કીર્તન મુક્તાવલી
Glossary of Words
The following words found in kirtans have been defined in Gujarati as well as English. Not all English words have been translated, especially the foods. If you find a mistake or have a missing defition, please reach out by feedback.
Words in red are adjectives or nouns used to refer to God.
અ |
A |
||
અક્કલવંતા |
બુદ્ધિશાળી |
akkalvantā |
intellectual |
અખોર |
અખરોટ |
akhor |
|
અગમ |
અગમ્ય, દુર્લભ, ઇન્દ્રિયાતીત |
agam |
incomprehensible (to the senses) |
અઘ |
પાપ |
agh |
sin |
અજ |
બ્રહ્મા, અજન્મા |
Aja |
Brahmā |
અજબ |
અદ્ભુત |
ajab |
extraordinary |
અજવાળ્યા |
પ્રકાશિત કર્યા |
ajavāḷyā |
to bring to light (make known) |
અજ્ઞ |
અજ્ઞાની |
agna |
ignorant |
અટકમટક |
અટકતા, મોહક રીતે ચાલતા |
aṭak-maṭak |
charming walk |
અડીખમ |
શૂરવીર |
aḍīkham |
brave |
અઢળક |
પુષ્કળ, અપાર |
aḍhaḷak |
bountiful, abundant |
અધર |
નીચલો હોઠ |
adhar |
lower lip |
અનગણ |
પુષ્કળ, અગણિત |
anagaṇ |
abundant, countless |
અનઘ |
નિષ્પાપ |
anagh |
free of sin |
અનાર |
દાડમ |
anār |
pomegranate |
અનુપમ |
સરખામણી ન થઈ શકે તેવું |
anupam |
unequalled, cannot be compared with |
અબળા |
સ્ત્રી |
abaḷā |
woman |
અબોટી |
શુદ્ધ ધોતિયું |
aboṭī |
clean dhotiyu |
અભિરામ |
સુંદર |
abhirām |
nice |
અમભણી |
અમારા તરફ |
am-bhaṇī |
toward us |
અમલ |
કેફ, શુદ્ધ, સત્તા |
amal |
ectasy, pure, power |
અમીમય |
અમૃતથી ભરેલું |
amīmaya |
full of amrut |
અમૂલખ |
અમૂલ્ય |
amūlakh |
priceless |
અમોલિક |
અમૂલ્ય, બહુ કિંમતી |
amolik |
priceless, invaluable |
અમૃત પે |
અમૃતથી |
amṛut pe |
with amrut |
અરજ |
પ્રાર્થના, વિનંતી |
araj |
prayer, request |
અરિ |
શત્રુ |
ari |
enemy |
અરુ |
અને |
aru |
and |
અરુણ |
લાલ |
aruṇ |
red |
અર્ઘ્ય |
સમર્પણ, બલિદાન |
arghya |
offering |
અર્થે આવે |
ઉપયોગમાં આવે |
arthe āve |
becomes useful for |
અર્ધાંગના |
પત્ની |
ardhānganā |
wife |
અર્ભક |
બાળક |
arbhak |
infant |
અલબેલા |
મોહક, આનંદી |
Albelā |
attractive, blissful |
અવનિ (અવની) |
પૃથ્વી |
avani (avanī) |
earth |
અવર |
બીજું, ઊતરતું |
avar |
inferior |
અવિનાશી |
જેનો નાશ નથી તેવા |
Avināshī |
one who is indestructible |
અવેરી |
વ્યભિચાર |
averī |
adultery |
અષ્ટકોણ |
આઠ ખૂણાવાળી આકૃતિ |
aṣhṭakoṇ |
octagon |
અસારે |
અથાણું, અચાર |
asāre |
|
અહિ |
સાપ |
ahi |
snake |
અહોનિશ |
રાત-દિવસ |
ahonish |
day and night |
અળવી |
કંદમૂળ, પત્તરવેલિયાં |
aḷavī |
|
અંકુશ |
છેડેથી અણીવાળો સળિયો |
ankush |
a pointed metallic tool (used to control an elephant) |
અંતરજામી |
અંતરનું જાણનારા |
Antarjāmī |
one who can read others’ mind/heart |
આ |
Ā |
||
આકળો |
તત્પર, તૈયાર |
ākaḷo |
eager |
આખડે |
લડે |
ākhaḍe |
fight |
આટા |
ગૂંચળા |
āṭā |
twisted |
આડસોડ |
છાતીમાં આડે આવે તેમ ખેસ ઓઢવો |
āḍasoḍ |
wearing a khes across the chest |
આઠું જામ |
આઠે પહોર |
āṭhu jām |
the entire day |
આણો |
લાવો |
āṇo |
bring |
આતુર |
તત્પર, તૈયાર |
ātur |
ready, eager |
આનંદઘન |
આનંદથી ભરેલું, સુખમય |
ānand-ghan |
filled with joy |
આપ |
પોતાપણું, પોતે |
āp |
oneself |
આપદા |
દુઃખ |
āpadā |
misery |
આભરણ |
આભૂષણ, અલંકાર |
ābharaṇ |
ornaments of the body |
આમ |
કેરી |
ām |
mango |
આમળો |
અભિમાન, ઈર્ષ્યા, હઠ |
āmaḷo |
ego, arrogance, jealousy, obstinacy |
આમાસામી |
સામસામી |
āmāsāmī |
face-to-face |
આયર |
ભરવાડ |
āyar |
shepherd |
આરો |
કિનારો |
āro |
shore |
આલી |
સખી |
ālī |
friend (female companion) |
આવરદા |
આયુષ્ય |
āvardā |
lifespan |
આવરિયાં |
આવરી લીધાં |
āvariyā |
included |
આળપંપાળ |
ફાંફા, વલખાં, મિથ્યા |
āḷ-pampāḷ |
worthless time spent |
ઇ, ઈ |
i, ī |
||
ઇડા-પિંગલા |
પ્રાણવાયુની બે નાડીનાં નામ |
iḍā-pingalā |
names of 2 nādis (conduits) |
ઇતર |
મલિન, બીજી, ક્ષુલ્લક |
itar |
impure |
ઈશ |
ભગવાન, શંકર |
Īsha |
God |
ઈશ્વર |
શ્રેષ્ઠ ઐશ્વર્યવાળા |
Īshvar |
God |
ઈષણા |
વાસના, ઇચ્છા |
īṣhaṇā |
desire |
ઉ, ઊ, ઋ |
u, ū, ṛu |
||
ઉડુગણ |
તારાગણ |
uḍugaṇ |
stars |
ઉડુરાજ |
ચંદ્ર |
uḍurāj |
moon |
ઉદ્યોત |
પ્રકાશ |
udyot |
light |
ઉધારો |
વાયદો |
udhāro |
promise |
ઉપરણી |
ઉત્તરીય વસ્ત્ર |
uparaṇī |
|
ઉપહાસ |
મશ્કરી |
upahās |
tease, ridicule |
ઉર |
હૃદય, છાતી |
ur |
heart, chest |
ઉલૂક |
ઘુવડ |
ulūk |
owl |
ઉલેચ |
કળશ પ૨ વીંટવાનો રૂમાલ |
ulech |
a cloth used to cover a pot |
ઊપડતી છાતી |
ઉપસેલી છાતી |
ūpaḍatī chhātī |
chest |
ઊપડતી તાળી |
ઝડપથી તાળી પાડવી |
ūpaḍatī tāḷī |
clapping swiftly |
ઊર્ધ્વરેખા |
પગની ઊભી રેખા |
ūrdhvarekhā |
a mark on the foot |
ઊર્મિ |
એકાએક થતી ઇચ્છા, પ્રવાહ, તરંગ, લાગણી |
ūrmi |
desires |
ઊલટી આવી |
પાછી આવી, સામે |
ūlaṭī āvī |
to come back, in front |
ઊલટો |
નકામો |
ūlaṭo |
worthless |
ઋણી |
આભારી, કરજદાર |
ṛuṇī |
indebted |
એ, ઓ |
e, o |
||
એકપાળ |
એકસરખું |
ek-pāḷ |
the same, similar |
એકાએકી |
એકલો |
ekā-ekī |
solely |
એવાતણ |
સૌભાગ્ય |
