હરિવિચરણ
વિશ્રામ ૬
ચોપાઈ
પીછે પ્રભુજી ગયે ઝાડેસરે, ત્યાંસે નાથ નર્મદા ઉતરે ॥
માછીપુરમેં રયે હે મહારાજા, કિયે કૃપા કરી કિરકે1 કાજા ॥ ૧ ॥
રયે ચોકીમેં રજની જામ ચારુ,2 ત્યાંસે ઉઠકે ચલે હે સવારુ ॥
ત્યાંસે આયે ગામ કોસાલા, તાપી સરિતા ઉતરે દયાળા ॥ ૨ ॥
મસ્તુબાગમેં કિયે હે ઉતારા, આયે દરશને જન અપારા ॥
સુરત શહેરેમેં આયે સુખકારી, નીરખી નિહાલ ભયે નરનારી ॥ ૩ ॥
જે જન નીર્ખે નાથ નેનું ભરી, સોયે અનાથ નોયે પીછે ફરી ॥
જાને અજાને જોયે અવિનાશી, સો સબ ભયે હરિધામ નિવાસી ॥ ૪ ॥
એસી મૂર્તિ સુરતમેં આઈ, કરી લીળા જનમન ભાઈ ॥
ધન્ય ધન્ય એ ભગતકી ભક્તિ, જ્યાંહિ પધારે આપે પ્રાનપતિ ॥ ૫ ॥
દિવસ સપ્ત તિયાં નાથ રયે હે, ત્યાંસે પ્રભુજી પીછે ગયે હે ॥
હિરત ફિરત દેત દરશન જનકું, દેખત ગામ પુર પત્તનકું ॥ ૬ ॥
દોહા
ધર્મકુંવર ધર્મપુરે, જાનન3 કિયે વિચાર ॥
એક મુમુક્ષુ જીવ હિત, તારે બહુ નરનાર ॥ ૭ ॥
ચોપાઈ
એક દિન હરિ આયતે ઉધને, નીરખી લાવો લિયો જન મને ॥
હાર અપાર પહેરાયે નાથકું, લાયે મિઠાઈ જમાયે સાથકું ॥ ૮ ॥
દિયે હે દરશન જનકું દયાળે, ત્યાંસે ચલે પ્રભુ પ્રાતઃકાળે ॥
ચિખલીમેં પ્રભુ રયે પો’ર ચારું, ત્યાંસે શ્યામ ચલે હે સવારું ॥ ૯ ॥
પનછ ગામમેં આયે પ્રાનનાથા, નિજસેવક સંત હે જ્યું સાથા ॥
ધન્ય ધન્ય ધર્મપુર ધન, જિયાં વસત વિવેકી હરિજન4 ॥૧૦॥
સત્ય અસત્ય રુ સાર અસારા, તિનકું તપાસી કિયે નિરધારા ॥
બોહોત મત પંથ ભેખ દેખે, ધન ત્રિય ત્યાગી પુરુષ ન પેખે ॥૧૧॥
શોધત શોધત મિલે સાચા સંતા,5 જિનકું મિલે હે પ્રગટ ભગવંતા ॥
સોઈ સંતને કરી બહુ વાતા, પ્રભુ બતાયે સહજાનંદ સાક્ષાતા ॥૧૨॥
સોહિ સુનકે અંતર આંટી પારી, સો તો ન ઉખરે કિનકી ઉખારી ॥
પીછે દરશકી તરસ6 ભઈ ભારી, સોયે પધારે ઘેરે સુખકારી ॥૧૩॥
નીરખી નાથ ભઈ ગદગદ ગીરા, દોય નયનમેં ચલે હે નીરા ॥
પીછે બોલાયે નાથ કરી હેતા, તબ તને બાઈ હોઈ સચેતા7 ॥૧૪॥
લાગી પાય વિનય બહુ કીના, રાજ્ય મહારાજ મેં તુમકું આ દીના ॥
ઐસા સુનકે બોલે હરિ તૈયે, રાજ્ય હમારે સ્વપને ન ચૈયે8 ॥૧૫॥
તુમહિ કરો રાજ્ય તુમારા, અંતરમેં રખો પ્રભુજી પ્યારા ॥
ઐસે કહી કર્યે ત્યાં સમૈયે, ત્યાંસે વાલ્યમ વાંસદામેં ગયે ॥૧૬॥
દોહા
વિવિધ ભાતકી વાંસદે, હરિ કરી હે લીળા ત્યાંય ॥
દેઈ દરશન સબકું, પ્રભુ આયે ધર્મપુર માંય ॥૧૭॥
ચોપાઈ
એક દિન આયે અંકલેસરમેં, રયે રાત ત્યાં આનંદભરમેં ॥
શેહેર ભરોચમેં આયે ભગવાના, દિને જનકું દરશન દાના ॥૧૮॥
ગામ નામ મોવા એક સારા, ત્યાંહિ પધારે તે પ્રાન આધારા ॥
મોતા ગામ કોસમડી કહેજ્યું, જીતાલીમેં જગદીશ રહેજ્યું ॥૧૯॥
ગામ સોમોર આયે અવિનાશી, જન કારન ફિરત સુખરાશી ॥
ગામ વગોસને આયે સુખકંદા, કેલોદ ગામે રયે હે ગોવિંદા ॥૨૦॥
બુવા ગામમેં બહુ હરિજન, રહી રજની દિયે દરશન ॥
શહેર આમોદ ગામ કેરવાળા, ત્યાંહિ પધારે તે દીનદયાળા ॥૨૧॥
