પુરુષોત્તમ પ્રકાશ
પ્રકારઃ ૪૯
દોહા
એહ રીતે અલબેલડે, કર્યાં કંઈ કંઈક કામ ।
આપી આનંદ આશ્રિતને, વળી પુરી હૈયાની હામ ॥૧॥
અમાયિક સુખ આપિયાં, માયિક દેહની માંય ।
તે પ્રસિદ્ધ જાણે છે પૃથવી, નથી છાની છપાડી કાંય ॥૨॥
દેશ દેશમાં ડંકો દઈ, વળી બેહદ1 ચલાવી વાત ।
જે નાવે બુદ્ધિની બાથમાં, તે સોંઘી કરી સાક્ષાત ॥૩॥
અભર તે સભર ભર્યા, અતર તાર્યા કાંઈ જન ।
અગમ તે સુગમ કર્યા, પ્રભુ થઈ પોતે પરસન ॥૪॥
ચોપાઈ
આવી કર્યાં અલૌકિક કામ રે, પછી પધારિયા નિજધામ રે ।
કર્યા કારજ આશ્ચર્યકારી રે, જેવા આવ્યા’તા ધામેથી ધારી રે ॥૫॥
એવો માંડયો’તો આવી અખાડો રે, જીવ તારવાને રાત્ય દા’ડો રે ।
બહુ આખેપ2 આગ્રહ કરી રે, ભવે જીવ તાર્યા ભાવ ભરી રે ॥૬॥
કરી ગયા મોટાં મોટાં કાજ રે, આવી આ ફેરે આપે મહારાજ રે ।
ખુબ ખેલી ગયા એક ખ્યાલ રે, જોઈ અનંત જન થયા ન્યા’લ રે ॥૭॥
ખરાખરો મચાવીને ખેલ3 રે, રૂડી રમત્ય રમ્યા અલબેલ રે ।
એવા ખોળે ન મળે ખેલારુ રે, જેને જુવે હજારે હજારું રે ॥૮॥
બીજા બહુ વેષ4 બનાવ્યા રે, તે તો સહુને અર્થ ન આવ્યા રે ।
કોઈ રિજ્યા ને કોઈ ન રિજ્યા રે, એહ વેષે અરથ ન સિજ્યા રે ॥૯॥
આ તો સર્વે વેષના વેશી5 રે, જાણે નરાકૃતિની દેશી6 રે ।
ખોટ્ય ન રાખી ખેલની માંય રે, ભલો ભજાવ્યો આપ ઇચ્છાય રે ॥૧૦॥
રૂડી રમત્ય રમી રૂપાળી રે, લીધાં જનને નિજધામ વાળી રે ।
એવા રમ્યા ન રમશે કોયે રે, જેહ ખેલને જોઈ જન મોયે રે ॥૧૧॥
એવો અકળ ખેલને ખેલી રે, ગયા સહુને વિલખતાં મેલી રે ।
ઘણું સાંભરે છે સમાસમે રે, તેણે બીજી વાત નવ ગમે રે ॥૧૨॥
જેમ બાજીગરની7 બાજી રે, જોઈ જોઈ જન થાય રાજી રે ।
જાણે આવી ન દીઠી ન સાંભળી રે, તેને કેમ શકે કોયે કળી રે ॥૧૩॥
અતિ અકળ ખેલને ખેલી રે, ગયા સમેટી બાજી સંકેલી રે ।
નટ રીત નાથની ન જાણી રે, જાણ્યું અમટ8 રાખશે દયા આણી રે ॥૧૪॥
ત્યાં તો સંકેલી ગયા સ્વધામ રે, કરી જનનાં જીવિત હરામ રે ।
આંખ્યો થઈ ગઈ અભાગણી રે, ક્યાંથી નીરખે મૂરતિ નાથ તણી રે ॥૧૫॥
મુખ અભાગિયું થયું અતિ રે, કયાંથી પામે પ્રસાદી એ રતિ રે ।
જિહ્વા અભાગણી ને અનાથ રે, ક્યાંથી બોલે હવે હરિ સાથ રે ॥૧૬॥
કાન અભાગિયા લીધા જાણી રે, ક્યાંથી સુણે ગે’રે સ્વરે વાણી રે ।
હાથ રહ્યા અભાગિયા એવા રે, ક્યાંથી કરે હરિની હવે સેવા રે ॥૧૭॥
દરશ સ્પરશ ને જે પ્રસાદિ રે, કે’વું સુણવું સંબંધ એ આદિ રે ।
થયો સંબંધ પણ રહ્યો અધૂરો રે, તે તો કેમ થાય હવે પૂરો રે ॥૧૮॥
ગઈ હાથથી વાત વેગળી રે, હાર્યા મહાચિંતામણિ મળી રે ।
પારસ પામ્યા’તા પરિશ્રમ પખી9 રે, પણ પૂરી ભાગ્યમાં ન લખી રે ॥૧૯॥
થયા નિરધન ધનને હારી રે, ગયું સુખ રહ્યું દુઃખ ભારી રે ।
એમ થયું સૌ જનને આ વાર રે, પધારતાં10 તે પ્રાણ આધાર રે ॥૨૦॥