evātaṇ |
good fortune |
ઓઘ |
ઢગલો, પ્રવાહ |
ogh |
pile, flow |
ઓછ |
ઓછાપણું, ઊણપ |
ochh |
lacking |
ઓછાડ |
ચાદર |
ochhāḍ |
sheet |
ઓઠીંગણ |
ટેકો દઈને |
oṭhīngaṇ |
leaning against |
ઓપી રહી |
શોભી રહી |
opī rahī |
to look beautiful |
ઓરા |
નજીક |
orā |
near |
ક |
ka |
||
કટારો |
કટાર |
kaṭāro |
|
કટિલંક |
કેડનો વળાંક |
kaṭilank |
|
કઢેલું |
સારી રીતે ઉકાળેલું દૂધ |
kaḍhelu |
boiled milk |
કથી |
વાત, કથની |
kathī |
story |
કદૈયા |
કોળામાંથી બનાવેલ વસ્તુ |
kadaiyā |
|
કમલા |
લક્ષ્મી |
Kamalā |
Lakshmi |
કમોદ |
ચોખાનો એક પ્રકાર |
kamod |
a type of rice |
કર |
હાથ |
kar |
hand |
કરમદાં |
બોર જેવા તથા જાંબુડા જેવા ફળનું અથાણું |
karamadā |
|
કરમોઈ |
ચોળીને |
karamoī |
smearing |
કરાળ |
ભયંકર |
karāḷ |
terrifying |
કરી |
હાથી |
karī |
elephant |
કરુણાકંદ |
કરુણાના મૂળ (કારણ) |
Karuṇākand |
the source of compassion |
કરુણાનિધિ |
કરુણાના ભંડાર |
Karuṇā-nidhi |
treasure of compassion |
કલંગી |
કલગી, મુગટ, મસ્તક પર મૂકવાનો શણગાર |
kalangī |
crown, ornament for the head |
કસુંબી |
લાલ રંગનું |
kasumbī |
red colored |
કહાણી |
દંતકથા, જનવાર્તા |
kahāṇī |
folklore |
કળશ્યો |
લોટો |
kaḷashyo |
metal pot |
કળી |
બુંદી |
kaḷī |
|
કંકણ |
કાંડા ૫૨ ૫હે૨વાનું ઘરેણું |
kankaṇ |
jewelry worn on the wrist |
કંગાળ |
દરિદ્ર, ગરીબીને |
kangāḷ |
poor |
કાચરી |
સુકાવેલી લીલોતરીને શેકવાથી કે તળવાથી થતી વાનગી |
kācharī |
|
કાચું |
અસાર, નાશવંત |
kāchu |
raw |
કાછ |
બ્રહ્મચર્ય |
kāchha |
celibacy |
કાજળિયું |
મેશ, કાજળ |
kājaḷiyu |
|
કાજુ |
સુંદર |
kāju |
nice |
કાઠા ઘઉં |
એક પ્રકારના ઘઉં |
kāṭhā ghau |
|
કામણિયા |
જાદુગારી આકર્ષણ |
kāmaṇiyā |
‘magically’ attractive |
કારજ |
કાર્ય |
kāraj |
task, work (usually refers to one’s task of achieving liberation) |
કાળજ |
કાળજું, હૈયું |
kāḷaj |
heart |
કાંતિ |
તેજ, પ્રકાશ |
kānti |
luster |
કીચ |
કાદવ, કીચડ |
kīch |
mud |
કુટવાઈ |
ખંડાવીને |
kuṭavāī |
ground (into mixture or powder) |
કુરંગ |
હરણ |
kurang |
deer |
કુસુમ |
ફૂલ |
kusum |
flower |
કુંજ |
બગીચો, લતાનું ઘાટું વન |
kunj |
garden |
કુંજવિહારી |
વૃંદાવનનું એક સ્થાન તેમાં ફરનારા |
Kunj-vihārī |
one who wanders in Vrundavan |
કૂડ |
કપટ, ઠગાઈ, અસત્ય |
kūḍ |
deceit, thuggery, untruthful |
કેડે કેડે |
પાછળ પાછળ |
keḍe keḍe |
following behind |
કેતુ |
ધજા |
ketu |
flag |
કેને |
કોઈના |
kene |
someone |
કેરાં |
કેરડાં |
kerā |
|
કોટ |
ગરદન |
koṭ |
neck |
કોટિ (કોટી) |
કરોડ |
koṭi (koṭī) |
billions |
કોડે કોડે |
હોંશે હોંશે |
koḍe koḍe |
enthusiastically |
કોર |
કિનારી |
kor |
|
કોરવું |
વીંધી નાંખવું |
koravu |
to pierce |
કોરો ખેસ |
નવું ધોતિયું |
koro khes |
new waist garment |
કોલ |
વચન |
kol |
promise, one’s word |
કોશીટા |
રેશમના કીડાનું ઘર |
koshīṭā |
cocoon |
ક્રીડા |
રમત |
krīḍā |
play |
ક્વાથ |
ઉકાળો, દવા |
kvāth |
medicine |
ક્ષેમ |
રક્ષણ |
kṣhem |
protection |
ક્ષોભ |
સંકોચ, લાજ |
kṣhobh |
hesitancy |
ખ |
kha |
||
ખર્વ |
એક હજાર કરોડની સંખ્યા |
kharva |
|
ખંજન |
એક ચંચળ પક્ષી |
khanjan |
a listless bird |
ખાજાં |
મોળા સાટા |
khājā |
|
ખાટ્ય |
લાભ |
khāṭya |
benefit |
ખાલ |
ચામડી |
khāl |
skin |
ખાંતિલા |
ઉત્સાહી, હોંશવાળા |
Khāntilā |
one who is eager, zealous |
ખાંતે |
ઉત્સાહથી |
khānte |
with enthusiasm |
ખલક |
દુનિયા, સંસાર, જગત |
khalak |
world |
ખુરમાં |
મીઠાઈ, દૂધ સાથે રાંધેલ સેવનું જમણ |
khurmā |
|
ખેવટિયા |
સુકાની |
khevaṭiyā |
navigator |
ખેવનહારા |
કાળજી રાખનાર |
khevanhārā |
caretaker |
ખેડ |
ધૂળ, રજ |
kheḍ |
dirt |
ખોયલા |
વીતેલા |
khoyalā |
spanned, time that has passed |
ખોર |
ચંદનની આડ, લેપ, લેપન |
khor |
anointing of chandan |
ખ્યાલ |
સ્મરણ, સ્મૃતિ |
khyāl |
remembrance |
ખ્વાર |
ખુવાર, પાયમાલ, અતિ હેરાન |
khvār |
disgraced |
ગ |
ga |
||
ગગન |
આકાશ |
gagan |
sky |
ગજ |
હાથી |
gaj |
elephant |
ગરમર |
વનસ્પતિના મૂળનું અથાણું |
garamar |
|
ગળી |
ડૂબી |
gaḷī |
|
ગાજવું |
શોભવું |
gājavu |
|
ગાફલ |
અસાવધ |
gāfal |
off guard, behaving waywardly |
ગારૂડી |
મદારી |
gārūḍī |
snake charmer |
ગાંઠે |
પાસે, સ્વાધીન, કબજો |
gānṭhe |
in possession |
ગિરધારી |
પર્વતને ધારનાર |
Giradhārī |
one who supports a mountain (one name of Krishna) |
ગુચ્છ |
ગોટો, પુષ્પનો સમૂહ |
guchchh |
a flower bunch |
ગુણિકા |
વેશ્યા |
guṇikā |
prostitute |
ગુણીજન |
ગુણવાન પુરુષ |
guṇījan |
virtuous person |
ગુરુગમ |
ગુરુ પાસેથી મેળવેલ જ્ઞાન |
gurugam |
wisdome attained from a guru |
ગુરુ મર્મ |
મોટો મર્મ |
guru marma |
|
ગુલગુલા |
તેલ કે ઘીમાં બનાવેલી મીઠી પૂરી |
gulgulā |
|
ગુલગુલે |
ગુલાબજાંબુ જેવી માવાની મીઠાઈ |
gul-gule |
|
ગુલતાન |
તલ્લીન, મશગૂલ |
gulatān |
immersed, mesmerized |
ગુલદાર |
ગરમ, મુલાયમ, કોમળ |
guldār |
|
ગુંજા |
ઘુઘરા, એક જાતની મીઠાઈ |
gunjā |
|
ગૂઢો |
ઘટ્ટ, ઘેરો |
gūḍho |
|
ગૂંદવડાં |
એક જાતની મીઠાઈ, ગુલાબજાંબુ |
