OPTIONS
Display
संस्कृत (देवनागरी लीपी)
સંસ્કૃત (ગુજરાતી લીપી)
Sanskṛuta (Transliteration)
ગુજરાતી (મૂળ સૂત્ર)
Gujarātī (Transliteration)
English (Translation)
हिन्दी (अनुवाद)
मराठी (भाषांतर)
ਪੰਜਾਬੀ (ਭਾਵਾਨੁਵਾਦ)
Audio
Language:
Sanskrit Vedic
Sanskrit Simple
Gujarati
Hindi
Show audio player
Autoplay on start
Auto advance audio
Auto scroll to audio
Auto advance page
॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥
॥ સત્સંગદીક્ષા ॥
सत्सङ्गिभिः प्रबोद्धव्यं
સત્સઙ્ગિભિઃ પ્રબોદ્ધવ્યં
Satsangibhih praboddhavyam
સત્સંગીઓએ સદા સૂર્ય
Satsangīoe sadā sūrya
Satsangis should always wake
सत्संगी सदा सूर्योदय से पूर्व जागें। तत्पश्चात् स्नान आदि करके शुद्ध वस्त्र धारण करें। (५१)
सत्संगींनी सदैव सूर्योदयापूर्वी उठावे. त्यानंतर स्नानादी करून शुद्ध वस्त्रे धारण करावीत. (51)
ਸਤਿਸੰਗੀ ਸਦਾ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਗਣ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ਼ਨਾਨ ਆਦਿ ਕਰ ਕੇ ਸ਼ੁੱਧ ਕੱਪੜੇ ਧਾਰਨ ਕਰਨ। (51)
पूर्वस्यामुत्तरस्यां
પૂર્વસ્યામુત્તરસ્યાં
Pūrvasyām uttarasyām
ત્યાર બાદ પૂર્વ
Tyār bād pūrva
Thereafter, one should sit
तत्पश्चात् पूर्व अथवा उत्तर दिशा में मुख रखकर शुद्ध आसन पर बैठकर नित्यपूजा करें। (५२)
त्यानंतर शुद्ध आसनावर पूर्वाभिमुख किंवा उत्तराभिमुख बसून नित्यपूजा करावी. (52)
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਬ ਜਾਂ ਉੱਤਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵਲ ਮੂੰਹ ਕਰ ਕੇ, ਸ਼ੁੱਧ ਆਸਨ ’ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਨਿੱਤ ਪੂਜਾ ਕਰਨ। (52)
प्रभुपूजोपयुक्तेन
પ્રભુપૂજોપયુક્તેન
Prabhu-pūjopa-yuktena
સ્વામિનારાયણ મંત્રનો
Swāminārāyaṇ mantrano
While chanting the
स्वामिनारायण मंत्र जपते हुए तथा गुरु का स्मरण करते हुए, ललाट में भगवान की पूजा में उपयुक्त प्रसादीभूत चंदन से ऊर्ध्वपुंड्र तिलक करें और कुमकुम से चन्द्रक (टीका) करें तथा छाती और दोनों भुजाओं पर चंदन से तिलक और चन्द्रक करें। (५३-५४)
स्वामिनारायण मंत्राचा जप करीत तसेच गुरूंचे स्मरण करीत कपाळावर भगवंतांच्या पूजेद्वारा प्रसादीभूत झालेल्या चंदनाचा तिलक करावा आणि कुंकवाचा टिळा लावावा. तसेच छाती आणि दोन्ही भुजांवरही चंदनाने तिलक-टिळा करावा. (53-54)
ਸੁਆਮੀਨਾਰਾਇਣ ਮੰਤਰ ਜਪਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮੱਥੇ ’ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਚੰਦਨ ਨਾਲ ਲੰਬਾ ਤਿਲਕ ਲਾਓ ਅਤੇ ਕੁਮਕੁਮ ਨਾਲ ਚੰਦਰਕ (ਟਿੱਕਾ) ਲਾਓ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਤੇ ਦੋਨੋਂ ਬਾਂਹਾਂ ’ਤੇ ਚੰਦਨ ਦਾ ਤਿਲਕ ਤੇ ਟਿੱਕਾ ਲਾਓ। (53-54)
उरसि
ઉરસિ
Urasi
સ્વામિનારાયણ મંત્રનો જાપ કરતાં તથા ગુરુનું સ્મરણ કરતાં કરતાં ભાલને વિષે ભગવાનની પૂજાથી પ્રસાદીભૂત થયેલ
