પુરુષોત્તમ પ્રકાશ
પ્રકારઃ ૬
દોહા
જનમી જનક1 જનની ઘરે, રહ્યા દયા કરી કાંઈક દન ।
રમ્યા જમ્યા રૂડિ રીત્યશું, ભક્તિ ધર્મને ભવન ॥૧॥
ત્યાં બાળચરિત્ર બહુ કર્યાં, પછી આઠમે વર્ષે આપ ।
પિતા થકી તે પામિયા, ઉપવીત અતિ નિષ્પાપ ॥૨॥
ત્રણ વર્ષ તપાસીને રહ્યા, તાત ભવન શ્રી અવિનાશ ।
પછી પ્રભુજી પધારિયા, જઈ કર્યો વનમાંહી વાસ ॥૩॥
સાત વરષ વન વેઠિયું, વળતો વાલમે કર્યો વિચાર ।
જે અર્થે આ અવતાર છે, તે કરું હવે નિરધાર ॥૪॥
ચોપાઈ
પછી જોગી ગોપાળને મળી રે, કરી એની ઇચ્છા પૂરી વળી રે ।
મળ્યા પ્રભુજી પૂરણ કામ રે, તજી તન ગયા અક્ષરધામ રે ॥૫॥
પછી નવલખે પર્વત પધાર્યા રે, બહુ જોગીને મુદ2 વધાર્યા રે ।
જોગી નવ લાખ જોઈ જીવન રે, થયા નાથ નીરખીને મગન રે ॥૬॥
તે પણ તન તજી નિરધાર રે, અવધે3 ગયા અક્ષર મોઝાર રે ।
એમ જીવ ઉદ્ધારવા કાજ રે, ફરે હદ્ય બેહદ્ય4 મહારાજ રે ॥૭॥
જે જે જીવ આવે છે નજરે રે, તેને ધામના નિવાસી કરે રે ।
દરશે સ્પરશે કોઈ દેહધારી રે, થાય અક્ષરના અધિકારી રે ॥૮॥
નર અમર ને જે અસુર રે, પામે પ્રભુ પેખે બ્રહ્મપુર રે ।
એમ જીવ જક્તના જેહ રે, પામે અક્ષરધામને તેહ રે ॥૯॥
તીર્થ શહેર પુર નગ્ર ગ્રામ રે, ફર્યા જે જે ધરણી પર ધામ રે ।
ત્યાં ત્યાં જેણે નિરખ્યા ઘનશ્યામ રે, તે તે પામિયા અક્ષરધામ રે ॥૧૦॥
ગિરિ ગુફામાં જે ગેબ5 હતા રે, કંઈ સમુદ્ર તટ સેવતા રે ।
તેનું કર્યું છે પરમ કલ્યાણ રે, પોતે મળી પ્રગટ પ્રમાણ રે ॥૧૧॥
નિજ મૂર્તિ પ્રતાપે મહારાજ રે, કર્યાં અનેક જીવનાં કાજ રે ।
એમ ઉદ્ધારતા બહુ જન રે, આવ્યા સોરઠમાં ભગવન રે ॥૧૨॥
સોરઠ દેશે સોયામણું ગામ રે, મન લોભે શોભે લોજ નામ રે ।
તિયાં અલબેલો આવી રહ્યા રે, કરી બહુ જીવ પર દયા રે ॥૧૩॥
એમ પધારિયા પ્રાણનાથ રે, પછી સંભારિયો મુક્ત સાથ રે ।
કરી સૂરત્ય6 ને જોયા સંભાળી રે, મુનિ મુક્તની મંડળી રૂપાળી રે ॥૧૪॥
જ્યારે નાથે કર્યું ચિંતવન રે, આવ્યા જ્યાં હતા ત્યાંથી જન રે ।
આવી મળ્યા મહારાજ સંગ રે, મુક્તમંડળ અતિ ઉછરંગ રે ॥૧૫॥
લાવ્યા પાયે જોડી જુગ પાણ7 રે, બોલ્યા વિનતિ કરી મુખ વાણ રે ।
આવ્યાં હર્ષનાં નયણે નીર રે, જોઈ બોલિયા શ્યામ સુધીર રે ॥૧૬॥
મુનિ સર્વે સુખી છો તમે રે, તમે મળે રાજી થયા અમે રે ।
પછી મરીચ્યાદિ મુનિ સાથ રે, રહ્યા પ્રભુ પાસે જોડી હાથ રે ॥૧૭॥
પછી મુનિ કહે મહારાજ રે, જેમ કો’ તેમ કરિએ આજ રે ।
ત્યારે નાથ કે’ તારવા જંત8 રે, દેશોદેશ ફરો બુદ્ધિવંત રે ॥૧૮॥
અહિંસાદિક નિયમ પળાવો રે, જન્મ મર્ણનાં ખાતાં વળાવો9 રે ।
વળિ અન્ન જળ દેશે જે તમને રે, તે સહુ પ્રાણી પામશે અમને રે ॥૧૯॥
દરશ સ્પરશ કરી પડશે પાય રે, તેની જરૂર કરીશ હું સા’ય રે ।
તમારા ને મારા જે મળેલ રે, તેને થાશે કહું બહુ સે’લ10 રે ॥૨૦॥
ઇતિ શ્રી સહજાનંદ સ્વામી ચરણકમલ સેવક નિષ્કુળાનંદ મુનિ વિરચિતે પુરુષોત્તમપ્રકાશ મધ્યે ષષ્ઠઃ પ્રકારઃ ॥૬॥
Purushottam Prakash
Prakar - 6
Dohā
Janami janaka janani ghare, rahyā dayā kari kāika dana.