gūnd-vaḍā |
|
ગોથાં |
અથડાતાં |
gothā |
thrashing |
ગોધો |
આખલો |
godho |
bull |
ગોપદ |
ગાયનું પગલું |
gopad |
cow’s hoofprint |
ગોપાલ |
ગાયોનું રક્ષણ કરનારા |
Gopāl |
‘protector of cows’, cowherder |
ગોળપાપડી |
સુખડી |
goḷ-pāpaḍī |
|
ગૌર |
ગોરું, ઊજળા રંગનું |
gaur |
fair color or complexion |
ગ્રહીને |
પકડીને |
grahīne |
holding, grasping |
ગ્રંથિ |
ગાંઠ, આંટી, ગૂંચળું |
granthi |
‘knot’, desires, stubborn understanding |
ઘ |
gha |
||
ઘટ |
શરીર, મન, હૃદય |
ghaṭ |
body, mind, heart |
ઘટા |
ઝુંડ, સમૂહ |
ghaṭā |
|
ઘટિકા |
ઘડી |
ghaṭikā |
moment |
ઘટે |
યોગ્ય |
ghaṭe |
appropriate |
ઘડિયા |
સર્જાયેલા, સંબંધ |
ghaḍiyā |
relationship |
ઘડી |
૨૪ મિનિટ, સમય |
ghaḍī |
24 minutes |
ઘન |
ગીચ, ઘાટું, વાદળ |
ghan |
crowded, dark, cloud |
ઘનશ્યામ |
મેઘ જેવા કાળા |
Ghanshyām |
dark like rainclouds |
ઘાણી |
તેલ કાઢવાનું યંત્ર |
ghāṇī |
machine to extract oil (from seeds) |
ઘાત |
પ્રપંચ, સંસાર |
ghāt |
world |
ઘીસોડાં |
તુરિયાં |
ghīsoḍā |
|
ઘૃત |
ઘી |
ghṛut |
Ghee |
ઘેલડાં |
ગાંડાં |
ghelaḍā |
mad, insane |
ઘોળ્યું |
બળ્યું, મૂઉં |
ghoḷyu |
|
ચ |
cha |
||
ચકોર |
પક્ષી |
chakor |
a type of bird |
ચટક |
લાલચોળ |
chaṭak |
extremely red |
ચટકંતા |
ચટક ચટક અવાજ કરતા, લટકાં કરતા |
chaṭkantā |
making gestures or sounds |
ચટકી |
મોહિની, ભૂરકી |
chaṭakī |
putting a spell on |
ચણેચી |
ચણાના પાનની ભાજી |
chaṇechī |
|
ચમકવું |
ઝબકવું |
chamakavu |
to sparkle |
ચવાણું/ચવીના |
ભક્ષ્ય, ખોરાક |
chavāṇu/chavīnā |
|
ચહુકોરે |
ચારે બાજુ |
chahukore |
all 4 directions |
ચળવું |
ડગમગવું, ભ્રષ્ટ થવું |
chaḷavu |
to become detracted (from one’s spiritual endeavors) |
ચળું |
જમ્યા પછી મોં ધોવું તે |
chaḷu |
cleanse one’s mouth after eating |
ચાકળો |
આસન |
chākaḷo |
|
ચંદનગારેશું |
ઘસેલા ચંદનથી |
chandan-gāreshu |
extracted chandan |
ચાકળિયો |
હીરા મોતીનો ભરેલો પડદો કે આસન |
chākaḷiyo |
|
ચાખણહાર |
ચાખવાવાળા |
chākhaṇhār |
one who tastes |
ચાર દિવસ |
ટૂંકી જિંદગી |
chār divas |
‘4 days’ - meaning a short lifespan |
ચારો |
ભક્ષણ |
chāro |
|
ચૂરમું |
છૂટો લાડુ |
chūrmu |
|
ચોખાળી |
ઊટકેલા |
chokhāḷī |
washed |
ચોટે |
લાગમાં, દાવમાં, ઝપટમાં |
choṭe |
|
ચોંપેશું |
ઉત્સાહથી |
chompeshu |
|
ચોરેચૌટે |
દરેક ઠેકાણે (જાહેર સ્થાન, રામજી મંદિર, ચાર રસ્તા પર) |
chore-chauṭe |
everywhere (in all open place) |
ચોળ |
ખૂબ, ‘અતિશય’ અર્થમાં લાગતો શબ્દ |
choḷ |
lots, extreme |
ચ્હાય |
ઇચ્છવું |
chhāy (chahāy) |
to desire |
છ |
chha |
||
છતરાયા |
જાહેર, ખુલ્લા |
chhatarāyā |
openly |
છબી |
મૂર્તિ, શોભા |
chhabī |
murti, beauty |
છાનું |
ગુપ્ત |
chhānu |
hidden, covert |
છાપ |
ચિહ્ન |
chhāp |
marks |
છેલ |
ચતુર, રસિક |
Chhel |
clever |
છેલા |
હોશિયાર, લહેરી, મોજી |
Chhelā |
clever |
છોગું |
પાઘડીનો છેડો |
chhogu |
end of the pagh |
છોળ્યું |
લહેર, છોળ |
chhoḷyu |
stream |
જ |
ja |
||
જક્તજીવન |
જગતને જીવન આપનારા |
Jakta-jīvan |
life of the world |
જગઆધારા |
જગતને આધાર આપનારા |
Jag-ādhārā |
Supporter of the world |
જગદીશ |
જગતના સ્વામી |
Jagdīsh |
master of the world |
જડ |
નિર્જીવ વસ્તુ, મૂળ |
jaḍ |
inanimate, non sentient |
જડાઉ |
રત્નજડિત |
jaḍāu |
embroidered with jewels |
જણસ |
વસ્તુ |
jaṇas |
item |
જતન |
પ્રયત્ન, કાળજી, સંભાળ |
jatan |
safeguard |
જવ |
ઘઉંના જેવું એક ધાન્ય |
jav |
|
જંગમા |
એક જાતના ફકીર (ફરતા) |
jangamā |
a wandering renunciant |
જંઘા |
સાથળ |
janghā |
thigh |
જંજાળ |
ઉપાધિ, ખટપટ, ચિંતા |
janjāḷ |
trouble, worry |
જંતનો |
જંતુનો, પ્રાણીનો |
jantno |
living beings |
જંબુ |
જાંબુ |
jambu |
|
જાદવરાવ (જાદવરાય) |
યાદવના રાજા |
Jādavarāv (Jādavarāy) |
|
જાદુજોર |
જાદુ, આકર્ષણ |
jādujor |
magical, attractive |
જાન |
પ્રાણ |
jān |
life |
જામ |
એક પહોર |
jām |
|
જામો |
ડગલો, ઢીલો અંગરખો |
jāmo |
|
જાવંત્રી |
જાયફળ પરનું પોચું લાલ રંગનું છોડું, તેજાના |
jāvantrī |
|
જાર |
પરસ્ત્રી સાથે પ્રીતિ કરનાર |
jār |
adulterer |
જાસ |
જેની |
jās |
whose |
જાહ્નવી |
ગંગા |
Jāhnavī |
Ganga |
જીરસાઈ |
ચોખાનો પ્રકાર |
jīrasāī |
a type of rice |
જીવન |
જીવવાનું સાધન, આધાર, જિવાડનાર |
Jīvan |
One who is the life |
જુક્ત |
યુક્તિ, રચના |
jukta |
method |
જુક્તિ |
યુક્તિ |
jukti |
method |
જુગતે |
યુક્તિથી |
jugate |
|
જુગલ |
બે |
jugal |
pair |
જુવતી |
યુવતી |
juvatī |
young woman |
જૂટ જટા |
જટાનો સમૂહ |
jūṭ jaṭā |
|
જોટો |
જોડ |
joṭo |
|
જોણ |
જાણ |
joṇ |
|
જોબન |
યુવાની |
joban |
youth |
જોરાવર |
બળવાન, શક્તિવાન |
jorāvar |
strong |
જ્યેષ્ઠ |
સૌથી મોટા |
jyeṣhṭha |
eldest |
ઝ |
za |
||
ઝડી |
હેલી |
zaḍī |
rain |
ઝારી |
પીવાનું પાત્ર |
zārī |
drinking utensil |
ઝાળ |
જ્વાળા, ક્રોધનો આવેશ |
zāḷ |
|
ટ, ઠ, ડ, ઢ, ણ |
ṭa, ṭha, ḍa, ḍha, ṇa |
||
ટુણાં |
જાદુ, કામણ |
ṭuṇā |
magical, enchanting |
ટાંકો |
એક પ્રકારની ભાજી |
ṭānko |
|
ઠામ |
વાસણ, સ્થાન, નિવાસ |
ṭhām |
