ચોસઠ પદી

(મહિમાનાં પદ)

પદ ૨૫-૩૨

પદ - ૨૫

માનો મળી છે મોટી વાત, હાથ આવી તે મા હારજો રે;

કરી જતન દિવસ રાત, સૂતાં બેઠાં સંભારજો રે... ૧

સાચો મળ્યો છે સતસંગ, અંગે અચળ કરી રાખજો રે;

રખે ચડે બીજાનો રંગ,¹ એવું ડહાપણ દૂર નાખજો રે... ૨

લઈ બેઠા છો મોટો લાભ, ભેટી પૂરણ બ્રહ્મને રે;

નહિ તો દુઃખનો ઊગત ડાભ,² માની લેજો એ મર્મને રે... ૩

આજ પામ્યા છો આનંદ, વામ્યા દારુણ દુઃખને રે;

એમ કહે નિષ્કુળાનંદ, રખે મૂકતા એવા સુખને રે... ૪

પદ - ૨૬

ઘણા મોંઘા જે ઘનશ્યામ, નાવે નજરે ન મળે કોઈને રે;

અક્ષરવાસી આઠું જામ, જેને રહ્યા છે અખંડ જોઈને રે... ૧

અતિ થઈને દીન આધીન, નિત્ય નમાવે છે શીશને રે;

લગ્નિ લગાડી લેલીન,³ જોઈ રહ્યા છે જગદીશને રે... ૨

એવા મુક્તને મળવા કાજ, મોટા ઇચ્છે છે મનમાં રે;

શિવ બ્રહ્મા ને સુરરાજ, તે તો તલસે છે તનમાં રે... ૩

એવા દેવતાના દર્શન, થાતાં નથી થોડી વાતમાં રે;

નિષ્કુળાનંદ વિચારો મન, આવો રહસ્ય બેસી એકાંતમાં રે... ૪

પદ - ૨૭

કિયાં જીવ કિયાં જગદીશ, જાણો જૂજવી એ જાત છે રે;

મર આપિયે સો સો શીશ, તોયે વણ મળ્યાની વાત છે રે... ૧

કિયાં કીડી કરી⁴ મેળાપ, ભેળું થાવા ભારે ભેદ છે રે;

કિયાં પૂર્ણ પુરુષોત્તમ આપ, કિયાં જીવ જેને બહુ કેદ⁵ છે રે... ૨

અતિ અણમળ્યાનું એહ, મળવું માયિક અમાયિકને રે;

તે તો દયા કરી ધરી દેહ, આવે ઉદ્ધારવા અનેકને રે... ૩

તૈંયેં થાય એનો મેળાપ, જ્યારે નરતન ધરે નાથજી રે;

કહે નિષ્કુળાનંદ આપ, ત્યારે મળાય એને સાથજી રે... ૪

પદ - ૨૮

એવા મળ્યા છે મહારાજ, જે કોઈ સર્વેના શ્યામ છે રે;

વળી રાજા એ અધિરાજ, એને આધારે સૌ ધામ છે રે... ૧

ધામ ધામના જે રહેનાર, હજૂર રહે છે જોડી હાથને રે;

કરી આરત્ય શું ઉચ્ચાર, શીશ નમાવે છે નાથને રે... ૨

શિવ બ્રહ્મા ને સુરેશ, દેવ અદેવ રહે છે ડરતા રે;

જેની આજ્ઞામાં અહોનિશ, શશી સૂરજ રહે છે ફરતા રે... ૩

કંપે કાળ માયા મનમાંય, અતિ ઘણું અંતરમાં રે;

કહે નિષ્કુળાનંદ કાંય, તું પણ ડરને તેના ડરમાં રે... ૪

પદ - ૨૯

એની આગળ જો આપણ, કોણ ગણતીમાં આવીએ રે;

શીદ ડો’ળીને ડહાપણ, સમજુ શિયાણા હસાવીયે⁶ રે... ૧

જેણે રચ્યું આ જગત, જોને જૂજવી જાત્યનું રે;

જોતા મૂંઝાય જાય મત,⁷ એવુ કર્યું ભાત ભાતનું રે... ૨

એણે કર્યું એવું એક, થાય નહિ જરૂર જાણીએ રે;

વણકર્યે એ વિવેક, શીદ અભિમાન આણીએ રે... ૩

મેલી ડા’પણ⁸ ભોળાપણ,⁹ રહીએ દાસના દાસ થઈને રે;