ઇતિ શ્રી સહજાનંદ સ્વામી ચરણકમલ સેવક નિષ્કુળાનંદ મુનિ વિરચિતે પુરુષોત્તમપ્રકાશ મધ્યે એકોનપંચાશત્તમઃ પ્રકારઃ ॥૪૯॥
Purushottam Prakash
Prakar - 49
Dohā
Eha rite alabelde, karyā kai kaika kāma.
Āpi ānanda āshritane, vali puri haiyāni hāma... 1
In many ways, he accomplished many tasks. He gave lots of joy to devotees and fulfilled their hearts’ desires... 1
Amāyika sukha āpiyā, māyika dehani māya.
Te prasiddha jāne chhe pruthavi, nathi chhāni chhapādi kāya... 2
He gave amāyik (divine) happiness in the māyik body. Everyone on this earth is aware of this, it is not a secret.... 2
Desh deshamā danko dai, vali behada chalāvi vāta.
Je nāve buddhini bāthamā, te songhi kari sākshāta... 3
The victory bells sounded in lands far and wide. This is a way that is divine. We are unable to think with out intellect; he made something rare easy.... 3
Abhara te sabhara bharyā, atara tāryā kāi jana.
Agama te sugama karyā, Prabhu thai pote parasana.. 4
He filled what could not be filled. He saved those who could not be saved. He made the impossible possible due to being pleasant... 4
Chopāi
Āvi karyā alaukika kāma re, pachhi padhāriyā nija dhāma re.
Karyā kāraja āshcharyakāri re, jevā āvyā’tā dhāmethi dhāri re... 5
He accomplished many divine tasks and then went back to his abode. He accomplished tasks that caused wonder; he accomplished what he had determined in his abode.... 5
Evo māndyo’to āvi akhādo re, jiva tāravāne rātya dā’do re.
Bahu ākhepa āgraha kari re, bhave jiva tāryā bhāva bhari re... 6
He started this ‘exercise’ day and night to take the jivas to Akshardham. He insisted in making sure that the all the jivas went to Akshardham.... 6
Kari gayā motā motā kāja re, āvi ā fere āpe Mahārāj re.
Khuba kheli gayā eka khyāla re, joi ananta jana thayā nyā’la re... 7
He did many, many great works personally on the earth. He gave lots of joy; to see this, the unaccountable jivas felt grateful... 7
Kharākharo machāvine khela re, rudi ramata ramyā alabela re.
Evā khole na male khelāru re, jene juve hajāre hajāru re... 8
He really played with the devotees (performed human-like actions), you cannot find anyone as playful as him. thousands of jivas have seen this.... 8
Bijā bahu vesha banāvyā re, te to sahune artha na āvyā re.