place, residence |
ઠાકરિયા |
ઠાકોર, રાજવી, રાજેશ્રી |
Ṭhākariyā |
|
ઠોર |
સ્થાન, મિષ્ટાન્ન |
ṭhor |
place, sweet |
ડોડી |
એક પ્રકારની ભાજી |
ḍoḍī |
|
ડોડાં |
મકાઈના ડોડો |
ḍoḍā |
the stalks of corn |
ડોલરિયા |
ડોલરનાં ફૂલના હાર, (ધારનાર) |
Ḍolariyā |
one who wears a garland of jasmines flowers |
ઢાળો ઢળ્યો |
આકાર/મેળ બેસી ગયો |
ḍhāḷo ḍhaḷyo |
|
ઢિગ |
પાસે, સમીપે |
ḍhig |
near |
ત |
ta |
||
તટ |
કિનારો |
taṭ |
shore |
તતખેવ |
તત્ક્ષણ |
tatkhev |
immediately |
તનુ |
શરીર |
tanu |
body |
તમતમાં |
ઘણું તીખું |
tam-tamā |
hot (spicy) |
તરકારી |
શાકભાજી |
tarkārī |
|
તલખે |
ઝંખે |
talkhe |
yearn for or long for |
તંબોળ |
પાનબીડું |
tamboḷ |
|
તાત |
પિતા |
tāt |
father |
તાતાં |
મસાલેદાર, ગરમ |
tātā |
hot |
તાતું |
ગરમાગરમ, ધગધગતું |
tātu |
hot |
તાંદુલ |
ચોખા |
tāndul |
rice |
તાળી લાગી |
લગની લાગી |
tāḷī lāgī |
became passionate |
તિલ |
તલ |
til |
freckle-like mark |
તીન |
ત્રણ |
tīn |
three |
તોય |
તને, તોપણ, પાણી |
toy |
1. to you, 2. even so, 3. water |
તોલ |
વિચાર |
tol |
reflect thoughtfully |
ત્રિકોણ |
ત્રણ ખૂણાવાળી આકૃતિ |
trikoṇ |
triangle |
ત્રિપુટીને તાને |
ત્રણનો સમૂહ, ત્રણ ગુણને આધારે |
tripuṭīne tāne |
influenced by the three gunas |
ત્રિભંગી |
ત્રણ ઠેકાણે વળેલી |
tribhangī |
folded three way |
ત્રિવળી |
ત્રણ ગડી |
trivaḷī |
three folds |
ત્રેવડીએ |
ત્રણવાર વિચારીએ |
trevaḍīe |
thinking it over 3 times |
દ |
da |
||
દન |
દિવસ |
dan |
day |
દહીંથરિયાં |
રાયતાં, એક જાતની પોચી પૂરી |
dahī-thariyā |
|
દહે |
બળે |
dahe |
burn |
દળ |
સૈન્ય |
daḷ |
army |
દાતાર |
દાનવીર |
dātār |
donor |
દામ |
પૈસા |
dām |
money |
દામ કીધો |
પૈસો ભેગો કર્યો |
dām kīdho |
amass money |
દારા |
પત્ની |
dārā |
wife |
દાળીદર |
ગરીબ, દુઃખ |
dāḷīdar |
poverty, misery |
દિનરેણ |
દિવસ અને રાત |
din-reṇ |
day and night |
દિલગીર |
નિરાશ |
dilgīr |
heart broken, melancholy |
દિવ્યમૂર્તિ |
સ્વર્ગીય મૂર્તિ |
Divyamūrti |
|
દીવાનો |
ઘેલો, ગાંડો |
dīvāno |
mad, insane |
દીન |
ગરીબ, લાચાર, વ્યાકુળ |
dīn |
meek, helpless |
દીનદયાળ |
ગરીબ ઉપર દયારાખનાર |
Dīn-dayāḷ |
compassionate to the poor |
દુબધા |
સંશય, શક, સંદેહ |
dubadhā |
doubt |
દુવે |
દુઃખ દે |
duve |
to make miserable |
દુષ્કૃત |
ખરાબ કર્મ, પાપ |
duṣhkṛut |
sinful deeds |
દુર્ભાષણ |
કડવાં વચન, અપશબ્દ |
durbhāṣhaṇ |
bitter words |
દ્રગમેં |
દૃષ્ટિમાં, નજરમાં |
dragme |
in vision |
દૃષ્ટિ |
જ્ઞાન |
dṛuṣhṭi |
wisdom |
દેહદર્શી |
દેહ બુદ્ધિવાળો |
deh-darshī |
one attached to the body, one who views their self as the body rather than the ātmā |
દોય |
બે |
doy |
two |
દોહ્યલું |
દુર્લભ |
dohyalu |
rare |
દ્વિભુજ |
બે હાથવાળા |
dvibhuj |
one with 2 arms |
ધ |
dha |
||
ધડક |
બીક, ભય |
dhaḍak |
fear |
ધર |
ધુંસરી, ભાર |
dhar |
burden |
ધર્મદ્વાર |
યમદ્વાર |
dharmadvār |
‘gateway to narak’, narak |
ધાગો તોડ્યો |
સંબંધ તોડ્યો |
dhāgo toḍyo |
to break a relationship |
ધાયો |
દોડ્યો |
dhāyo |
ran |
ધૂપ |
ધુમાડો |
dhūp |
smoke |
ધૂમ |
ધુમાડો |
dhūm |
smoke |
ન |
na |
||
નખમણિ |
મણિ જેવા ચમકતા નખ |
nakhmaṇi |
nails resembling gems |
નખશિખ |
પગના નખથી ચોટલી સુધી |
nakh-shikh |
from toe nail to top of head |
નજરાં |
નજર, દૃષ્ટિ |
najarā |
glances |
નટનાગર |
ચતુર નટ |
Naṭnāgar |
clever illusionist |
નમણી |
વળાંકવાળી, નમેલી |
namaṇī |
curved |
નરસું |
નકારું |
narasu |
inferior, bad |
નરનાટક |
મનુષ્ય દેહ, નરનો અભિનય કરવો |
nar-nāṭak |
human body, to mimic a man |
નરમાટી |
બહાદુર માણસ |
naramāṭī |
brave man |
નવ ચળે |
ન ડગે |
nav chaḷe |
does not sway |
નવનિધિ |
નવ પ્રકારના ભંડાર |
nav-nidhi |
the nine treasures |
નાગર |
ચતુર |
nāgar |
clever |
નાભિ |
ડૂંટી |
nābhi |
navel, belly button |
નારાયણ |
જળમાં નિવાસ કરનારા |
Nārāyaṇ |
One who resides in water |
નિખર્વ |
દશ હજાર કરોડની સંખ્યા |
nikharv |
one hundred million |
નિગમ |
ધર્મશાસ્ત્ર, વેદ, ઈશ્વર, શ્રુતિ |
Nigam |
Dharma-shastras, Vedas, Ishwar, Shruti (scripture) |
નીત |
નિત્ય, રોજ |
nīt |
daily |
નિરભે |
ભય વગરનું, નીડર |
nirabhe |
without fear |
નિર્માલ્ય |
માલ વગરનું, તુચ્છ, ક્ષુલ્લક, હલકું |
nirmālya |
worthless, insignificant, cheap |
નિર્વાણ |
મોક્ષ |
nirvāṇ |
liberation |
નિશદિન |
રાત-દિવસ |
nish-din |
day and night |
નિહાલ |
કૃતાર્થ |
nihāl |
fulfilled |
નેણાં |
આંખો |
neṇā |
eyes |
નેતિ |
અમર્યાદિત, અપાર, એ નહિ એ નહિ |
neti |
without limits, limitless, not that… not that |
નેત્રકમળ |
કમળ જેવી આંખ |
netra-kamaḷ |
lotus-like eyes |
નેપુર |
ઝાંઝર |
nepur |
anklets |
નેમ |
નિયમ |
nem |
niyams, vows |
નૈયાં |
કુણી દૂધી કે કાકડી |
naiyā |
|
નૌતમ |
નવીન |
nautam |
new, novel |
ન્યારી |
જુદી |
nyārī |
different, unique |
પ |
pa |
||
પખાળું |
ધોવું |
pakhāḷu |
to wash |
પગ પરઠે |
પગ મૂકવો |
pag paraṭhe |
to set foot |
પચરંગી |
