પુરુષોત્તમ પ્રકાશ
પ્રકારઃ ૮
દોહા
શ્રીહરિ ક’ સંત સાંભળો, એવો કરવો નથી ઉપાય ।
જેણે કરીને જક્તનું, બંધન તમને થાય ॥૧॥
એવી રીતને રાખશું, જેહ રહ્યા ન રે’શે કોય ।
શાસ્ત્રમાં પણ શોધતાં, કિયાં હોય કે વળી નો’ય ॥૨॥
જેમ અલૌકિક અવતાર છે, તેમ કાઢું અલૌકિક રીત ।
સહુ ઉપર શિરોમણિ, વળિ ઘણી પરમ પુનિત ॥૩॥
તે રીત કહું તે હૃદે ધરી, સહુ રહો થઈ સાવધાન ।
એમ મુનિ મંડળને આગળે, શ્રીમુખે કહે ભગવાન ॥૪॥
ચોપાઈ
રે’જો પંચ વ્રત1 પ્રમાણ રે, ધારી વિચારી સહુ સુજાણ રે ।
પંચ વ્રત છે સહુને પાર2 રે, નથી એથી બીજું કાંય બા’ર રે ॥૫॥
જોશો વિધવિધે જો વિચારી રે, ભર્યા અર્થે છે એ અતિ ભારિ રે ।
તેમાં ધન ને ત્રિયાનો ત્યાગ રે, ઘણો કહ્યો છે કરી વિભાગ રે ॥૬॥
અષ્ટ પ્રકારે3 તજવી નારી રે, તેમ ધન તજવું વિચારી રે ।
કોઈ દેશ કાળ ક્રિયા સંગે રે, એથી અળગું રે’વું અષ્ટ અંગે રે ॥૭॥
સહુ જાણજો જન એમ પંડ્યે રે, ધન ત્રિયા બે નથી બ્રહ્માંડે રે ।
એમ નક્કી કરી નિરધાર રે, ફરો પરહિતે પૃથવી મોઝાર રે ॥૮॥
અંગે રાખજો અંબર4 એટલાં રે, શીત ઉષ્ણ ન પીડે તેટલાં રે ।
કંથા કૌપીન ને કટીપટ5 રે, એટલાં તો રાખજો અમટ6 રે ॥૯॥
તે પણ જાચીને7 જીરણ8 લેજો રે, એવી રીત્યે સહુ મુનિ રે’જો રે ।
અન્ન માગીને જમજો મધ્યાહ્ને રે, રસે રહિત સહિત જળ પાને રે ॥૧૦॥
સર્વે મેળવી ભેળું તે કરી રે, જમજો એક વાર ભાવભરી રે ।
એમ રહી સહુ મુનિરાય રે, ફરજો દેશ પરદેશને માંય રે ॥૧૧॥
કરજો પુરુષ આગળે વાત રે, જેમ છે તેમ વળી સાક્ષાત રે ।
જ્યારે નિ’મ ધારે જાણો જન રે, કે’જો કરે પ્રગટ ભજન રે ॥૧૨॥
ધરે પ્રગટ પ્રભુનું ધ્યાન રે, જેવા ભૂમિયે છે ભગવાન રે ।
ધરતાં ધ્યાન થાશે પ્રકાશ રે, તેણે મગન થાશે મને દાસ રે ॥૧૩॥
આપે દેખશે અક્ષરધામ રે, દેખી માનશે પૂરણકામ રે ।
એમ અનંત જીવ આશરી રે, જાશે અખંડ ધામે કામ કરી રે ॥૧૪॥
તેના સંગી બીજા જે જન રે, કરશે ભાવ કરીને ભજન રે ।
તે તો પામશે એ ધામ આપ રે, એવો મોટો છે આજ પ્રતાપ રે ॥૧૫॥
વળી અન્ન જળ તમને જે દેશે રે, આપી અંબર અક્ષર ઘર લેશે રે ।
જેહ ધામના અમે રે’નાર રે, લઈ જાશું તે ધામ મોઝાર રે ॥૧૬॥
નથી જોવી જીવની કરણી રે, રીત આ વારની દોષ હરણી રે ।
જ્યારે ભરવું હોય મોટું વા’ણ રે, વો’રે9 શાલ10 દાળ્ય લોહ પાષાણ રે ॥૧૭॥
જેવો માલ મળે તેવો વો’રે રે, તોયે ઠાલું છે કહી બકોરે11 રે ।
એવો આજ મોટો છે અવતાર રે, બહુ જીવ કરવા ભવપાર રે ॥૧૮॥
તે તો સર્વે જાણો છો તમે જન રે, સમજી રહો મનમાં મગન રે ।
નિર્ભય નિઃશંક થૈ સહુ રે’જો રે, વાતો પ્રગલ્ભ12 મન કરી કે’જો રે ॥૧૯॥
એમ મુનિને કહ્યું મહારાજે રે, સુખસાગર ગરીબ નિવાજે રે ।
આવ્યા લેર્ય મેર્યમાં આ વાર રે, પરમ સનેહી પ્રાણ આધાર રે ॥૨૦॥
ઇતિ શ્રી સહજાનંદ સ્વામી ચરણકમલ સેવક નિષ્કુળાનંદ મુનિ વિરચિતે પુરુષોત્તમપ્રકાશ મધ્યે અષ્ટમઃ પ્રકારઃ ॥૮॥
Purushottam Prakash
Prakar - 8
Dohā
Shri Hari kahe santa sāmbhalo, evo karavo nathi upāya.
Jene karine jaktanu, bandhana tamane thāya... 1
Shri Hari spoke, “Listen, oh sadhus! We do not want to do anything that will cause you to become attached to the world.”... 1