Koi rijyā ne koi na rijyā re, eha veshe aratha na sijyā re... 9
He manifested in many different forms [i.e. the avatārs of the past], but this was not useful to everyone. Some were happy and some were not. In those forms He could not accomplish his goals.... 9
Ā to sarve veshanā veshi re, jāne narākrutini deshi re.
Khotya na rākhi khelani māya re, bhalo bhajāvyo āpa ichchhāya re... 10
This is the disguise of all disguides (the best among all the avatārs); this is the best form of the human avatār. He did not leave any faults in this avatār. He has performed well according to his
wishes... 10
Rudi ramatya rami rupāli re, lidhā janane nijadhāma vāli re.
Evā ramyā na ramashe koye re, jeha khelane joi jana moye re... 11
He played very well with his devotees and took them to his Akshardham. No one has, or ever will play in this way. Whoever sees this play, their mind swayed to him... 11
Evo akala khelane kheli re, gayā sahune vilakhatā meli re.
Ghanu sāmbhare chhe samāsame re, tene biji vāta nava game re... 12
He played such divine sport that he left everyone in tears. He is remembered again and again, they do not like anything else... 12
Jema bājigarani bāji re, joi joi jana thāya rāji re.
Jāne āvi na dithi na sāmbhali re, tene kema shake koye kali re... 13
Seeing how happy people get when they see a magician, how can people understand what has not been heard or seen... 13
Ati akala khelane kheli re, gayā sameti bāji sankeli re.
Nata rita nāthani na jāni re, jānyu amata rākhashe dayā āni re... 14
After playing his game, he wrapped up and left. If we are unable to understand the acts of magician, how can we understand God’s act? Without the compassion of God, we are unable to
understand this... 14
Tyā to sankeli gayā svadhāma re, kari jananā jivita harāma re.
Ānkhyo thai gai abhāgani re, kyāthi nirakhe murati nātha tani re... 15
He went back to Akshardham, making it difficult for his devotees to live their life. The eyes became unfortunate after Maharaj reverted back to his Akshardham... 15
Mukha abhāgiyu thayu ati re, kyāthi pāme prasādi e rati re.
Jihvā abhāgani ne anātha re, kyāthi bole have Hari sātha re... 16
How unfortunate is the mouth as it would no longer receive His prasād. The tongue is unfortunate without being able to talk to Him... 16
Kāna abhāgiyā lidhā jāni re, kyāthi sune ge’re svare vāni re.
Hātha rahyā abhāgiyā evā re, kyāthi kare Harini have sevā re... 17
The ears are unfortunate because they are unable to listen to Maharaj’s words. The hands are unformuate because they are not able to serve Maharaj... 17..
Darasha sparasha ne je prasādi re, ke’vu sunavu sambandha e ādi re.
Thayo sambandha pana rahyo adhuro re, te to kema thāya have puro re... 18
Our bond with Maharaj through his Darshan, touch and prasād, to talk to and listen to… All the ways one was connected with Maharaj are now incomplete. How can this be completed?... 18
Gai hāthathi vāta vegali re, hāryā mahāchintāmani mali re.
Pārasa pāmyā’tā parishrama pakhi re, pana puri bhāgyamā na lakhi re... 19
What we attained is not gone from our hands; we have lost the great chintāmani. After all this hard work, we attained the pārasmani and now it is not in our luck... 19
Thayā niradhana dhanane hāri re, gayu sukha rahyu dukha bhāri re.
Ema thayu sau janane ā vāra re, padhāratā te prāna ādhāra re... 20
Everyone felt as though their wealth was lost and they joy left and only grief remains. Everyone experienced this grief after Maharaj left for his Akshardham... 20
Iti Shri Sahajānanda Swami charana kamal sevaka Nishkulananda Muni virachite Purushottama-Prakāsha madhye ekonapanchāshattamah prakārah... 49