પાંચ રંગવાળું, વિવિધ રંગવાળું |
pach-rangī |
five-colored, various colored |
પટકી |
પછાડી |
paṭakī |
|
પણ |
પ્રતિજ્ઞા, ટેક |
paṇ |
resolve, vow |
પથી |
મુસાફર |
pathī |
traveler |
પદ |
ચરણારવિંદ, કીર્તન, સ્થાન |
pad |
1. feet, 2. verse, 3. place |
પદરજ |
ચરણરજ |
pad-raj |
dirt touched by the feet (referring to dirt sanctified by the touch of God’s feet) |
પદરાજ |
શ્રેષ્ઠ પદ |
pad-rāj |
|
પદ્મ |
કમળ |
padma |
lotus |
પપનસ |
બીજોરું |
papanas |
a citrus fruit |
પય |
પાણી, દૂધ |
pay |
water, milk |
પરત |
પાછું |
parat |
return |
પરવા |
ફિકર, ચિંતા |
paravā, apprehension |
worry |
પરવીણપણું |
હોશિયારી, આવડત |
paravīṇpaṇu |
cleverness, expertise |
પરહર |
છોડ, દૂર કર |
parahar |
to give up, abandon |
પરાત્પર |
સૌથી શ્રેષ્ઠ |
parātpar |
transcendental |
પરાં પળ્યાં |
દૂર ગયાં |
parā paḷyā |
go further away |
પર્યંક |
પલંગ |
paryank |
bed |
પલાણાં |
પલાયન થયાં |
palāṇā |
left |
પસારા |
ફેલાવો |
pasārā |
spread |
પંક્તિ |
હાર, શ્રેણી |
pankti |
garland |
પંખાળી |
ચોખાનો એક પ્રકાર |
pankhāḷī |
a type of rice |
પંડ |
શરીર |
panḍ |
physical body |
પાખે |
જાણે, સમજે, ઓળખે |
pākhe |
to know, understand, or recognize |
પાગી |
પગ, સ્થાન |
pāgī |
foot(ing), place |
પાજ |
પાળ |
pāj |
|
પાટ |
ચોપાટ, પાટ |
pāṭ |
|
પાડ |
ભાવ, ઉપકાર |
pāḍ |
value, gratitude |
પાતક |
પાપ |
pātak |
sin |
પાની |
પગના તળિયાની એડી |
pānī |
heel |
પાનું |
સંબંધ થવો |
pānu |
to become related to |
પામર |
તુચ્છ |
pāmar |
insignificant |
પામરીએ |
રેશમી દુપટ્ટાથી |
pāmarīe |
|
પારસ |
પારસમણિ |
pāras |
a stone or gem that turns metal into gold |
પાવે |
મેળવે, પામે |
pāve |
to obtain |
પાશ/પાસ |
બંધન, ફાંસો |
pāsh/pās |
bond, snare |
પાસંગ |
ધડો, ત્રાજવાનાં બંને પાસાં સરખાં રાખવા માટે એક બાજુ મુકાતું વજન |
pāsang |
weight used to balance a scale |
પાળા |
પગપાળા |
pāḷā |
barefoot, by foot |
પાંચાળી (પાંચાલી) |
દ્રૌપદી |
Pānchāḷī (Pānchālī) |
Draupadi (wife of the Pandavas) |
પાંપણ |
આંખના પોપચાના વાળ |
pānpaṇ |
eyelashes |
પાંપળા |
નકામા |
pāpaḷā |
worthless |
પિયુ |
પ્રિયતમ |
piyu |
beloved |
પિંડી |
પગના ઢીંચણ નીચેનો માંસના ભરાવાવાળો ભાગ, પગના નળા પાછળનો માંસનો લોચો |
pinḍī |
calf of the leg |
પીછાણવા |
ઓળખવા |
pīchhāṇavā |
to recognize |
પીડ |
દુઃખ, પીડા |
pīḍ |
misery, suffering |
પીતપણે |
પીળાપણું |
pītpaṇe |
yellowish |
પુરુષોત્તમ |
પુરુષોમાં ઉત્તમ-શ્રેષ્ઠ |
Puruṣhottam |
superior among men |
પુશ્તા |
ઢગલો |
pushtā |
heap |
પૂરણકામ |
જેની કામના પૂર્ણ થઈ છે તે |
Pūraṇkām |
one who has reached the state of fulfillment |
પૂંજી |
દોલત |
pūnjī |
wealth |
પેરે |
જેમ |
pere |
like |
પોતી |
ઝીણા વણાટનું ધોતિયું |
potī |
a thin or finely woven dhoti |
પોળી |
રોટલી, પૂરી, પૂરણપોળી |
poḷī |
|
પોંચી |
કાંડાનું ઘરેણું |
ponchī |
jewelry worn on the wrist |
પ્યારી |
વ્હાલી |
pyārī |
dear |
પ્યાસ |
તરસ |
pyās |
thirst |
પ્રતિપાળ |
પાલન – પોષણ કરનાર |
Pratipāḷ |
protector, provider |
પ્રપંચ |
માયા, માયાનો વિસ્તાર |
prapanch |
maya, the spread of maya |
પ્રમાણી |
ઓળખી, જાણી |
pramāṇī |
having recognized, having known |
પ્રીછત |
જાણવું |
prīchhat |
to know |
પ્રોઉં |
પરોવું |
prou |
to become engrossed in (literally means to thread the eye of a needle) |
ફ |
fa |
||
ફગવા |
હોળીના તહેવારમાં અપાતી બક્ષિસ, ધાણી, દાળિયા |
fagavā |
items distributed during Holi (usually popcorn or chickpeas) |
ફરસા |
ગળપણ ન હોય તેવા લૂખા ખારા સ્વાદનું |
farasā |
food item that is bland or lacking sweetness |
ફળિયું |
શેરી |
faḷiyu |
street, narrow paths |
ફળીઓ |
ચોળા, ગુવાર વગેરેની સૂકવેલી શીંગ |
faḷīo |
|
ફંદ |
જાળ, દુઃખ, મુશ્કેલી, દુર્ગુણ |
fand |
1. snares, 2. misery, 3. hardship, 4. flaws |
ફીદી |
ફૂદીનો |
fīdī |
|
ફીરતા સંત |
જંગમ સાધુ |
fīratā sant |
traveling sadhus |
ફુલેલ |
અત્તર |
fulel |
fragrance, perfume |
ફૂલસેજ |
ફૂલની શૈયા |
fūl-sej |
bed of flowers |
ફોરે |
સુગંધ મારે |
fore |
to give off fragrance |
બ |
ba |
||
બકાલ |
કાછિયો |
bakāl |
vegetable seller |
બગીઓ |
બગીચો |
bagīo |
garden |
બડભાગી |
મોટા ભાગ્યવાળો |
baḍbhāgī |
extremely fortunate |
બરાસ |
કપૂરનો એક પ્રકાર |
barās |
a type of camphor (fragrance prepared from camphor) |
બરજંતી |
ચોખા વઘારીને કરવામાં આવતી વાનગી |
barjantī |
food item prepared from fried rice |
બલિહારી |
વાહવાહ, ખૂબી |
balihārī |
|
બહુનામી |
ઘણાં નામવાળા |
Bahunāmī |
one with many names |
બળવંતા |
બળવાળા |
Baḷvantā |
one who is strong |
બાજુ, બાજુબંધ |
હાથની કોણી ઉપરના ભાગમાં પહેરવાનું ઘરેણું |
bāju, bājubandh |
jewelry worn on the biceps area - part of arm above the elbow |
બાટી |
કોલસા પર શેકેલી જાડી ભાખરી |
bāṭī |
|
બા’રે |
બહાર |
bā’re |
outside |
બાંયે |
હાથ |
bāye |
hand |
બિગોઈ |
વગોવી |
bigoī |
|
બિછાનો |
પથારી |
bichhāno |
|
બિરુદ |
