द्विजैः ॥
Svahitechchhubhiretāni machchhiṣhyaihai sakalairapi |
Shrotavyānyath pāṭhyāni kathanīyāni cha dvijaihai ||
234
અને પોતાના હિતને ઇચ્‍છતા એવા જે અમારા સર્વે શિષ્‍ય તેમણે એ આઠ સચ્‍છાસ્ત્ર જે તે સાંભળવાં અને અમારા આશ્રિત જે દ્વિજ તેમણે એ સચ્‍છાસ્ત્ર જે તે ભણવાં તથા ભણાવવાં તથા એમની કથા કરવી. (શિક્ષાપત્રી: 96)
તત્રાચારવ્યવહૃતિનિષ્કૃતાનાં ચ નિર્ણયે ।
ગ્રાહ્યા મિતાક્ષરોપેતા યાજ્ઞવલ્ક્યસ્ય તુ સ્મૃતિઃ ॥
तत्राचारव्यवहृतिनिष्कृतानां च नीर्णये ।
ग्राह्या मिताक्षरोपेता याज्ञवल्क्यस्य तु स्मृतिः ॥
Tatrāchār-vyavahṛutini-ṣhkṛutānām cha nīrṇaye |
Grāhyā mitākṣharopetā yāgnavalkyasya tu smṛutihi ||
235
અને તે આઠ સચ્‍છાસ્ત્રમાંથી આચાર, વ્‍યવહાર અને પ્રયશ્ચિત એ ત્રણનો જે નિર્ણય કરવો તેને વિષે તો મિતાક્ષરી ટીકાએ યુક્ત એવી જે યાજ્ઞવલ્‍ક્ય ઋષિની સ્‍મૃતિ તેનું ગ્રહણ કરવું. (શિક્ષાપત્રી: 97)
શ્રીમદ્ભાગવતસ્યૈષુ સ્કન્ધૌ દશમપઞ્‍ચમૌ ।
સર્વાધિકતયા જ્ઞેયૌ કૃષ્ણમાહાત્મ્યબુદ્ધયે ॥
श्रीमद्भागवतस्यैषु स्कन्धौ दशमपञ्चमौ ।
सर्वाधिकतया ज्ञेयौ कृष्णमाहात्म्यबुद्धये ॥
Shrīmadbhāgavatasyaiṣhu skandhau dasham-panchamau |
Sarvādhikatayā gneyau kṛuṣhṇa-māhātmya-buddhaye ||
236
અને વળી એ આઠ સચ્‍છાસ્ત્રને વિષે જે શ્રીમદ્‍ભાગવત પુરાણ તેના દશમ ને પંચમ નામે જે બે સ્‍કંધ તે જે તે શ્રીકૃષ્‍ણ ભગવાનના માહાત્‍મ્‍ય જાણવાને અર્થે સર્વેથી અધિકપણે જાણવા. (શિક્ષાપત્રી: 98)
દશમઃ પઞ્‍ચમઃ સ્કન્ધો યાજ્ઞવલ્ક્યસ્ય ચ સ્મૃતિઃ ।
ભક્તિશાસ્ત્રં યોગશાસ્ત્રં ધર્મશાસ્ત્રં ક્રમેણ મે ॥
दशमः पञ्चमः स्कन्धो याज्ञवल्क्यस्य च स्मृतिः ।
भक्तिशास्त्रं योगशास्त्रं धर्मशास्त्रं क्रमेण मे ॥
Dashamah panchamah skandho yāgnavalkyasya cha smṛutihi |
Bhaktishāstram yogashāstram dharmashāstram krameṇ me ||
237
અને દશમસ્‍કંધ તથા પંચમસ્‍કંધ તથા યાજ્ઞવલ્‍ક્યની સ્‍મૃતિ, એ જે ત્રણ તે અનુક્રમે કરીને અમારું ભક્તિશાસ્ત્ર, યોગશાસ્ત્ર અને ધર્મશાસ્ત્ર છે કહેતાં દશમસ્‍કંધ તે ભક્તિશાસ્ત્ર છે અને પંચમસ્‍કંધ તે યોગશાસ્ત્ર છે અને યાજ્ઞવલ્‍ક્યની સ્‍મૃતિ તે ધર્મશાસ્ત્ર છે એમ જાણવું. (શિક્ષાપત્રી: 99)
શારીરકાણાં ભગવદ્‍ગીતાયાશ્ચાવગમ્યતામ્ ।
રામાનુજાચાર્યકૃતં ભાષ્યમાધ્યાત્મિકં મમ ॥
शारीरकाणां भगवद्गीतायाश्चावगम्यताम् ।
रामानुजाचार्यकृतं भाष्यमाध्यात्मिकं मम ॥
Shārīrakāṇām bhagavad-gītāyāshchāv-gamyatām |