Evi ritane rākhashu, jeha rahyā na re’she koya.
Shāstramā pana shodhatā, kiyā hoya ke vali no’ya... 2
“We will start such a practice where no one else would be able to follow that way. Even in the scriptures, this new way might be mentioned or it may not be mentioned.”... 2
Jema alaukika avatāra chhe, tema kādhu alaukika rita.
Sahu upara shiromani, vali ghani parama punita... 3
“Just like this (my) avatar is beyond this world, I’ll spread a way which is beyond this world; a way that is the greatest and above the rest, and that is extremely pious too.”... 3
Te rita kahu te hrude dhari, sahu raho thai sāvadhāna.
Ema muni mandalane āgale, Shrimukhe kahe bhagavāna... 4
“I will reveal this new way; keep that in your heart and abide by it with awareness.” Maharaj himself said this to his munis... 4
Chopāi
Re’jo pancha vrata pramāna re, dhāri vichāri sahu sujāna re.
Pancha vrata chhe sahune pāra re, nathi ethi biju kāya bā’ra re... 5
Oh clever sadhus! Abide by the panch vartamāns (five religious vows for sadhus) by carefully thinking and keeping in your heart. The panch vartamāns are the highest codes of conduct and nothing else is above this... 5
[Panch vartamāns for sadhus: (1) nishkām-vrat – conquering lust, (2) niswād-vrat – conquering taste, (3) nisneha-vrat – renunciation of one’s relatives, (4) nirmān-vrat – conquering ego, and (5) nirlobh-vrat – conquering greed.]
Josho vidha-vidhe jo vichāri re, bharyā arthe chhe e ati bhāri re.
Temā dhana ne triyāno tyāga re, ghano kahyo chhe kari vibhāga re... 6
Examine these vartamāns thoughtfully in many ways; they are filled with deeper meanings. In that, the detachment of money and women has been explained in many ways... 6
Ashta prakāre tajavi nāri re, tema dhana tajavu vichāri re.
Koi desha kāla kriyā sange re, ethi alagu re’vu ashta ange re... 7
One should renounced the association of women in eight ways; similarly, one should renounce money. In any place, any time, or any association, stay away from these (two) through the eight ways... 7
Sahu jānajo jana ema pandye re, dhana triyā be nathi brahmānde re.
Ema nakki kari niradhāra re, faro parahite pruthavi mojhāra re... 8
Everyone should understand this from within their heart… that there is no such thing as money and women in this brahmānd. Make this understanding firm and definite and travel this earth for the benefit of others... 8
Ange rākhajo ambara etalā re, shita ushna na pide tetalā re.