પ્રતિજ્ઞા, વરદાન, પદવી |
birud |
promise |
બિંબલાલ |
ટીંડોળા જેવા લાલ |
bimb-lāl |
red like tīnḍolā (a kind of vegetable) |
બીલાં |
બીલીના ફળનું અથાણું |
bīlā |
|
બેરખડા |
કોણી ઉપર પહેરવાનું ઘરેણું |
berakhaḍā |
|
બેહાલ |
દુર્દશા, ભૂંડી હાલતમાં આવી પડેલું, આસક્ત |
behāl |
misfortune, tragic state |
બોવું |
વાવવું |
bovu |
to plant |
બોળ કેરી |
આખી કેરીને મીઠાના પાણીમાં બોળીને બનાવેલું અથાણું |
boḷ kerī |
|
ભ |
bha |
||
ભક્તવત્સલ |
ભક્ત જેને પ્રિય છે એવા |
Bhakta-vatsal |
one to whom devotees are dear |
ભક્તિનંદન |
ભક્તિના પુત્ર |
Bhaktinandan |
the son of Bhakti |
ભણજ |
એક પ્રકારનું મિષ્ટાન્ન |
bhaṇaj |
a type of sweet item |
ભણે |
કહે |
bhaṇe |
to speak |
ભમે |
ભટકે |
bhame |
to wander |
ભરમ |
ભ્રમ, શંકા |
bharam |
delusion, doubt |
ભવ |
જન્મમરણ, શંકર, સંસાર |
bhav |
cycle of births and deaths |
ભસ્મ |
રાખ |
bhasma |
ashes |
ભાખે |
બોલે |
bhākhe |
to speak |
ભાજન |
પાત્ર |
bhājan |
vessel or worthy |
ભાણે |
પીરસેલી થાળી |
bhāṇe |
a served dish |
ભાત |
જુદીજુદી છાપ |
bhāt |
various types |
ભાતું |
પ્રવાસમાં લઈ જવામાં આવતું ભોજન (ડાબરા) |
bhātu |
food taken on a journey |
ભાન |
યાદ, ખ્યાલ |
bhān |
remember |
ભામે |
ઠેકાણે, રસ્તે, ભ્રમણા, મોહ |
bhāme |
path, delusion, infatuation |
ભાવું |
ગમવું |
bhāvu |
to like |
ભાસે |
દેખાય |
bhāse |
to appear like, to see |
ભીતર |
અંદર |
bhītar |
internal |
ભુરાયો |
રઘવાયો |
bhurāyo |
|
ભૂકો |
પૃથ્વીનો |
bhūko |
Earth’s |
ભૂધર |
પૃથ્વીને ધારણ કરનાર |
Bhūdhar |
one who supports the earth |
ભોંય |
દળદાર, ભરાવદાર, જમીન |
bhoya |
ground |
મ |
ma |
||
મકરાકાર |
મગર આકારનું |
makarākār |
like the shape of an alligator |
મગદળ |
મગના લોટની મગજ જેવી મીઠાઈ |
magdaḷ |
|
મજિયારો |
ભાગીદારી, સહિયારું |
majiyāro |
partnership |
મણા |
ખામી, ખોટ |
maṇā |
deficiency, flaw, drawback |
મણિધર |
શેષનાગ |
maṇidhar |
Shesh-nag |
મતવાલા |
કેફવાળા, મદમસ્ત |
matvālā |
one who is ecstatic |
મતિયા |
મતપંથી |
matiyā |
|
મથી મરવું |
ખૂબ મહેનત કરવી |
mathī maravu |
to labor extensively |
મદઝર |
હાથી |
madzar |
elephant |
મદમાતા |
અભિમાની |
madmātā |
egotistical |
મધુકર |
ભમરો |
madhukar |
bee |
મનવાંછિત |
મનમાં ઇચ્છેલું |
man-vānchhit |
desired by the mind |
મર |
ભલે |
mar |
so what if |
મરકી |
જલેબી |
marakī |
|
મરજીવા |
દરિયામાંથી મોતી કાઢનાર, મરીને જીવનાર |
marjīvā |
divers that dive for pearls |
મરડાઈ |
અવળાઈ, રીસ |
marḍāī |
obstinacy, doing the contrary to what is proper |
મરમાળી |
મર્મ ભરેલી, રહસ્યમય |
marmāḷī |
|
મરાલ |
હંસ |
marāl |
swan |
મરોડ |
આંટી, હઠ, અભિમાન |
maroḍ |
grudge, obstinacy, grudge |
મર્મ |
રહસ્ય |
marma |
secret |
મલપતા |
ઉમંગમાં ધીમેધીમે ચાલતા, ઠાઠથી ચાલતા |
malaptā |
walking slowly with pomp and enthusiasm |
મસાણી |
અશુદ્ધ, અશુભ, દુઃખી |
masāṇī |
impure, inauspicious, miserable |
મસુર |
દાળનો પ્રકાર |
masur |
|
મસ્તાન |
મશગૂલ |
mastān |
absorbed |
મહારથી |
દશ હજાર યોદ્ધાઓ સામે લડી શકે તેવો યોદ્ધો |
mahārathī |
one who can fight against 10,000 soldiers |
મહારાજા |
રાજાઓના રાજા, સમ્રાટ |
Mahārājā |
King of kings, emperor |
મહેર |
કૃપા |
maher |
grace |
મળિયાગર |
ચંદનનો પ્રકાર |
maḷiyāgar |
a type of sandalwood |
મંગળ |
શુભ, કલ્યાણકારક |
mangaḷ |
auspicious |
મંગળકારી |
કલ્યાણ કરનારા |
Mangaḷkārī |
one who liberates |
માટી |
માંસ, બહાદુર |
māṭī |
1. flesh, 2. brave |
માણી |
અનુભવી |
māṇī |
experienced |
માણીગર |
માણી જાણનાર, ધણી, પતિ |
Māṇīgar |
master, husband |
માથું ઘોળ્યું |
માથું સમર્પણ કરવું |
māthu ghoḷyu |
to sacrifice one’s head |
માનની |
અભિમાની સ્ત્રી |
mānanī |
proud woman |
મા’લો |
ફરો |
mā’lo |
to travel |
માળા તોડે |
માળા અધૂરી મૂકે, માળા તોડી નાખે |
māḷā toḍe |
break from turning the māḷā |
મિસરી |
સાકર, દાણાદાર ખાંડ |
misarī |
sugar crystals |
મીઠડા |
મીઠું બોલનારા |
Mīṭhaḍā |
One who speaks pleasantly |
મીન |
માછલી |
mīn |
fish |
મુક્તાફળ |
મોતી |
muktāfaḷ |
pearl |
મુખનું પાણી |
આબરૂ |
mukhnu pāṇī |
reputation |
મુખિયા |
મુખ્ય |
mukhiyā |
main, major |
મુનિરાય |
શ્રેષ્ઠ મુનિ |
Munirāy |
the greatest muni |
મુરારિ (મુરારી) |
મુર નામના દાનવના શત્રુ |
Murāri (Murārī) |
enemy to a demon named Mur |
મૂલતાન |
પંજાબના જિલ્લાનું એક નામ |
Mūlatān |
the name of a district in Punjab |
મૃગતૃષ્ણા |
ઝાંઝવાનું જળ, મિથ્યા વસ્તુમાં ગૂંચવાવું તે |
mṛug-tṛuṣhṇā |
water of a mirage, to get entangled in false objects |
મેટકે |
ટાળીને |
meṭake |
having abandoned or destroyed something |
મે’ણું |
વાંકું બોલીને સંભળાવવું તે, મર્મવચન |
me’ṇu |
derision, sarcastic speech |
મેહ |
વરસાદ |
meh |
rain |
મેળ |
યોગ, પ્રસંગ |
meḷ |
contact |
મેંગળ |
હાથી |
mengaḷ |
elephant |
મોજ |
પ્રસાદ, કૃપા |
moj |
grace |
મોતૈયા |
લાડુનો પ્રકા૨ |
motaiyā |
|
મોય |
મને |
moya |
to me |