Swāminārāyaṇ mantrano jāp karatā tathā gurunu smaraṇ karatā karatā bhālne viṣhe Bhagwānnī pūjāthī prasādībhūt thayel
While chanting the Swaminarayan mantra and remembering the guru, apply a U-shaped tilak made from chandan that has been sanctified by
स्वामिनारायण मंत्र जपते हुए तथा गुरु का स्मरण करते हुए, ललाट में भगवान की पूजा में उपयुक्त प्रसादीभूत चंदन से ऊर्ध्वपुंड्र तिलक करें और कुमकुम से चन्द्रक (टीका) करें तथा छाती और दोनों भुजाओं पर चंदन से तिलक और चन्द्रक करें। (५३-५४)
स्वामिनारायण मंत्राचा जप करीत तसेच गुरूंचे स्मरण करीत कपाळावर भगवंतांच्या पूजेद्वारा प्रसादीभूत झालेल्या चंदनाचा तिलक करावा आणि कुंकवाचा टिळा लावावा. तसेच छाती आणि दोन्ही भुजांवरही चंदनाने तिलक-टिळा करावा. (53-54)
ਸੁਆਮੀਨਾਰਾਇਣ ਮੰਤਰ ਜਪਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮੱਥੇ ’ਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਚੰਦਨ ਨਾਲ ਲੰਬਾ ਤਿਲਕ ਲਾਓ ਅਤੇ ਕੁਮਕੁਮ ਨਾਲ ਚੰਦਰਕ (ਟਿੱਕਾ) ਲਾਓ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਤੇ ਦੋਨੋਂ ਬਾਂਹਾਂ ’ਤੇ ਚੰਦਨ ਦਾ ਤਿਲਕ ਤੇ ਟਿੱਕਾ ਲਾਓ। (53-54)
केवलं चन्द्रकः
કેવલં
Kevalam
સ્ત્રીઓએ ભગવાન
Strīoe Bhagwān
While remembering Bhagwan and the guru, women
महिलाएँ भगवान तथा गुरु का स्मरण करते हुए ललाट में केवल कुमकुम का चन्द्रक करें, तिलक न करें। (५५)
स्त्रियांनी भगवंतांचे तसेच गुरूंचे स्मरण करीत कपाळावर केवळ कुंकवाचा टिळा लावावा. तिलक करू नये. (55)
ਇਸਤਰੀਆਂ ਭਗਵਾਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੱਥੇ ’ਤੇ ਕੇਵਲ ਕੁਮਕੁਮ ਦਾ ਟਿੱਕਾ ਲਾਉਣ, ਤਿਲਕ ਨਾ ਲਾਉਣ। (55)
ततः पूजाऽधिकाराय
તતઃ પૂજાઽધિકારાય
Tatah pūjā’dhikārāya
ત્યાર બાદ સત્સંગને આશ્રિત
Tyār bād satsangne āshrit
Thereafter, to gain the privilege to
तत्पश्चात् सत्संग का आश्रित भक्त पूजा के अधिकार के लिए भगवान के प्रताप का चिंतन करते हुए आत्मविचार करें। प्रसन्न चित्त से भक्तिभावपूर्वक ‘अक्षरमहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’ इस पवित्र मंत्र का उच्चारण करें। अपनी आत्मा में अक्षरब्रह्म की विभावना करें और शांत होकर, एकाग्र चित्त से मानसी पूजा करें। (५६-५८)
त्यानंतर सत्संगाच्या आश्रित भक्ताने पूजेच्या अधिकारासाठी भगवंतांच्या प्रतापाचे चिंतन करता करता आत्मविचार करावा. प्रसन्न चित्ताने व भक्तिभावाने ‘अक्षरम् अहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’२ या पवित्र मंत्राचे उच्चारण करावे. स्वतःच्या आत्म्या विषयी अक्षरब्रह्मांची विभावना करावी आणि शांत होऊन, एकाग्रचित्ताने मानसपूजा करावी. (56-58)
२. मंत्र वर लिहिल्या प्रमाणे म्हणावा. मंत्राचे तात्पर्य असे आहे की, ‘अक्षर असा मी पुरुषोत्तमांचा दास आहे.’