ગામ કારેલે રજની રયે હે, ભોજ ગામમેં ભગવાન ગયે હે ॥
ગામ ગજેરા વડું કાવખાંના, જ્યાંહિ રયેતે શ્યામ સુજાના ॥૨૨॥
ગામ ચોકારીસે ચલે દયાળુ, મહિ ઉતરે દીન પ્રતિપાળુ ॥
ગામ ગાજને પ્રભુજી પધારે, નીરખી નાથ જનમ સુધારે ॥૨૩॥
ગામ ઉમલાવ્યમેં હરિ આયે, સબ જનકે મન અતિ ભાયે ॥
ગામ રુંદાવલ્યમેં રહે જેહિ જન, નીરખી નાથ સો ભયે પાવન ॥૨૪॥
ઐસે ફિરત હે નાથ પૃથવિ, તારન જીવ કારન કહે કવિ ॥
જો જો નજરે ચડે નરનારી, સોઈ જાત નહિ જમકે દ્વારી ॥૨૫॥
ગિનત ગિનત ગિને બહુ ગામ, જ્યાંહિ પધારે હે શ્રીઘનશ્યામ ॥
કયે કેતે રહી ગયે ઘને, સબે સંભારી કેતે નહિ બને ॥૨૬॥
આસ પાસ નહિ અનુકરમેં,9 કયે કછુક હરિ ફિરે જે ઘરમેં10 ॥
ભક્ત અભક્તકે ગામ સબ વરને,11 હરિજનકું ચિંતવન કરને ॥૨૭॥
ઐસે ફિરી હરિ આયે ગઢડે, એહ ભૂમિકે ભાગ્ય હે જ્યું બડે ॥
શ્રીઘનશ્યામ મૂર્તિ સુખકારી, નીરખી સુખી ભયે નરનારી ॥૨૮॥
કંઈક જીવકું દરશન દિના, કેતનેક સુની સમરન કિના ॥
પ્રભુ પ્રગટ સુની જન કાને, દેશ પ્રદેશથી આયે જન તાને ॥૨૯॥
જીવ જિજ્ઞાસુ જગતમેં જોઈ, સોતો સુનીકે રયે નહિ કોઈ ॥
જે જનકું ભનક પડી કાનું, સો સબ ધામકે વાસી મેં માનું ॥૩૦॥
આગે બહુત ભયે હે અવતારા, દૈવી જીવકા કિયા હે ઉદ્ધારા ॥
દૈવી આસુરી જીવ જો જગમેં, સો સબ ચલાયે મુક્તકે મગમેં12 ॥૩૧॥
આપ પ્રતાપે ઉદ્ધારે જન અતિ, વાકી ગિનતે ન હોયે ગિનતિ ॥
નરનાર ઉદ્ધારે અપારા, સો શઠ ચાયે કરન નિરધારા ॥૩૨॥
દિયે હે બહુત જીવકું અભયદાના, અતિ સામર્થી વાવરી ભગવાના ॥
આપ સંબંધે અરુ મૂર્તિકે દ્વારે, સંત વાતસે બહુ જીવ તારે ॥૩૩॥
સતસંગી બાઈ ભાઈકી બાતે, તારે જીવ સો કયે ન જાતે ॥
પીછે કિયે આચાર્યજ દોઈ, તારન જીવ કારન કહું સોઈ ॥૩૪॥
એહ પંચુમેં13 કોયેકો પ્રસંગા, જો મિલે તો મિલત સુખ અભંગા14 ॥
ઐસે બહુવિધ કિન ઉદ્ધારા, વાકું કહત ન આવત પારા ॥૩૫॥
અનંત જીવ લિયે હરિ શરને, દિને સુખ સો જાત ન વરને ॥
દેશ વિદેશ વન ગિરિ જ્યાંઈ, તારે જીવ રહેતે જ્યું ત્યાંઈ ॥૩૬॥
પુર નગર ગામ અરુ ઘોષા,15 તિનકું મિલી કરે જન અદોષા ॥
દેઈ દરશ સ્પરશકો દાના, બહુત જીવકો કિયો કલ્યાના ॥૩૭॥
પશુ પંખી પન્નગકું તારે, સ્થાવર જંગમ બહોત ઉદ્ધારે ॥
જો જો નજરુ આયે અસુધારી,16 સો સો સુખ પાયે અતિ ભારી ॥૩૮॥
તાકો આશ્ચર્ય માનો મત કોઈ, સબ શિર શ્યામ આયે હે સોઈ ॥
તાસે જીવકો હોય કલ્યાના, નિઃસંદેહ એહ વાત નિદાના ॥૩૯॥
સબ કારનકો કારન જેહી, સબ અવતારકે અવતારી એહી ॥
સો નરતન ધરી હરિ આપે, તારે જીવ બહુ આપ પ્રતાપે ॥૪૦॥
હરિ વિચરનકી કહી બાતી, જથારથ કહી કોયે નહિ જાતી ॥
એતની સુનકે રહો આનંદા, ઐસે કહત હે નિષ્કુલાનંદા ॥૪૧॥
સોરઠા
હરિવિચરનકી વાત, કહી સુની મેં દેખી દગકી ॥
જ્યું હે ત્યું સાક્ષાત, કેતે ન બને કવિ કોટિસે ॥૪૨॥
ઇતિ શ્રીનિષ્કુળાનંદમુનિ વિરચિતે હરિવિચરણ ગ્રંથે ષષ્ઠો વિશ્રામઃ ।