મોરચે |
યુદ્ધમાં |
morache |
in battle |
મોરારી |
મુર નામના દાનવના શત્રુ |
Morārī |
enemy to a demon named Mur |
મોહનવર |
મોહ પમાડવામાં શ્રેષ્ઠ |
Mohanvar |
the greatest in causing infatuation |
મોળિયું |
કસબી ફેંટો |
moḷiyu |
turban |
મોળીડા |
પાઘ, કસબી ફેંટો |
moḷīḍā |
turban |
ય |
ya |
||
યૂં હિ |
આવી રીતે |
yū hi |
in this way |
૨ |
ra |
||
રજિયા |
ગમ્યા |
rajiyā |
to like |
રસાયણ |
ઔષધ |
rasāyaṇ |
medicine |
રસિયારાજ |
રસિકોમાં શ્રેષ્ઠ |
Rasiyārāj |
|
રળિયાત |
પ્રસન્ન, ખુશી |
raḷiyāt |
pleased state, delight |
રળી રળી |
કમાઈ કમાઈને |
raḷī raḷī |
having earned |
રંગચોળ |
અતિશય આનંદિત |
rangchoḷ |
extremely happy |
રંગરેલ |
અતિશય આનંદી |
Rang-rel |
one who is extremely happy |
રંગલહેરી |
અતિ આનંદી |
Rang-laherī |
One who is extremely happy |
રંગ સહિત |
અમલ, કેફ, આનંદ સહિત |
rang sahit |
ecstatic, with joy |
રાગ |
પ્રેમ |
rāg |
love |
રાચવું |
આનંદ પામવું, શોભવું, રાજી થવું |
rāchavu |
to become happy, to become pleased |
રાજીવ |
કમળ |
rājīv |
lotus |
રાજીવનેણ |
કમળ જેવા નેત્રવાળા, કમળ જેવું નેણ |
Rājīv-neṇ |
one with lotus eyes |
રાડ |
બૂમ |
rāḍ |
shout |
રાડ વજાડી |
હાહાકાર મચાવ્યો |
rāḍ vajāḍī |
to cause havoc |
રાય |
રાજા |
rāy |
king |
રાશિ |
ઢગલો |
rāshi |
heap |
રાહ |
રસ્તો |
rāh |
path |
રૂઠે |
કોપે |
rūṭhe |
to become wrathful |
રૂપું |
ચાંદી |
rūpu |
silver |
રૂમઝૂમ |
મધુર અવાજ |
rūm-zūm |
sweet sound |
રેખાવળી |
રેખાવાળી |
rekhāvaḷī |
|
રેણ |
રાત્રી |
reṇ |
night |
રેનન |
રાત્રી |
renan |
night |
રેંટો |
કસબી કિનારનો ઉપરણો, પછેડી, ફેંટો, કમર ઉપર બાંધવાનું લુગડું |
renṭo |
|
રોમ |
રૂંવાડું, શરીર પરનો વાળ |
rom |
pore or hair on the body |
લ |
la |
||
લગડું |
ગધેડા ઉપર માલ રાખવા મૂકાતું છાલકું, બોજો |
lagaḍu |
the load carried by a donkey |
લજ્જા |
શરમાઈ ગયા |
lajjā |
embarrassed |
લથબથી |
એકબીજાને જોરથી વળગ્યા હોય તેમ |
lath-bathī |
|
લયું |
પ્રાપ્ત થયું |
layu |
to obtain |
લલિત |
રસિક, સુંદર |
lalit |
nice, pleasant |
લહત |
પામે |
lahat |
to obtain |
લહેરી |
આનંદી, મનમોજી |
laherī |
joyful |
લાખણસાઈ |
લાડુનો પ્રકાર |
lākhaṇsāī |
|
લાગ લાગે |
મેળ બેસે |
lāg lāge |
perfectly set up |
લાલ |
પુત્ર, કુંવર, ધણી |
Lāl |
son, endearing name for God |
લા’વ |
લાભ |
lā’v |
benefit |
લાવણતા |
મધુરતા, સુંદરતા, વાણીની છટા |
lāvaṇtā |
pleasantness, magnanimous speech |
લીલવા |
લીલોતરી શાકના દાણા |
līlavā |
peas |
લુચાવ |
ઇચ્છા |
luchāv |
desire |
લેખાં |
હિસાબ |
lekhā |
accounting |
લેરખડા |
આનંદી, હસમુખા |
lerakhaḍā |
joyful |
લેર્યાં |
સુગંધીમાન થયાં |
leryā |
to become fragrant |
લેશ |
જરા, થોડું |
lesh |
slight, a trace amount |
લ્હાવો |
લાભ |
lhāvo |
benefit, opportunity |
વ |
va |
||
વક્તા |
બોલનાર |
vaktā |
speaker |
વગોવ્યું |
નિંદા કરી |
vagovyu |
to blaspheme |
વજ્ર |
ઈન્દ્રનું હથિયાર |
vajra |
weapon of Indra (resembling lightning) |
વટાણે |
વાટેલાં વડાં |
vaṭāṇe |
|
વડવાનળ |
સમુદ્રમાં શોષણ કરતો અગ્નિ |
vaḍavānaḷ |
geological fire found deep in the ocean vents |
વડી |
ફૂલવડી, ચોળાની વડી, ચોખાના લોટમાંથી બનતી વડી |
vaḍī |
|
વનમાળા |
ઘુંટણ સુધી પહોંચે તેવો હાર |
vanmāḷā |
a garland that reaches the knees |
વનમાળી |
વનમાળાને ધારણ કરનાર |
Vanmāḷī |
one who wears a garland |
વરતીને |
ઓળખીને |
varatīne |
having recognized |
વલ્કલ |
ઝાડની છાલ |
valkal |
tree bark (referring to garment made from bark of a tree) |
વંતાક |
રીંગણ |
vantāk |
eggplant |
વાચ |
વાણી |
vāch |
speech |
વાજાં |
હાર્મોનિયમ, વાજાપેટી |
vājā |
harmonium |
વાટ |
રસ્તો |
vāṭ |
path |
વાટડી |
કેડી, નાનો રસ્તો |
vāṭaḍī |
narrow path |
વાડ કરવી |
અવરોધ કરવો |
vāḍ karavī |
to prohibit |
વાતની વાતે |
સહેજમાં, જોતજોતામાં |
vātnī vāte |
easily, effortlessly |
વાતા |
વગાડતા |
vātā |
while playing (a musical instrument) |
વાદી |
ચર્ચા કરનાર |
vādī |
one who debates |
વાધે |
વધે |
vādhe |
to grow |
વાન વાળે |
રંગ બદલે |
vān vāḷe |
to change color |
વાનાં |
વાનગી, વસ્તુ |
vānā |
(food) items |
વામ |
સ્ત્રી, સુંદર, ડાબું |
vām |
1. woman, 2. nice, 3. left (side) |
વામકરણ |
ડાબો કાન |
vām-karaṇ |
left ear |
વામે |
નાશ પામે |
vāme |
to be destroyed |
વારણા |
ઓવારણાં, દુઃખડાં |
vāraṇā |
|
વારિ |
જળ |
vāri |
water |
વારી |
સારો |
vārī |
nice |
વારી નાંખવું |
ન્યોછાવર કરવું |
vārī nānkhavu |
to offer everything |
વાવરવા |
વાપરવા |
vāvarvā |
to spend |
વાલ |
ત્રણ રતિ જેટલો તોલમાપ, લેશ |
vāl |
a small measurement (of weight) |
વાંછના |
ઇચ્છા |
vānchhanā |
desire |
વિકરાળ |
ભયાનક, ડરામણું |
vikarāḷ |
terrifying, frightful |
વિખ |
ઝેર |
vikh |
poison |
વિગ્રહ |
શરીર |
vigrah |
body |
વિણગુણ હાર |
દોરા વગરના હાર |
viṇaguṇ hār |
garland made without a string |
વિદારી |
નાશ કરી |
vidārī |
destroyed |
વિપતે |
વિપત્તિમાં, દુઃખમાં |
vipate |
trouble |