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਿਸੰਗ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਆਇਆ ਭਗਤ ਪੂਜਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਤਮ-ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ। ਪ੍ਰਸੰਨ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਭਗਤੀ-ਭਾਵ ਨਾਲ ‘ਅਕਸ਼ਰਮ ਅਹੰਮ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮਦਾਸੋਸਮੀ’2 ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰੇ। ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਅਕਸ਼ਰਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਵਿਭਾਵਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਇਕਾਗਰ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਮਾਨਸੀ ਪੂਜਾ ਕਰੇ। (56-58)
2. ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਉਪਰੋਕਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰੋ। ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ—ਅਕਸ਼ਰ ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਦਾ ਦਾਸ ਹਾਂ ।
अक्षरमहमित्येवं
અક્ષરમહમિત્યેવં
Akṣharam-aham ityevam
ત્યાર બાદ સત્સંગને આશ્રિત ભક્તે પૂજાના અધિકાર માટે ભગવાનના પ્રતાપનું ચિંતવન કરતાં કરતાં આત્મવિચાર કરવો. પ્રસન્ન ચિત્તે અને
Tyār bād satsangne āshrit bhakte pūjānā adhikār māṭe Bhagwānnā pratāpnu chintavan karatā karatā ātma-vichār karavo. Prasanna chitte ane
Thereafter, to gain the privilege to perform puja, a devotee who has taken the refuge of satsang should meditate on their ātmā while contemplating upon the glory of Bhagwan. The sacred mantra
तत्पश्चात् सत्संग का आश्रित भक्त पूजा के अधिकार के लिए भगवान के प्रताप का चिंतन करते हुए आत्मविचार करें। प्रसन्न चित्त से भक्तिभावपूर्वक ‘अक्षरमहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’ इस पवित्र मंत्र का उच्चारण करें। अपनी आत्मा में अक्षरब्रह्म की विभावना करें और शांत होकर, एकाग्र चित्त से मानसी पूजा करें। (५६-५८)
त्यानंतर सत्संगाच्या आश्रित भक्ताने पूजेच्या अधिकारासाठी भगवंतांच्या प्रतापाचे चिंतन करता करता आत्मविचार करावा. प्रसन्न चित्ताने व भक्तिभावाने ‘अक्षरम् अहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’२ या पवित्र मंत्राचे उच्चारण करावे. स्वतःच्या आत्म्या विषयी अक्षरब्रह्मांची विभावना करावी आणि शांत होऊन, एकाग्रचित्ताने मानसपूजा करावी. (56-58)
२. मंत्र वर लिहिल्या प्रमाणे म्हणावा. मंत्राचे तात्पर्य असे आहे की, ‘अक्षर असा मी पुरुषोत्तमांचा दास आहे.’
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਿਸੰਗ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਆਇਆ ਭਗਤ ਪੂਜਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਤਮ-ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ। ਪ੍ਰਸੰਨ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਭਗਤੀ-ਭਾਵ ਨਾਲ ‘ਅਕਸ਼ਰਮ ਅਹੰਮ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮਦਾਸੋਸਮੀ’2 ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰੇ। ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਅਕਸ਼ਰਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਵਿਭਾਵਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਇਕਾਗਰ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਮਾਨਸੀ ਪੂਜਾ ਕਰੇ। (56-58)
2. ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਉਪਰੋਕਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰੋ। ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ—ਅਕਸ਼ਰ ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਦਾ ਦਾਸ ਹਾਂ ।
अक्षरब्रह्मरूपत्वं
અક્ષરબ્રહ્મરૂપત્વં
Akṣharabrahma rūpatvam
ત્યાર બાદ સત્સંગને આશ્રિત ભક્તે પૂજાના અધિકાર માટે ભગવાનના પ્રતાપનું ચિંતવન કરતાં કરતાં આત્મવિચાર કરવો. પ્રસન્ન ચિત્તે અને ભક્તિભાવપૂર્વક ‘અક્ષરમ્ અહં પુરુષોત્તમદાસોસ્મિ’† એ પવિત્ર મંત્રનું ઉચ્ચારણ કરવું. પોતાના આત્માને વિષે
†મંત્ર ઉપર લખ્યા પ્રમાણે જ બોલવો. મંત્રનો તાત્પર્યાર્થ આ પ્રમાણે છે: અક્ષર એવો હું પુરુષોત્તમનો દાસ છું.
Tyār bād satsangne āshrit bhakte pūjānā adhikār māṭe Bhagwānnā pratāpnu chintavan karatā karatā ātma-vichār karavo. Prasanna chitte ane bhakti-bhāv-pūrvak ‘Akṣharam aham Puruṣhottama-dāsosmi’† e pavitra mantranu uchchāraṇ karavu. Potānā ātmāne viṣhe
†Mantra upar lakhyā pramāṇe ja bolavo. Mantrano tātparyārth ā pramāṇe chhe: Akṣhar evo hu Puruṣhottamno dās chhu.
