॥ શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતે ॥

॥ સત્સંગદીક્ષા ॥

Pramukh

SHASTRIJI/GUNATIT CHALLENGE

156

स्वधर्मं पालयेन्नित्यं परधर्मं परित्यजेत्।

स्वधर्मो भगवद्‌गुर्वोराज्ञायाः परिपालनम्॥१५६॥

સ્વધર્મં પાલયેન્નિત્યં પરધર્મં પરિત્યજેત્।

સ્વધર્મો ભગવદ્‌ગુર્વોરાજ્ઞાયાઃ પરિપાલનમ્॥૧૫૬॥

Sva-dharmam pālayen-nityam para-dharmam pari-tyajet ।

Sva-dharmo Bhagavad-gurvor āgnāyāh pari-pālanam ॥156॥

સ્વધર્મનું સદા પાલન કરવું. પરધર્મનો ત્યાગ કરવો. ભગવાન અને ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન કરવું તે સ્વધર્મ છે. તેમની આજ્ઞાનો ત્યાગ કરી પોતાના મનનું ધાર્યું કરવામાં આવે તેને વિવેકી મુમુક્ષુએ પરધર્મ જાણવો. (૧૫૬-૧૫૭)

Swadharmanu sadā pālan karavu. Par-dharmano tyāg karavo. Bhagwān ane gurunī āgnānu pālan karavu te swadharma chhe. Temanī āgnāno tyāg karī potānā mannu dhāryu karavāmā āve tene vivekī mumukṣhue par-dharma jāṇavo. (156-157)

One should always observe swadharma and renounce pardharma. Swadharma means to observe the commands of Bhagwan and the guru. The wise mumukshu should realize that pardharma is disregarding their instructions and acting willfully. (156–157)

स्वधर्म का सदैव पालन करें। परधर्म का त्याग करें। भगवान एवं गुरु की आज्ञा का पालन ही स्वधर्म है; उनकी आज्ञा का उल्लंघन करके मनमाना आचरण किया जाए तो उसे विवेकी मुमुक्षु परधर्म समझें। (१५६-१५७)

स्वधर्माचे सदैव पालन करावे, परधर्माचा त्याग करावा. भगवंत आणि गुरूंच्या आज्ञेचे पालन करणे हा स्वधर्म आहे. त्यांच्या आज्ञेचा अव्हेर करून स्वतःच्या मना प्रमाणे वागणे, त्याला विवेकी मुमुक्षूने परधर्म जाणावा. (156-157)

loop
157

तदाज्ञां यत् परित्यज्य क्रियते स्वमनोधृतम्।

परधर्मः स विज्ञेयो विवेकिभिर्मुमुक्षुभिः॥१५७॥

તદાજ્ઞાં યત્ પરિત્યજ્ય ક્રિયતે સ્વમનોધૃતમ્।

પરધર્મઃ સ વિજ્ઞેયો વિવેકિભિર્મુમુક્ષુભિઃ॥૧૫૭॥

Tad-āgnām yat pari-tyajya kriyate sva-mano-dhṛutam ।

Para-dharmah sa vigneyo vivekibhir mumukṣhubhihi ॥157॥

સ્વધર્મનું સદા પાલન કરવું. પરધર્મનો ત્યાગ કરવો. ભગવાન અને ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન કરવું તે સ્વધર્મ છે. તેમની આજ્ઞાનો ત્યાગ કરી પોતાના મનનું ધાર્યું કરવામાં આવે તેને વિવેકી મુમુક્ષુએ પરધર્મ જાણવો. (૧૫૬-૧૫૭)

Swadharmanu sadā pālan karavu. Par-dharmano tyāg karavo. Bhagwān ane gurunī āgnānu pālan karavu te swadharma chhe. Temanī āgnāno tyāg karī potānā mannu dhāryu karavāmā āve tene vivekī mumukṣhue par-dharma jāṇavo. (156-157)

One should always observe swadharma and renounce pardharma. Swadharma means to observe the commands of Bhagwan and the guru. The wise mumukshu should realize that pardharma is disregarding their instructions and acting willfully. (156–157)

स्वधर्म का सदैव पालन करें। परधर्म का त्याग करें। भगवान एवं गुरु की आज्ञा का पालन ही स्वधर्म है; उनकी आज्ञा का उल्लंघन करके मनमाना आचरण किया जाए तो उसे विवेकी मुमुक्षु परधर्म समझें। (१५६-१५७)

