કીર્તન મુક્તાવલી
ઇતિહાસ
(૧) હરિ બિન કોઈ ન તેરા સમજ નર
ગુરુ રામાનંદ સ્વામી સ્વધામ પધાર્યા પછી સહજાનંદ સ્વામીએ ધર્મધૂરા સંભાળી લીધી. ત્યાર બાદ ભગવાન સ્વામિનારાયણે ઘણાં કાર્યો કર્યાં અને અલૌકિક ઐશ્વર્ય બતાવ્યું. અહિંસામય યજ્ઞો કર્યા, ૫૦૦ પરમહંસોને દીક્ષા આપી, સદાવ્રતો શરું કર્યાં, લોકોને વહેમ અને વ્યસનોથી મુક્ત કર્યા, વગેરે. પરંતુ ભક્ત સહિત ભગવાનની સર્વોપરિ ઉપાસના અખંડ પૃથ્વી પર રહે તે માટે મહારાજને મંદિરોની આવશ્યકતા લાગી.
તે માટે મહારાજે અમદાવાદમાં મંદિર બાંધ્યું અને તેમાં નરનારાયણદેવની મૂર્તિઓ પધરાવી. મુક્તાનંદ સ્વામી આ કાર્યના સાક્ષી હતા. તેમને નરનારાયણ દેવનો મહિમા જાહેર કરવા આ કીર્તન રચ્યું અને લોકોને મનુષ્ય જન્મ વડે ભગવાન ભજી લેવા આદેશ આપ્યો છે. તે જ નરનારાયણ દેવ આ પ્રગટ સહજાનંદ સ્વામી છે તે તાત્પર્યાર્થ પણ સમજવો, કારણ કે બીજી લીટીમાં સ્વામી પ્રગટ ભગવાનનો ઉલ્લેખ કરે છે.
History
(1) Hari bin koī na terā samaj nar
After taking over the sampradāy from Ramanand Swami, Sahajanand Swami accomplished many works. He performed many non-violent yagnas, initiated 500 paramhansas, started alms houses, freed the public from superstitions and addictions, etc. However, so that the supreme upāsanā of Akshar and Purushottam remains forever on the earth, he decided to build mandirs. One of those mandirs was the Amdavad mandir in which he installed the murtis of Narnarayan Dev.
Muktanand Swami was a witness to this work of Maharaj. To spread the greatness of Narnarayan Dev, who is currently the manifest Sahajanand Swami, he wrote this kirtan and also explained the purpose of the human birth.