Ramyā jamyā ruri rityashu, Bhakti Dharmane bhavana... 1
After he was born, he compassionately lived with mother and father in their home for many days. He played and ate in an admirable way Dharmadev and Bhaktimata’s house... 1
Tyā bāla-charitra bahu karyā, pachhi āthame varshe āpa.
Pitā thaki te pāmiyā, upavita ati nishpāpa… 2
There he performed many divine incidents. Then, at the age of eight, he received the upvit sanskar which is extremely holy... 2
Trana varsha tapāsine rahyā, tāta bhavana Shri Avināsha.
Pachhi prabhuji padhāriyā, jai karyo vanamāhi vāsa... 3
After 3 years of consideration, he continued to live at his father’s home. Then he decided to leave to the forest to reside and start his spiritual
journey... 3
Sāta varasha vana vethiyu, valato vālame karyo vichāra.
Je arthe ā avatāra chhe, te karu have niradhāra... 4
For 7 years, he wandered through the forest; and thereafter, he thought: I should fulfill the purpose for which I have come on the earth... 4
Chopāi
Pachhi Jogi Gopālane mali re, kari eni ichchhā puri vali re.
Malyā prabhuji purana kāma re, taji tana gayā Aksharadhāma re... 5
Then he met Gopal Yogi and fulfilled his wishes. [As Nilkanth Varni, he mastered Ashtang Yoga from Gopal Yogi in one year.] Having met God in human form, Gopal Yogi was fulfilled. He left his physical body and attained Akshardham... 5
Pachhi navalakhe parvata padhāryā re, bahu jogine muda vadhāryā re.
Jogi nava lākha joi jivana re, thayā nātha nirakhine magana re... 6
Then, he arrived at Nav-lakh Mountain, to the increased delight of the yogis performing austerities. The 900,000 yogis saw Nilkanth Varni here and became overwhelmed with happiness... 6
Te pana tana taji niradhāra re, avadhe gayā Akshara mojhāra re.
Ema jiva uddhāravā kāja re, fare hadya behadye Mahārāja re... 7
No doubt when they left their bodies at the end of their life, they attained Akshardham. For the purpose of liberating jivas, Nilkanth Varni traveled to the length and breadth that is not humanly possible... 7
Je je jiva āve chhe najare re, tene dhāmanā nivāsi kare re.
Darashe sparashe koi dehadhāri re, thāya Aksharanā adhikāri re... 8
Whichever jiva comes into his contact, he grants them Akshardham. Whichever jiva sees or touches him becomes worthy of attaining Akshardham... 8
Nara amara ne je asura re, pāme prabhu pekhe brahmapura re.