स्वधर्माचे सदैव पालन करावे, परधर्माचा त्याग करावा. भगवंत आणि गुरूंच्या आज्ञेचे पालन करणे हा स्वधर्म आहे. त्यांच्या आज्ञेचा अव्हेर करून स्वतःच्या मना प्रमाणे वागणे, त्याला विवेकी मुमुक्षूने परधर्म जाणावा. (156-157)

loop
158

सत्सङ्गनियमाद् यद्धि विरुद्धं धर्मलोपकम्।

फलदमपि नाऽऽचर्यं भवेद् यद् भक्तिबाधकम्॥१५८॥

સત્સઙ્ગનિયમાદ્ યદ્ધિ વિરુદ્ધં ધર્મલોપકમ્।

ફલદમપિ નાઽઽચર્યં ભવેદ્ યદ્ ભક્તિબાધકમ્॥૧૫૮॥

Satsanga-niyamād yaddhi viruddham dharma-lopakam ।

Fala-dam api nā’charyam bhaved yad bhakti-bādhakam ॥158॥

જે કર્મ ફળ આપે તેવું હોય તેમ છતાં ભક્તિમાં બાધ કરતું હોય, સત્સંગના નિયમથી વિરુદ્ધ હોય તથા જે આચરવાથી ધર્મનો લોપ થતો હોય તેવા કર્મનું આચરણ ન કરવું. (૧૫૮)

Je karma faḷ āpe tevu hoy tem chhatā bhaktimā bādh karatu hoy, satsangnā niyamthī viruddha hoy tathā je ācharavāthī dharmano lop thato hoy tevā karmanu ācharaṇ na karavu. (158)

One should avoid even [apparently] beneficial actions that impede devotion, transgress the niyams of satsang or cause one to lapse from dharma. (158)

जो कर्म फलदायी होने पर भी भक्ति में बाधक हो, सत्संग के नियम के विरुद्ध हो तथा जिसके आचरण से धर्म का लोप होता हो, ऐसे कर्म का आचरण न करें। (१५८)

जे कर्म फलदायी असेल, तरीसुद्धा भक्तीमध्ये व्यत्यय आणत असेल, सत्संगाच्या नियमा विरुद्ध असेल तसेच ज्याच्या आचरणाने धर्माचा लोप होत असेल, त्या कर्माचे आचरण करू नये. (158)

loop
159

आदरेण प्रणामैश्च मधुरवचनादिभिः।

यथोचितं हि सम्मान्या वृद्धा ज्ञानवयोगुणैः॥१५९॥

આદરેણ પ્રણામૈશ્ચ મધુરવચનાદિભિઃ।

યથોચિતં હિ સમ્માન્યા વૃદ્ધા જ્ઞાનવયોગુણૈઃ॥૧૫૯॥

Ādareṇa praṇāmaish-cha madhura-vachanādibhihi ।

Yatho-chitam hi sanmānyā vṛuddhā gnāna-vayo-guṇaihi ॥159॥

વયે કરીને, જ્ઞાને કરીને કે ગુણે કરીને જે મોટા હોય તેમનું આદર થકી પ્રણામ તથા મધુરવચનાદિકે કરીને યથોચિત સન્માન કરવું. (૧૫૯)

Vaye karīne, gnāne karīne ke guṇe karīne je moṭā hoy temanu ādar thakī praṇām tathā madhur-vachanādike karīne yathochit sanmān karavu. (159)

One should offer appropriate respect to those who are senior in age, possess greater wisdom or are more virtuous by bowing reverently, using polite speech and expressing other forms of regard. (159)

आयु, ज्ञान या गुणों में जो वरिष्ठ हों, उन्हें सादर प्रणाम कर उनका मधुर वचन आदि से यथोचित सम्मान करें। (१५९)

वयाने, ज्ञानाने किंवा गुणांनी जे श्रेष्ठ आहेत, त्यांना आदराने प्रणाम करावा तथा मधुर वचनाने यथोचित सन्मान करावा. (159)

loop
160

सदैवाऽऽदरणीया हि विद्वद्वरिष्ठशिक्षकाः।

यथाशक्ति च सत्कार्याः साधुवादादिकर्मणा॥१६०॥

સદૈવાઽઽદરણીયા હિ વિદ્વદ્વરિષ્ઠશિક્ષકાઃ।

યથાશક્તિ ચ સત્કાર્યાઃ સાધુવાદાદિકર્મણા॥૧૬૦॥

Sadaivā’daraṇīyā hi vidvad-variṣhṭha-shikṣhakāhā ।

Yathā-shakti cha sat-kāryāh sādhu-vādādi-karmaṇā ॥160॥

વિદ્વાનો, વડીલો તથા અધ્યાપકોને સદા આદર આપવો. સારાં વચન આદિ ક્રિયાઓ દ્વારા પોતાની શક્તિ પ્રમાણે તેમનો સત્કાર કરવો. (૧૬૦)