કહે નિષ્કુળાનંદ આપણ, તો બેસિયે લાભ લઈને રે... ૪

પદ - ૩૦

જે જે હરિએ કર્યું હેત, એવું કરે કોણ આપણે રે;

માત તાત સગાં સમેત,¹⁰ માન્યા સનેહી ભોળાપણે રે... ૧

જોને ગર્ભવાસની ત્રાસ, ટળી ટળે કેમ કોયની રે;

તે પણ ટાળીને અવિનાશ, રાખે ખબર અન્ન તોયની¹¹ રે... ૨

વળી સમે સમે સંભાળ, જાણો કરે હરિજનને રે;

બીજુ એવું કોણ દયાળ, કાં રે મનાય નહિ મનને રે... ૩

એમ સમજ્યા વિના જન, આવે ઉન્મત્તાઈ¹² અંગમાં રે;

કહે નિષ્કુળાનંદ વચન, પછી મન માને કુસંગમાં રે... ૪

પદ - ૩૧

જ્યારે ગણ્યો પોતામાં ગુણ, જાણ્યું હું પણ છૌં કોઈ કામનો રે;

ત્યારે કો’ને વધ્યો કુણ, લેતાં આશરો સુંદર શ્યામનો રે... ૧

જ્યારે કરી દીનતા ત્યાગ, અંગે લીધો અહંકારને રે;

ત્યારે મળ્યો માયાને લાગ, ખરો કરવા ખુવારને¹³ રે... ૨

પછી પ્રભુ પામવા કાજ, જે જે કર્યું’તું આ જગમાં રે;

તે તો સર્વે ખોયો સાજ,¹⁴ પડ્યો ઠાઉકો જઈ ઠગમાં¹⁵ રે... ૩

એવા મૂરખની મિરાત,¹⁶ એને અર્થે નથી આવતી રે;

કહે નિષ્કુળાનંદ વાત, હરિભક્તને મન ભાવતી રે... ૪

પદ - ૩૨

આવી અરથની¹⁷ જે વાત, કોય નર ઉતારે અંગમાં રે;

ત્યારે સુખી થાય સાક્ષાત, પછી સમજી રે’ સત્સંગમાં રે... ૧

થઈ ગરીબ ને ગર્જવાન, શિષ્ય થઈ રહે સર્વનો રે;

મેલી મમતા ને માન, ત્યાગ કરે તન ગર્વનો રે... ૨

ખોળી ખોટ્ય ન રાખે કાંઈ, ભલી ભક્તિ ભજાવવા રે;

એક રહે અંતરમાંઈ તાન, પ્રભુને રીઝાવવા રે... ૩

એવા ઉપર શ્રી ઘનશ્યામ, સદા સર્વદા રાજી રહે છે રે;

સરે¹⁸ નિષ્કુળાનંદ કામ, એમ સર્વે સંત કહે છે રે... ૪

Chosath Padi

Pad 25 - 32

Pad - 25

Nishkulanand Swami now talks about the great attainment of Satsang and the manifest form of God in the next 8 set of verses.

Māno maḷī chhe motī vāt, hāth āvī te ma hārjo re;

 Karī jatan divas rāt, sūtā beṭhā sambhārjore... 1

(1) Believe that you have achieved the most extraordinary attainment right in your hands. Do not lose it. Safeguard it day and night. Remember it while sitting down or standing.

Sācho maḷyo chhe satsang, ange achaḷ karī rākhjo re;

 Rakhe chaḍe bījāno rang, evu ḍahāpaṇ dūr nākhjo re... 2

(2) We have attained the true Satsang. Keep it firm in your heart, lest you fall into the wrong company. Forsake the vanity of your intellect that may make you fall from Satsang.

Laī beṭhā chho moṭo lābh, bheṭī Pūraṇ Brahmane re;

 Nahī to dukhno ūgat ḍābh, mānī lejo e marmane re... 3

(3) You are sitting on the greatest benefit because you have embraced Brahman (God). Otherwise, weeds of misery would have grown in your life. Believe this essence.

Āj pāmyā chho ānand, vāmyā dārūṇ dukhne re;

 Em kahe Nishkuḷānand, rakhe mūktā evā sukhne re... 4

(4) Today, you have attained bliss and terrible misery has diminished. Says Nishkulanand Swami, do not let go of this happiness.