Thereafter, to gain the privilege to perform puja, a devotee who has taken the refuge of satsang should meditate on their ātmā while contemplating upon the glory of Bhagwan. The sacred mantra ‘Aksharam-aham Purushottam-dāso’smi’9 should be recited with joy and devotion. One should identify
9. This mantra should be recited as written. The meaning of this mantra is as follows: “I am akshar, a servant of Purushottam.”
तत्पश्चात् सत्संग का आश्रित भक्त पूजा के अधिकार के लिए भगवान के प्रताप का चिंतन करते हुए आत्मविचार करे। प्रसन्न चित्त से भक्तिभावपूर्वक ‘अक्षरमहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’† इस पवित्र मंत्र का उच्चारण करे। अपनी आत्मा में अक्षरब्रह्म की विभावना करे और शांत होकर, एकाग्र चित्त से मानसी पूजा करे। (५६-५८)
†मंत्र का उच्चारण उपर्युक्त प्रकार से ही करें। मंत्र का अर्थ इस प्रकार है: अक्षर ऐसा मैं पुरुषोत्तम का दास हूँ।
त्यानंतर सत्संगाच्या आश्रित भक्ताने पूजेच्या अधिकारासाठी भगवंतांच्या प्रतापाचे चिंतन करता करता आत्मविचार करावा. प्रसन्न चित्ताने व भक्तिभावाने ‘अक्षरम् अहं पुरुषोत्तमदासोस्मि’२ या पवित्र मंत्राचे उच्चारण करावे. स्वतःच्या आत्म्या विषयी अक्षरब्रह्मांची विभावना करावी आणि शांत होऊन, एकाग्रचित्ताने मानसपूजा करावी. (56-58)
२. मंत्र वर लिहिल्या प्रमाणे म्हणावा. मंत्राचे तात्पर्य असे आहे की, ‘अक्षर असा मी पुरुषोत्तमांचा दास आहे.’
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਿਸੰਗ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਆਇਆ ਭਗਤ ਪੂਜਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਤਮ-ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ। ਪ੍ਰਸੰਨ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਭਗਤੀ-ਭਾਵ ਨਾਲ ‘ਅਕਸ਼ਰਮ ਅਹੰਮ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮਦਾਸੋਸਮੀ’2 ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰੇ। ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਵਿਚ ਅਕਸ਼ਰਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਵਿਭਾਵਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਇਕਾਗਰ-ਚਿੱਤ ਹੋ ਕੇ ਮਾਨਸੀ ਪੂਜਾ ਕਰੇ। (56-58)
2. ਮੰਤਰ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਉਪਰੋਕਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰੋ। ਮੰਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ—ਅਕਸ਼ਰ ਅਜਿਹਾ ਮੈਂ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਦਾ ਦਾਸ ਹਾਂ ।
हरिर्ब्रह्मगुरुश्चैव
હરિર્બ્રહ્મગુરુશ્ચૈવ
Harir Brahma-gurush-chaiva
ભગવાન અને બ્રહ્મસ્વરૂપ
Bhagwān ane brahmaswarūp
Only Bhagwan and the Brahmaswarup
भगवान और ब्रह्मस्वरूप गुरु ही मोक्षदाता हैं। उनका ही ध्यान तथा मानसी पूजा करें। (५९)
भगवंत आणि ब्रह्मस्वरुप गुरूच मोक्षदाता आहेत. त्यांचेच ध्यान आणि मानसपूजा करावी. (59)
ਭਗਵਾਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਸਰੂਪ ਗੁਰੂ ਹੀ ਮੁਕਤੀ-ਦਾਤਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਮਾਨਸੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। (59)
स्थापयेच्चित्रमूर्तीश्च
સ્થાપયેચ્ચિત્રમૂર્તીશ્ચ
Sthāpayech-chitra-mūrtīsh-cha
ત્યાર બાદ પવિત્ર
Tyār bād pavitra
Thereafter, devoutly place the
तत्पश्चात् पवित्र वस्त्र पर चित्रप्रतिमाओं का भलीभाँति दर्शन हो इस प्रकार स्थापन करें। (६०)
त्यानंतर पवित्र वस्त्रावर चित्रप्रतिमांचे व्यवस्थित दर्शन होईल अशा प्रकारे भक्तिभावपूर्वक स्थापना करावी. (60)
ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਤੀ-ਭਾਵ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਕੱਪੜੇ ’ਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਰਸ਼ਨ ਹੋਵੇ। (60)