Vidvāno, vaḍīlo tathā adhyāpakone sadā ādar āpavo. Sārā vachan ādi kriyāo dvārā potānī shakti pramāṇe temano satkār karavo. (160)

One should always respect the learned, seniors and teachers. According to one’s capacity, one should honor them with good words and other such deeds. (160)

विद्वानों, वरिष्ठों एवं अध्यापकों को सदा आदर प्रदान करें। उत्कृष्ट वचन आदि क्रियाओं के द्वारा यथाशक्ति उनका सत्कार करें। (१६०)

विद्वान, वडील आणि अध्यापक यांना नेहमी आदर द्यावा, मधुरवचन इत्यादी क्रियेद्वारे यथाशक्तीनुसार त्यांचा सत्कार करावा. (160)

loop
161

जनसंबोधनं कुर्याद् यथाकार्यगुणादिकम्।

संवर्धयेत् तदुत्साहं यथाशक्ति सुकर्मसु॥१६१॥

જનસંબોધનં કુર્યાદ્ યથાકાર્યગુણાદિકમ્।

સંવર્ધયેત્ તદુત્સાહં યથાશક્તિ સુકર્મસુ॥૧૬૧॥

Jana-sambodhanam kuryād yathā-kārya-guṇādikam ।

Samvardhayet tad-utsāham yathā-shakti su-karmasu ॥161॥

વ્યક્તિના ગુણ તથા કાર્ય આદિને અનુસારે તેનું સંબોધન કરવું. યથાશક્તિ તેને સારાં કાર્યોમાં પ્રોત્સાહન આપવું. (૧૬૧)

Vyaktinā guṇ tathā kārya ādine anusāre tenu sambodhan karavu. Yathāshakti tene sārā kāryomā protsāhan āpavu. (161)

One should address each individual according to their virtues, achievements and other merits. One should encourage them in noble works according to their abilities. (161)

व्यक्ति के गुण एवं कार्य आदि के अनुसार उसे संबोधित करें। यथाशक्ति उसे शुभ कार्यों में प्रोत्साहित करें। (१६१)

प्रत्येक व्यक्तीचे गुण तथा कार्यानुसार त्यांना संबोधीत करावे. यथाशक्ती त्यांना चांगल्या कार्यात प्रोत्साहन द्यावे. (161)

loop
162

सत्यां वदेद् हितां चैव वदेद् वाणीं प्रियां तथा।

मिथ्याऽऽरोप्योऽपवादो न कस्मिंश्चित् कर्हिचिज्जने॥१६२॥

સત્યાં વદેદ્ હિતાં ચૈવ વદેદ્ વાણીં પ્રિયાં તથા।

મિથ્યાઽઽરોપ્યોઽપવાદો ન કસ્મિંશ્ચિત્ કર્હિચિજ્જને॥૧૬૨॥

Satyām vaded hitām chaiva vaded vāṇīm priyām tathā ।

Mithyā’ropyo’pavādo na kasminsh-chit karhichij-jane ॥162॥

સત્ય, હિત અને પ્રિય વાણી બોલવી. કોઈ મનુષ્યની ઉપર ક્યારેય મિથ્યા અપવાદનું આરોપણ ન કરવું. (૧૬૨)

Satya, hit ane priya vāṇī bolavī. Koī manuṣhyanī upar kyārey mithyā apavādnu āropaṇ na karavu. (162)

One should speak words which are true, beneficial and loving. One should never falsely accuse any individual. (162)

सत्य, हितकारी एवं प्रिय वाणी बोलें। किसी मनुष्य पर मिथ्या अपवाद का आरोपण कदापि न करें। (१६२)