Pad - 26

Ghaṇā mongha je Ghanshyām, nāve najare na maḷe koīne re;

 Aksharvāsī āṭhu jām, jene rahyā chhe akhanḍ joīne re... 1

(1) (To attain) Ghanshaym is extremely rare; he cannot be visualized or found by anyone. (Only) those who reside in Akshardham - the aksharmuktas - continuously have his darshan.

Ati thaīne dīn ādhīn, nitya namāve chhe shīshne re;

 Lagnī lagāḍī lelīn, joī rahyā chhe Jagdīshne re... 2

(2) They have totally surrendered to him and constantly bow their head before him. They are totally absorbed in him with one focus and having his darshan.

Evā muktane maḷvā kāj, moṭā īchchhe chhe manmā re;

 Shīv Brahmā ne Surrāj, te to talse chhe tanmā re... 3

(3) Even the great desire to meet (become like) those muktas (of Akshardham). Shiv, Brahmā, Indra, etc. are eager.

Evā devtānā darshan, thātā nathī thoḍī vātmā re;

 Nishkuḷānand vichāro man, āvo rahasya besī ekāntmā re... 4

(4) The darshan of that God is not easily attained by small feats. Nishkulanand Swami says to think about this in solitude.

Pad - 27

Kiyā jīva kiyā Jagdīsh, jāṇo jūjvī e jāt chhe re;

 Mar āpīye so so shīsh, toye vaṇ maḷyānī vāt chhe re... 1

(1) Where is the jiva compared to Jagdish (God)? God is totally different (a different entity). Even if we sacrifice our head one hundred times, we cannot meet him.

Kiyā kīdī karī meḷāp, bheḷu thāvā bhere bhed chhe re;

 Kiyā Pūrna Purushottam āp, kiyā jīva jene bahu ked chhe re... 2

(2) How can an ant ever hope to meet an elephant (kari)? It is impossible for them to meet. Similarly, there is a great difference between Purna Purushottam (who is extremely great and unreachable) and the jiva, which is imprisoned (by māyā).

Ati aṇmaḷyānu eh, maḷvu mayik amāyikne re;

 Te to dayā karī dharī deh, āve uddhārvā anekne re... 3

(3) There is no way for a being bound to māyā to meet one who transcends māyā. That God assumes a human form out of great compassion to save countless.

Taiye thāy eno meḷāp, jyāre nartan dhare Nāthjī re;

 Kahe Nishkuḷānand āp, tyāre māḷāy ene sāthjī re... 4

(4) Only when he assumes a human body that we are able to meet him. Nishkulanand Swami says, only then are we able to meet with him.

Pad - 28

Evā maḷyā chhe Māhārāj, je koī sarvenā Shyām chhe re;

 Vaḷī rāj adhirāj, ene ādhāre sau dhām chhe re... 1

(1) We have met that (i.e. one who is unreachable as per previous verse) Maharaj, who is the God of all. He is the king of kings. And all other abodes are dependent on him.

Dhām dhāmnā je rahenār, hajūr rahe chhe joḍī hāthne re;

 Karī āratya shu uchchār, shīsh namāve chhe Nāthne re... 2

(2) All those residing in their respective (inferior) abodes remain ready to serve with folded hands. They sing his praises and bow their heads to him.

Shīv Brahmā ne Suresh, dev adev rahe chhe ḍartā re;

 Jenī āgnāmā ahonish, shashī sūraj rahe chhe fartā re... 3

(3) Shiv, Brahmā, and Indra, other deities and demons all fear him. They follow his commands day and night. Even the sun and the moon rise and set according to his wish.

Kampe kāḷ mayā manmāy, ati ghaṇu antarmā re;

 Kahe Nishkuḷānand kāy, tu paṇ ḍarne tenā ḍarmā re... 4

(4) Time (kāl) and māyā are both terrified (lest they go against his commands). Nishkulanand Swami says, you should also fear him.

Pad - 29

Enī āgaḷ jo āpaṇ, koṇ gaṇtīmā āvīe re;

 Shīd ḍo’ḷīne ḍahāpaṇ, samju shiyāṇā hasāvīe re... 1

(1) Who are we in comparison to his greatness? So why should we think of ourselves the wiser, making ourselves the laugh for the wise?

Jene rachyu ā jagat, jone jūjvī e jātyanu re;

 Jotā mūnjhāī jāy mat, evu karyu bhāt bhātnu re... 2

(2) Look at the one who created this world that is diverse. Just seeing the diversity, one becomes perplexed, that is how diverse he created it.