Rāmānujāchāryakṛutam bhāṣhyamādhyātmikam mam ||
238
અને શ્રીરામાનુજાચાર્યે કર્યું એવુ જે વ્‍યાસસૂત્રનું શ્રીભાષ્‍ય તથા શ્રીભગવદ્‍ગીતાનું ભાષ્‍ય એ જે બે તે અમારું અધ્‍યાત્‍મશાસ્ત્ર છે એમ જાણવું. (શિક્ષાપત્રી: 100)
એતેષુ યાનિ વાક્યાનિ શ્રીકૃષ્ણસ્ય વૃષસ્ય ચ ।
અત્યુત્કર્ષપરાણિ સ્યુસ્તથા ભક્તિવિરાગયોઃ ॥
एतेषु यानि वाक्यानि श्रीकृष्णस्य वृषस्य च ।
अत्युत्कर्षपराणि स्युस्तथा भक्तिविरागयोः ॥
Eteṣhu yāni vākyāni shrīkṛuṣhṇasya vṛuṣhasya cha |
Atyutkarṣhaparāṇi syus-tathā bhakti-virāgayoho ||
239
અને એ સર્વે સચ્‍છાસ્ત્રને વિષે જે વચન તે જે તે શ્રીકૃષ્‍ણ ભગવાનનું સ્‍વરૂપ તથા ધર્મ તથા ભક્તિ તથા વૈરાગ્ય એ ચારના અતિ ઉત્‍કર્ષપણાને કહેતાં હોય. (શિક્ષાપત્રી: 101)
મન્તવ્યાનિ પ્રધાનાનિ તાન્યેવેતરવાક્યતઃ ।
ધર્મેણ સહિતા કૃષ્ણભક્તિઃ કાર્યેતિ તદ્રહઃ ॥
मन्तव्यानि प्रधानानि तान्येवेतरवाक्यतः ।
धर्मेण सहिता कृष्णभक्तिः कार्येति तद्रहः ॥
Mantavyāni pradhānāni tānyevetaravākyatah |
Dharmeṇ sahitā kṛuṣhṇa-bhaktihi kāryeti tadrahah ||
240
તે વચન જે તે બીજાં વચન કરતાં પ્રધાનપણે માનવાં અને શ્રીકૃષ્‍ણ ભગવાનની ભક્તિ તે જે તે ધર્મ સહિત જ કરવી એવી રીતે તે સર્વે સચ્‍છાસ્ત્રનું રહસ્‍ય છે. (શિક્ષાપત્રી: 102)
ધર્મો જ્ઞેયઃ સદાચારઃ શ્રુતિસ્મૃત્યુપપાદિતઃ ।
માહાત્મ્યજ્ઞાનયુગ્ભૂરિસ્નેહો ભક્તિશ્ચ માધવે ॥
धर्मो ज्ञेयः सदाचारः श्रुतिस्मृत्युपपादितः ।
माहात्म्यज्ञानयुग्भूरिस्नेहो भक्तिश्च माधवे ॥
Dharmo gneyah sadāchārah shruti-smṛutyup-pāditah |
Māhātmya-gnān-yugbhūri-sneho bhaktishcha mādhave ||
241
અને શ્રુતિ સ્‍મૃતિ તેમણે પ્રતિપાદન કર્યો એવો જે સદાચાર તે ધર્મ જાણવો અને શ્રીકૃષ્‍ણ ભગવાનને વિષે માહાત્‍મ્‍ય જ્ઞાને સહિત જે ઘણો સ્‍નેહ તે ભક્તિ જાણવી. (શિક્ષાપત્રી: 103)
વૈરાગ્યં જ્ઞેયમપ્રીતિઃ શ્રીકૃષ્ણેતરવસ્તુષુ ।
જ્ઞાનં ચ જીવમાયેશરૂપાણાં સુષ્ઠુ વેદનમ્ ॥
वैराग्यं ज्ञेयमप्रीतिः श्रीकृष्णेतरवस्तुषु ।
ज्ञानं च जीवमायेशरूपाणां सुष्ठु वेदनम् ॥
Vairāgyam gneyamaprītihi shrīkṛuṣhṇe-taravastuṣhu |
Gnānam cha jīva-māyesha-rūpāṇām suṣhṭhu vedanam ||
242
અને શ્રીકૃષ્‍ણ ભગવાન વિના અન્‍ય પદાર્થમાં પ્રીતિ નહિ તે વૈરાગ્‍ય જાણવો અને જીવ, માયા અને ઈશ્વર તેમના સ્‍વરૂપને જે રૂડી રીતે જાણવું તેને જ્ઞાન કહીએ. (શિક્ષાપત્રી: 104)

Shlok Selection

Shloks Index