सत्य, हित आणि प्रिय वाणी बोलावी. कोणत्याही मनुष्यावर कधीही खोटे आरोप लावू नये. (162)

loop
163

न वदेत् कुत्सितां वाचम् अपशब्दकलङ्किताम्।

श्रोतृदुःखकरीं निन्द्यां कठोरां द्वेषगर्भिणीम्॥१६३॥

ન વદેત્ કુત્સિતાં વાચમ્ અપશબ્દકલઙ્કિતામ્।

શ્રોતૃદુઃખકરીં નિન્દ્યાં કઠોરાં દ્વેષગર્ભિણીમ્॥૧૬૩॥

Na vadet kutsitām vācham apa-shabda-kalankitām ।

Shrotṛu-dukha-karīm nindyām kaṭhorām dveṣha-garbhiṇīm ॥163॥

અપશબ્દોથી યુક્ત, સાંભળનારને દુઃખ કરે તેવી, નિંદ્ય, કઠોર અને દ્વેષ ભરેલી કુત્સિત વાણી ન બોલવી. (૧૬૩)

Apshabdothī yukta, sāmbhaḷnārne dukh kare tevī, nindya, kaṭhor ane dveṣh bharelī kutsit vāṇī na bolavī. (163)

One should never utter unpleasant speech that is offensive, hurts its listener and is defamatory, harsh or hateful. (163)

अपशब्दों से युक्त, सुननेवाले को दुःखदायक, निंदनीय, कठोर एवं द्वेषपूर्ण कुत्सित वाणी न बोलें। (१६३)

ऐकणाऱ्याला पीडा देणारी, अपशब्दयुक्त, निंद्य, कठोर, द्वेषयुक्त अशी कुत्सित वाणी बोलू नये. (163)

loop
164

असत्यं न वदेत् क्वापि वदेत् सत्यं हिताऽऽवहम्।

सत्यमपि वदेन्नैव यत् स्यादन्याऽहिताऽऽवहम्॥१६४॥

અસત્યં ન વદેત્ ક્વાપિ વદેત્ સત્યં હિતાઽઽવહમ્।

સત્યમપિ વદેન્નૈવ યત્ સ્યાદન્યાઽહિતાઽઽવહમ્॥૧૬૪॥

Asatyam na vadet kvāpi vadet satyam hitā’vaham ।

Satyam api vaden-naiva yat syād anyā’hitā’vaham ॥164॥

અસત્ય ક્યારેય ન બોલવું. હિત કરે તેવું સત્ય બોલવું. અન્યનું અહિત કરે તેવું સત્ય પણ ન બોલવું. (૧૬૪)

Asatya kyārey na bolavu. Hit kare tevu satya bolavu. Anyanu ahit kare tevu satya paṇ na bolavu. (164)

One should never speak untruth. One should express truth that is beneficial, but not utter even truth that may harm others. (164)

कदापि असत्य न बोलें। हितकारी सत्य बोलें। अन्य का अहित हो, ऐसा सत्य भी न बोलें। (१६४)

असत्य कधीही बोलू नये, हितकारी असे सत्य बोलावे. दुसऱ्यांचे अहित करणारे सत्य पण बोलू नये. (164)

loop
165

अन्याऽवगुणदोषादिवार्तां कदाऽपि नोच्चरेत्।

तथाकृते त्वशान्तिः स्याद् अप्रीतिश्च हरेर्गुरोः॥१६५॥

અન્યાઽવગુણદોષાદિવાર્તાં કદાઽપિ નોચ્ચરેત્।

તથાકૃતે ત્વશાન્તિઃ સ્યાદ્ અપ્રીતિશ્ચ હરેર્ગુરોઃ॥૧૬૫॥

Anyā’vaguṇa-doṣhādi-vārtām kadā’pi nochcharet ।

Tathā kṛute tvashāntih syād aprītish-cha Harer guroho ॥165॥

ક્યારેય કોઈના અવગુણ કે દોષની વાત ન કરવી. એમ કરવાથી અશાંતિ થાય અને ભગવાન તથા ગુરુનો કુરાજીપો થાય. (૧૬૫)

Kyārey koīnā avaguṇ ke doṣhnī vāt na karavī. Em karavāthī ashānti thāy ane Bhagwān tathā guruno kurājīpo thāy. (165)

One should never speak of another’s drawbacks or flaws. Doing so causes unrest and results in the displeasure of Bhagwan and the guru. (165)

किसी के अवगुण या दोषों की बात कभी न करें। इससे अशांति होती है तथा भगवान और गुरु की अप्रसन्नता होती है। (१६५)

कधीही कोणाचे अवगुण किंवा दोषाची चर्चा करू नये. असे केल्याने अशांती होते तथा भगवंत व गुरू अप्रसन्न होतात. (165)

loop
SHLOKAS

Type: Keywords Exact phrase