વિરક્તિ |
વૈરાગ્ય |
virakti |
detachment |
વિશ્વંભર |
વિશ્વનું પોષણ કરનારા |
Vishvambhar |
provider of the whole world |
વૃષભાન |
રાધાજીના પિતા |
Vṛuṣhbhān |
Radhaji’s father |
વૃંદ |
સમૂહ |
vṛund |
group |
વેઢ |
બેથી વધારે આંટાવાળી વીંટી |
veḍh |
ring that has more than two turns of wire |
વ્યોમ |
આકાશ |
vyom |
sky |
શ |
sha |
||
શઠતા |
લુચ્ચાઈ |
shaṭhatā |
deceit |
શશિયર |
ચંદ્ર |
shashiyar |
moon |
શશી |
ચંદ્ર |
shashī |
moon |
શંકા |
ભય, સંશય, ડર |
shankā |
fear, doubt |
શાણે |
ચતુરાઈથી |
shāṇe |
with cleverness |
શિક્ષા |
શિખામણ |
shikṣhā |
advice, guidance |
શિખા |
ચોટલી |
shikhā |
|
શિરપાવ |
પાઘ |
shirpāv |
turban |
શિરમોડ |
માથાનો મુગટ, શ્રેષ્ઠ |
shiramoḍ |
crown |
શિરોમણિ |
માથાનો મણિ, શ્રેષ્ઠ |
shiromaṇi |
jewel of the (fore)head |
શીશ |
માથું |
shīsh |
head |
શેરડિયો |
શેરી |
sheraḍiyo |
street, alley |
શ્રવણ |
કાન |
shravaṇ |
ear |
શ્રોતા |
સાંભળનાર |
shrotā |
listener |
શ્રીમુખે |
ભગવાનના મુખે |
Shrīmukhe |
‘from God’s own mouth’ |
શ્રેય |
કલ્યાણ |
shreya |
|
શ્યામ |
કાળા રંગવાળા |
Shyām |
one who is dark skinned |
સ |
sa |
||
સઈ |
સખી |
saī |
female companion |
સકલ |
બધા |
sakal |
all |
સદન |
ધામ, રહેઠાણ, મહેલ |
sadan |
abode, residence, palace |
સદ્ય |
તરત |
sadya |
immediately |
સબવિધિ |
બધા પ્રકારના |
sab-vidhi |
all types |
સમી |
સાચી |
samī |
true |
સરવાણી |
ઝરણું |
saravāṇī |
stream |
સરસું |
સારું |
sarasu |
nice |
સરાયે |
ધરાયે, કલ્પાયે |
sarāye |
|
સહસ્રમુખ |
હજાર મુખ |
sahasra-mukh |
1000 mouths |
સંચે |
ભેગું કરવું |
sanche |
to gather |
સંતાપ |
દુઃખ, ત્રણ તાપ |
santāp |
misery, the 3 types of miseries |
સાખ્ય |
સાક્ષી |
sākhya |
witness |
સાજ |
ઉપયોગી સરસામાન |
sāj |
useful items |
સાધ |
ઇચ્છા, અભિલાષા |
sādh |
desire |
સાધવું |
સિદ્ધ કરવું |
sādhavu |
to achieve |
સાન |
ઇશારો |
sān |
tacit glance |
સાર |
સંભાળ |
sār |
care |
સારંગપાણિ |
હાથમાં ધનુષવાળા |
Sārangpāṇi |
one who holds a bow (and arrow) |
સારે |
આંજે |
sāre |
|
સાલ |
આડખીલી, નડતર |
sāl |
obstruction, hindrance |
સાહ્યો |
પકડ્યો |
sāhyo |
held |
સાંકળી |
કેડે બાંધવાની સાંકળ |
sānkaḷī |
chain (jewelry) worn on the waist |
સાંવરિયા |
આશક |
Sānvariyā |
|
સિંધુ |
સાગર |
sindhu |
ocean |
સીજે |
સફળ થાય |
sīje |
to become successful |
સીમા |
હદ |
sīmā |
border, limit |
સુકાન |
વહાણ કે હોડીની દિશા બદલવા વપરાતી કળ |
sukān |
helm, steering for a boat |
સુકાની |
નાવિક, ટંડેલ |
sukānī |
navigator of a ship |
સુખધામ |
સુખનું સ્થાન |
Sukhdhām |
abode of happiness |
સુખસાગર |
સુખનો દરિયો |
Sukh-sāgar |
ocean of happiness |
સુઘડપણું |
ચતુરાઈ, હોશિયારી |
sughaḍpaṇu |
cleverness |
સુધારસ |
અમૃતરસ |
sudhāras |
amrut |
સુર |
દેવ |
sur |
deities |
સુરતા |
લગની |
suratā |
a state of being absorbed into something |
સુરતે |
સારી રીતે |
surate |
in a nice way |
સુરંગી |
સારા રંગની |
surangī |
nice colored |
સુંદરવર |
સારાપતિ |
Sundarvar |
a great husband (usually referring to God as being a master) |
સૂકર |
ભૂંડ |
sūkar |
boar, pig |
સૂંથણલી |
સુંથણું |
sūnthaṇalī |
|
સૂધ |
ભાન, ખબર, યાદ |
sūdh |
awareness, consciousness, presence of mind |
સેજ |
પથારી |
sej |
bed |
સેણ |
સજ્જન, મિત્ર, સ્વામી |
seṇ |
friend |
સેવૈયા |
લાડુના પ્રકાર |
sevaiyā |
|
સૈયર |
બહેનપણી |
saiyar |
female companion |
સોતો |
સાથે |
soto |
with |
સોય |
તે |
soy |
that |
સોયલું |
સુલભ |
soyalu |
easily attained |
સોહાગ |
સૌભાગ્ય, સુંદરતા |
sohāg |
great fortune |
સોહાગી |
સૌભાગ્યવાળા, સુંદર |
sohāgī |
one who has great fortune |
સોહામણો |
સુંદર |
sohāmaṇo |
nice |
સ્રોત |
પ્રવાહ |
srot |
flow |
સ્વસ્તિક |
સાથિયો |
svastik |
|
હ |
ha |
||
હડકલાવે |
ધમકાવે, હડધૂત કરે |
haḍakalāve |
to chase away |
હરદમ |
દરેક શ્વાસે, હંમેશાં |
haradam |
each second, always |
હરજી |
હરિ, પરમેશ્વર |
Harajī |
God |
હરાણું |
ખેંચાયું |
harāṇu |
pulled |
હરીસો |
ચોખાના લોટમાંથી બનાવેલું મિષ્ટાન્ન |
harīso |
|
હળાહળ |
કાળફૂટ ઝેર |
haḷāhaḷ |
strong poison |
હાક |
હાકોટો, ગર્જના |
hāk |
loud cry |
હાટ |
દુકાન |
hāṭ |
shop |
હાણ-વરધ |
નુકશાની-લાભ |
hāṇ-varadh |
loss and gain |
હામ |
હિંમત |
hām |
courage |
હાંસી |
મશ્કરી |
hānsī |
ridicule |
હિંસે |
આનંદ પામે |
hinse |
to become happy |
હુલ્લાસ |
આનંદ |
hullās |
happiness |
હુંકારો ન દેવો |
જવાબ ન આપવો |
hunkāro na devo |
not answer back |
હૂબાહૂબ |
અતિ ઉત્સાહથી |
hūbā-hūb |
with pleasure |
હેતુરહિત |
નિષ્કામ, નિઃસ્વાર્થ |
hetu-rahit |
without any desires or motives |
હેમકડાં |
સોનાનાં કડાં |
hem-kaḍā |
gold bracelets |
હેમચંદ્ર |
સુવર્ણચંદ્રક |
hem-chandra |
golden moon |
હેલી |
સતત વર્ષા, સખી, મિત્ર |
helī |
1. constant rain, 2. female companion, friend |
હૈયાના ફૂટ્યા |
કમનસીબ, ભાગ્યના ફૂટ્યા |
haiyānā fūṭyā |
unfortunate, bad luck |