Eṇe karyu evu ek, thāy nahi jarūr jāṇīe re;

 Vaṇkarye e vivek, shīd abhiman āṇīe re... 3

(3) Certainly know that we cannot create one like he has created. So why should we become arrogant (of our capabilities)?

Melī ḍā’paṇ bhoḷāpaṇ, rahīe dāsnā dās thaīne re;

 Kahe Nishkuḷānand āpaṇ, to besiye lābh laīne re... 4

(4) Forsake both one’s wisdom and one’s gullibility and behave as the servant of servants. Nishkulanand Swami says we can sit peacefully enjoying the benefit of attaining God.

Pad - 30

Je je Harie karyu het, evu kare koṇ āpṇe re;

 Māt tāt sagā samet, mānyā sanehī bhoḷāpaṇe re... 1

(1) Who else can love us like God has loved us in the many ways. We have considered our mother, father, and other family as our own due to our naïveté.

Jone garbhavāsnī trās, tāḷī ṭaḷe kem koynī re;

 Te paṇ tāḷīne avināsh, rākhe khabar anna toynī re... 2

(2) Who can rid our distress of being born in the womb? God rid us of this misery, while also ensuring his devotees have food and water.

Vaḷī same same sambhāḷ, jāṇo kare harijan ne re;

 Bīju evu koṇ dayāḷ, kā re manāy nahi manne re... 3

(3) Moreover, he looks after his devotees time and time again. Who else is more merciful? It is impossible to believe it (his care for us).

Em samjyā vinā jan, āve unmattāī angmā re;

 Kahe Nishkuḷānand vachan, pachhī man mane kusangmā re... 4

(4) Without this understanding, one becomes arrogant (of their own efforts and strength). Nishkulanand Swami says his mind starts believing in bad company.

Pad - 31

Jyāre gaṇyo potāmā guṇ, jāṇyu hu paṇ chhu koy kāmno re;

 Tyāre ko’ne vadhyo kuṇ, letā āshro sundar Shyāmno re... 1

(1) When one thinks of oneself as virtuous and believes he is of importance, then tell me who has progressed, even if we have accepted refuge in God?

Jyāre karī dīntā tyāg, ange līdho ahamkārne re;

 Tyāre maḷyo mayāne lāg, kharo karvā khuvārne re... 2

(2) When one has rid their humility and accepted arrogance; then māyā saw the opportunity to disgrace them.

Pachhī Prabhu pāmvā kāj, je je karyu’tu ā jagmā re;

 Te to sarve khoyo sāj, paḍyo ṭhāuko jaī ṭhagmā re... 3

(3) Then, everything one did to attain God in this world is all lost. Losing the merits of his spiritual endeavors, he completely fell into the company of the wicked.

Evā mūrakhnī mirāt, ene arthe nathī āvtī re;

 Kahe Nishkuḷānand vāt, haribhaktane man bhāvtī re... 4

(4) The wealth of such fools does not come in any use (i.e. his spiritual endeavors become useless). Nishkulanand Swami speaks to the devotees a pleasant talk.

Pad - 32

Āvī arathnī je vāt, koy nar utāre angmā re;

 Tyāre sukhī thāy sākshāt, pachhī samjī rahe satsangmā re... 1

(1) Whoever bears these words of advice in their heart will experience bliss and will remain in Satsang with understanding.

Thaī garīb ne garjvān, shishya thaī rahe sarvano re;

 Melī mamtā ne mān, tyāg kare tan garvno re... 2

(2) He remains humble and self-interested (in his liberation) and becomes a disciple of everyone. He forsakes ‘my-ness’ and ego and renounces arrogance.

Khoḷī khoṭ na rākhe kāī, bhalī bhakti bhajāvvā re;

 Ek rahe antarmāī, tān Prabhune rījhāvvā re... 3

(3) He does not keep any flaws, having found them (through introspection), so that his devotion is pure. He only has one obsession: to please God.

Evā upar Shrī Ghanshyām, sadā sarvadā rājī rahe chhe re;

 Sare Nishkuḷānand kām, em sarve sant kahe chhe re... 4

(4) God is forever pleased with such devotees who possess these characteristics. Nishkulanand Swami says all his tasks are accomplished, as according to all of the sadhus.

Anirdesh.com ©2017