Kanthā kaupina ne katipata re, etalā to rākhajo amata re... 9
Only keep garments that will protect you from the heat and the cold. Only keep a rough sheet, kaupin and a dhoti (as your only possessions for clothing)... 9
Te pana jāchine jirana lejo re, evi ritye sahu muni re’jo re.
Anna māgine jamajo madhyāhne re, rase rahita sahita jala pane re... 10
In that, only choose the clothes that are old… Oh munis, abide by this way. Beg for food and eat at midday; eat food that is tasteless and by adding water to it... 10
Sarve melavi bheru te kari re, jamajo eka vāra bhava bhari re.
Ema rahi sahu munirāya re, farajo desha paradeshane māya re... 11
Mix all of the food with water and eat only once a day. Abide in that way, oh great munis and travel the many areas of this earth... 11
Karajo purusha āgale vāta re, jema chhe tema vali sākshāta re.
Jyāre ni’ma dhāre jāno jana re, ke’jo kare pragata bhajana re... 12
Talk to males only and exactly how it is face to face. Whenever a new devotee is initiated, tell them worship the manifest Bhagwan... 12
Dhare pragata prabhunu dhyāna re, jevā bhumiye chhe bhagavāna re.
Dharatā dhyāna thāshe prakāsha re, tene magana thāshe mane dāsa re... 13
They should meditate upon the manifest Lord, exactly how is present on this earth (i.e. the manifest Lord is Sahajajand Swami himself). When meditating, they will see the light and become overjoyed because of this... 13
Āpe dekhashe Aksharadhāma re, dekhi mānashe puranakāma re.
Ema ananta jiva āshari re, jāshe akhanda dhāme kāma kari re... 14
They will see Akshardham and will become completely fulfilled. In that way, many jivas will take refuge and they will attain Akshardham... 14
Tenā sangi bijā je jana re, karashe bhāva karine bhajana re.
Te to pāmashe e dhāma āpa re, evo moto chhe āja pratāpa re... 15
Other people will come into association with these devotees; then they will start worshipping in the same way with love. They will also attain Akshardham; such is the incredible power of the manifest Lord (Shriji Maharaj)... 15
Vali anna jala tamane je deshe re, āpi ambara akshara ghara leshe re.
Jeha dhāmanā ame re’nāra re, lai jāshu te dhāma mojhāra re... 16
And whoever gives you water, food, or clothes, they will achieve Akshardham in return. I will take them to the abode Akshardham which I reside in... 16
Nathi jovi jivani karani re, rita ā vārani dosha harani re.
Jyāre bharavu hoya motu vā’na re, vo’re shāla dālya loha pāshāna re... 17
I do not want to look at the karmas (whether they are good or bad) of the jivas; the way I have adopted today (in this avatar) is to eradicate all flaws of the jivas. Whenever you want to fill a massive ship with rice, grams, stones or iron... 17
Jevo māla male tevo vo’re re, toye thālu chhe kahi bakore re.
Evo āja moto chhe avatāra re, bahu jiva karavā bhavapāra re... 18
You use whichever goods you get to fill it up; yet there is still uproar that the ship is still empty. That is how tremendous the avatar is today; I want many jivas to cross this cycle of births and deaths... 18
Te to sarve jāno chho tame jana re, samaji raho manamā magana re.
Nirbhaya nihshanka thai sahu re’jo re, vāto pragalbha mana kari ke’jo re... 19
You all understand this already, so remain overjoyed in your mind through this understanding. Stay fearless and doubtless; speak and talk to others with courage at all times... 19
Ema munine kahyu Mahārāje re, sukha-sāgara gariba nivāje re.
Āvyā lerya meryamā ā vāra re, parama sanehi prāna ādhāra re... 20
In that way, Shriji Maharaj, the ocean of bliss and the uplifter of the meek, advised the munis. He has come today in a loving and compassionate mood, the all-loving and support of all jivas... 20
Iti Shri Sahajānanda Swami charana-kamala sevaka Nishkulananda Muni virachite Purushottama-Prakāsha madhye ashtamah prakārah... 8