Ema jiva jaktanā jeha re, pāme Aksharadhāmane teha re... 9
The humans, the deities, and even the demons attain Akshardham upon seeing him. In this way, the jivas of this earth that possess a body become worthy of Akshardham... 9
Tirtha shahera pura nagra grāma re, faryā je je dharani para dhāma re.
Tyā tyā jene nirakhyā Ghanshyama re, te te pāmiyā Aksharadhāma re... 10
A place of pilgrimage, city, town or village, wherever Nilkanth has travelled on this earth; whoever has seen Nilkanth at these locations achieved Akshardham... 10
Giri gufāmā je geba hatā re, kai samudra tata sevatā re.
Tenu karyu chhe parama kalyāna re, pote mali pragata pramāna re... 11
Yogis who resided on mountains and in caves, or by riverbanks and seashores; Nilkanth Varni granted them liberation upon meeting them face-to-face... 11
Nija murti pratāpe Mahārāja re, karyā aneka jivanā kāja re.
Ema uddhāratā bahu jana re, āvyā Sorathamā bhagavāna re... 12
Throught the power of his own murti, he has fulfilled the purpose for countless jivas. In this way, he uplifted many souls and arrived to the Sorath district... 12
Soratha deshe soyāmanu gāma re, mana lobhe shobhe Loja nāma re.
Tiyā alabelo āvi rahyā re, kari bahu jiva para dayā re... 13
In the Sorath district, there is a nice town named Loj that captures everyone’s mind. Nilkanth Varni came and stayed here because of his great compassion upon the jivas... 13
Ema padhāriyā prānanātha re, pachhi sambhāriyo mukta sātha re.
Kari suratya ne joyā sambhāli re, muni muktani mandali rupāli re... 14
In this way, the life of his beloved devotees arrived here; then he began to recall the muktas. He meditated and sent them a message from within; to the beautiful class of muktas... 14
Jyāre nāthe karyu chintavana re, āvyā jyā hatā tyāthi jana re.
Āvi malyā Mahārāja sanga re, mukta-mandala ati uchharanga re... 15
When Shri Hari started to remember them, they arrived to where Maharaj was. They came and met Maharaj; the group of muktas were filled with joy... 15
Lāvyā pāye jodi juga pāna re, bolyā vinati kari mukha vāna re.
Āvyā harshanā nayane nira re, joi boliyā shyāma sudhira re... 16
They bowed to Maharaj with folded hands and requested Maharaj to speak to them. Due to their excitement, tears came to their eyes. Upon seeing this, Shri Hari spoke to them... 16
Muni sarve sukhi chho tame re, tame male rāji thayā ame re.
Pachhi Marichyādi Muni sātha re, rahyā prabhu pāse jodi hātha re... 17
“Oh Munis! Are you all happy? After meeting you, I have become incredibly happy.” Then, Marichya and other munis stood in front of Maharaj with folded hands... 17
Pachhi muni kahe Mahārāja re, jema ko’ tema karie āja re.
Tyāre nātha ke’ tāravā janta re, desho desha faro buddhivanta re... 18
Then the munis spoke and said, “Oh Maharaj! We will do whatever you say today.” Shri Hari replied, “We want to uplift many jivas. Travel this earth, oh intelligent munis….” 18
Ahimsādika niyama palāvo re, janma marnanā khātā valāvo re.
Vari anna jala deshe je tamane re, te sahu prāni pāmashe amane re... 19
Make others abide by moral tenets such as non-violence and end their cycle of births and deaths. Whoever gives you water or food will attain me by doing that... 19
Darasha sparasha kari padashe pāya re, teni jarura karisha hu sā’ya re.
Tamārā ne mārā je malela re, tene thāshe kahu bahu se’la re... 20
If they touch you, see you or bow to your feet, then I will definitely assist them. Whoever meets you and me will find everything extremely easy after... 20
Iti Shri Sahajānanda Swami charana-kamala sevaka Nishkulananda Muni virachite Purushottama-Prakāsha madhye shashthah prakārah... 6
