વિશ્રામ ૫૬
પૂર્વછાયો
કહે અચિંત્યાનંદજી, સુણી અભયસિંહ અવનીશ;
લીલા લલિત વૃષલાલની, મન કોડ ધરીને કહીશ. ૧
ચોપાઈ
એક અવસરે વૃષકુળરાય, વસિ વાસ દુરગપુરમાંય;
ખેલ સારો વસંતનો કીધો, લાવ હરિજન સંતોએ લીધો. ૨
પછે કીધો જુનાગઢ માંય, સમૈયો શિવરાત્રિનો ત્યાંય;
શુદિ ફાગુણિ અષ્ટમિ જ્યારે, પાછા ગઢપુરમાં આવ્યા ત્યારે. ૩
શાર્દૂલવિક્રીડિત
શ્રીમાળી સતસંગિ ડોશિ તણું ત્યાં વર્ષી હતું તે દિને,
શ્રીમાળી દ્વિજ સાતસેં જન મળ્યા સર્વે નમ્યા શ્રીજિને;
ત્યારે ત્યાં દલપત્તરામ સ્વપિતા સાથે નમ્યો નાથને,
પૂરાં વત્સર આઠની ઉમરમાં જોડ્યા હતા હાથને. ૪
પૂર્વછાયો
પુષ્પદોલોત્સવ ગઢપુરે, કર્યો શ્રીહરિ સુખના ધામ;
ગામ પંચાળેથિ આવિયા, ઝીણાભાઇ તે દર્શનકામ. ૫
ચોપાઈ
લલિતા જયા આદિક બાઈ, દાદા ખાચર આદિક ભાઈ;
મળિ સૌ જને કીધો વિચાર, સમૈયો કરવો એહ ઠાર. ૬
થાય વરસો વરસ વરતાલ, આંહિ કરવો જરૂર આ કાળ;
પછિ શ્રીજિનિ પાસ સંચરી, અતિ આગ્રહે વિનતિ કરી. ૭
હરિનવમીનો ઉત્સવ એહ, કરવો પ્રભુ આંહિ જ તેહ;
કંકોતરીયો લખી ગુજરાત, અમે મોકલશું ભલિ ભાત. ૮
દેશદેશના ભક્ત તમામ, તેથી આવશે ગઢપુર ધામ;
સૌનો આગ્રહ જોઇ અપાર, પ્રભુ બોલ્યા ન કાંઇ લગાર. ૯
સૌએ વાત તો એવિ ચલાવી, હરિનૌમી તો આંહિ ઠરાવી;
ઝીણાભાઇએ જૈ પ્રભુ પાસ, કર્યાં વિનતિનાં વચન પ્રકાશ. ૧૦
હરિનૌમીનો ઉત્સવ જેહ, આંહિ આ અવસર થશે તેહ;
તેમાં થાશે ખરચ જેટલું, તે તો આપીશ હું જ તેટલું. ૧૧
એહ વાત કરી અંગિકાર, મને આપો વચન એહ ઠાર;
સુણિ બોલ્યા પ્રભૂ રુડિ પેર, અમે રહિયે છૈયે જેને ઘેર. ૧૨
તેને પુછો તમે તેહ વાત, કેમ પરબારું માનિયે ભ્રાત;
ઝીણાભાઇએ સમજી લઈ, દાદા ખાચરને પુછ્યું જઈ. ૧૩
હરિનવમીનો ઉત્સવ થાશે, તેમાં જેટલું ખર્ચ જણાશે;
તે તો આપવું છે જ અમારે, વાત માનવિ પડશે તમારે. ૧૪
રહે છે પ્રભુ આંહિ હમેશ, તમે ખર્ચ કરો છો વિશેષ;
કરવા દ્યોજિ આટલું અમને, કહું છું વિનતી કરિ તમને. ૧૫
દાદા ખાચર બોલ્યા તે સમે, આંહિ આવ્યા છો મેમાન તમે;
જ્યારે આવે પ્રભૂ તવ ગામ, ત્યારે કરજો ખરચ તેહ ઠામ. ૧૬
આંહિ કરવું ઘટે ન તમારે, આંહિ તો કરવું જ અમારે;
ઝીણાભાઇએ આગ્રહ કર્યો, દાદા ખાચરે દિલ નવ ધર્યો. ૧૭
લાધો ઠક્કર ઠક્કર હરજી, આવ્યા સૌ જનની જોઇ મરજી;
બેસિ એકાંતમાં જનવાત, કંકોતરિયો લખી ગુજરાત. ૧૮
હરજીવન ને લક્ષ્મિરામ, વિપ્ર બેચર આદિક નામ;
આપી કંકોતરિયો ચલાવ્યા, કારિયાણીયે તે તો સિધાવ્યા. ૧૯
