સારસિદ્ધિ
કડવું - ૧૯
રાગ: ધન્યાશ્રી
બૃહત વૈરાગ્ય વિના જન વારમવારજી, જૂજવા જૂજવા જીવ ધરે અવતારજી ।
દેવ દાનવ માનવમાં બહુવારજી, નિગમે1 ન થાય તેનો નિરધારજી ॥૧॥
રાગ: ઢાળ
નિરધાર ન થાય નિગમે, એટલા લીધા અવતાર ।
વૈરાગ્ય વિના વપુ ધર્યાનો, આવ્યો નહિ વળી પાર ॥૨॥
કૈકવાર સત્યલોક પામ્યો, કૈકવાર પામ્યો કૈલાસ ।
કૈકવાર ઇન્દ્રપદવી પામ્યો, તોયે ન ટળી વિષય સુખ આશ ॥૩॥
કૈકવાર સુરપુર પામ્યો, વિબુધ કન્યા વિમાન ।
કૈકવાર ભૂમાં ભૂપતિ થયો, કૈકવાર થયો ધનવાન ॥૪॥
કૈકવાર સૂર દાતાર થયો, કૈકવાર પુરાણી પંડિત ।
કૈકવાર પ્રશ્ન ઉત્તરથી, કરી પોતાની જિત ॥૫॥
કૈકવાર ગુણ ગવૈયો થયો, જ્ઞાની ધ્યાની કોવિદ ને કવિ ।
કૈકવાર જાણ પ્રવીણ થયો, થયો અર્થ જાણતલ અનુભવી ॥૬॥
એમ અનેકવાર પામિયો, ભોમે2 વ્યોમે3 અવતારને ।
પણ એક ન પામ્યો વૈરાગ્યને, ત્યારે શું પામ્યો જન સારને ॥૭॥
જેમ મોટા શહેરના મોટલિયા,4 ઉપાડે કાચ કે વળી કોયલા ।
ખાતાં ન ખવાયે કાળપ થાયે, એ કાળા ધોળા જાણો નથી ભલા ॥૮॥
પણ એવું ઇચ્છે છે સહુ અંતરે, નથી ઇચ્છતા આવવા વૈરાગ્યને ।
તેણે કરીને જનનાં, નથી ઉઘડતાં ભારે ભાગ્યને ॥૯॥
એમ સર્વે વાતો તો ખરી કરી, પણ બૃહત વૈરાગ્ય માર્ગ નવ જડ્યો ।
નિષ્કુળાનંદ કહે શું થયું, તાડતળે5 રહ્યો કે ટોચે ચડ્યો ॥૧૦॥