એક રાત રહી એહ ઠામ, જાવું ધાર્યું જુદે જુદે ગામ;
વસ્તા ખાચરનો દરબાર, વિપ્રો ઉતર્યા જૈ તેહ વાર. ૨૦
હતું મંદિર સંત ઉતરવા, વિપ્ર ત્યાં ગયા દર્શન કરવા;
હતા ત્યાં મુનિ સચ્ચિદાનંદ, તેને પ્રણમીને પામ્યા આનંદ. ૨૧
કહ્યું કેમ પધાર્યા છો ભ્રાત? ત્યારે વિપ્રે કહી બધી વાત;
સચ્ચિદાનંદ સ્વામી સમર્થ, તેણે જાણું જે જાય છે વ્યર્થ. ૨૨
સમૈયો એ તો વરતાલ થાશે, શ્રમ વિપ્રોના નિષ્ફળ જાશે;
એમ જાણિ બોલ્યા મુનિ ત્યારે, તમે આવજો આંહિ સવારે. ૨૩
મળ્યા વગર મને નવ જાશો, જશો તો પછિથી પસતાશો;
કહે વિપ્રો જો આવિયે અમે, સમાધીમાં બેઠા હોજિ તમે. ૨૪
જાગતાં તો દિવસ ચડિ જાય, તડકો જતાં પંથમાં થાય;
અમે તો ઉર ધાર્યું છે આવું, પાછલી રાતે ઊઠિને જાવું. ૨૫
સચ્ચિદાનંદ બોલિયા વાણી, મારિ વાત માનો હિત જાણી;
પ્રભાતે તમે તૈયાર થાજો, મને પૂછિને પંથે પળાજો. ૨૬
માનિ વિપ્રોએ તે પછી વાત, જમિ સૂતા ઉતારામાં રાત;
ગઢપુરના જનો તણો જ્યારે, વેગ શાંત પડ્યો કાંઇ ત્યારે. ૨૭
શ્રીજિએ સરવેને બોલાવ્યા, સુણિ આજ્ઞા સહુ જન આવ્યા;
કહે શ્રીજિ સુણો સહુ જન, કહું તે તો વિચારજો મન. ૨૮
દેશદેશના ભક્તોને અમે, કહ્યું છે તે તો જાણો છો તમે;
રામનૌમિ પ્રબોધનિ જેહ, સદા વરતાલ કરશું જ તેહ. ૨૯
માટે સૌ તમે આવજો ત્યાંય, કહ્યું છે એમ સમૈયા માંય;
તથિ સૂરત બુરાનપુર, એહ આદિક જે દેશ દૂર. ૩૦
હરિનવમી ઉપર વરતાલ, ત્યાંના આવશે સંઘ વિશાળ;
તેમણે ગઢપુર ન અવાય, માટે સમૈયો આંહિ ન થાય. ૩૧
વળતી આવતા વર્ષ માંહિ, રામનૌમિ તો કરશું જ આંહિ;
પણ આ વરસે ન કરાય, ફેરો કૈકનો ફોગટ જાય. ૩૨
મને કરવા જો ઇચ્છો પ્રસન્ન, માનો સૌ તમે મારું વચન;
સુણિ સૌ જન બોલિયા એમ, કરો તમને ગમે પ્રભુ તેમ. ૩૩
પણ કંકોતરિયો લખાણી, તેનું શું થશે સારંગપાણી;
સુણિ બોલિયા શ્રીઘનશ્યામ, તજો તેનિ તો ચિંતા તમામ. ૩૪
કારિયાણી ગયા કંકોતરિયા, તેઓ ત્યાં જઇને રાત ઠરિયા;
સચ્ચિદાનંદ સ્વામિ છે ત્યાંય, રાખશે વિપ્રને ગામ માંય. ૩૫
જવા સૌ તમે થાઓ તૈયાર, કોઇ પાળા ને કોઇ સવાર;
જવું આપણે આંહિથિ આજ, લઇ સંઘાતે સંત સમાજ. ૩૬
પુષ્પિતાગ્રાવૃત્ત
હરિવર વરતાલ પંથ જાવા, સઉ જનને કહિ વાત સજ્જ થાવા;
સજિ ભલિ અસવારિ એહ વારે, છબિ શુભ તેહ વસો ઉરે અમારે. ૩૭
ઇતિ શ્રીવિહારિલાલજીઆચાર્યવિરચિતે હરિલીલામૃતે અષ્ટમકલશે
અચિંત્યાનંદવર્ણીન્દ્ર-અભયસિંહનૃપસંવાદે
શ્રીહરિવૃત્તાલયે-વિચરણનામ ષટ્પંચાશત્તમો વિશ્રામઃ ॥૫૬॥